Ünlü Fotoğrafçı Oliviero Toscani’nin En Çarpıcı İşleri

ahmetbeyler

Yeni Üye
Reklamcılığın emeli her vakit markaya ‘daha fazla kazandırmak‘ ve o eseri ya da hizmeti sattırmak olmuştur. Ama bunun büyük bir yanlış olduğunu düşünen; yaptığı işlerle de haklılığını ortaya koyarak günümüz reklam dünyasına biçim veren büyük bir isim var; Oliviero Toscani.

Toscani’ye nazaran reklamın maksadı rastgele bir eseri daha fazla satmak değil, markayı özel kılan şeyi ve rakiplerine karşı farklılıklarını ortaya koymak. Bu farklılığı ve özellikleri hatırlanmaya kıymet hale getirerek unutulmaz kılmak…

”Reklamlar bir insanlık cürmü üzere yargılanmalı”


Toscani, geleneksel reklamcılığın kökten değişmesi gerektiğini; hatta reklamların tıpkı bir insanlık hatası üzere yargılanması gerektiğini savunuyor.

”Dev boyutlu paraları boşa harcama hatası, toplumsal yararsızlık cürmü, yalancılık hatası, akla karşı işlenen hatalar, saçma ve boş şeylere tapındırma kabahati, dışlama ve ırkçılık kabahati, sivil barışa karşı işlenen cürüm, lisana karşı işlenen cürüm, yaratıcılığa karşı işlenen cürüm, yağma suçu”

Toscani, bir arada çalıştığı markaların ‘iş yapma şeklini’ değiştirerek toplumsal farkındalık ve marka ilişkilerini de bir daha yazdı


Toscani deyince akla gelen birinci marka United Colors of Benetton oluyor. Marka ve Toscani, uzun yıllar birlikte çalıştılar ve her biri ses getiren onlarca projeye imza attılar. Toscani bu projelerde AIDS’ten ırkçılığa, idam mahkumlarının haklarından ve adalet temasından açlığa farklı problemlere değindiği çalışmalar hayata geçirdi.

Ancak Benetton haricinde da Toscani’nin bir arada çalıştığı bir hayli marka oldu. Şimdilerde bir hayli büyük markanın en büyük pazarlama stratejilerinden biri olan ‘toplumsal meselelere odaklanan toplumsal sorumluluk işleri’ de Toscani’nin işleriyle reklam dünyasına giriş yaptı desek yanlış olmaz…

Fakat bu giriş hiç de kolay olmadı. Hatta bize günümüzde bu tipten kuvvetli toplumsal bildiriler veren reklamlar fazlaca olağan gelse de o periyotta Toscani’nin neredeyse tüm işleri büyük tenkitlerle karşı karşıya kaldı.

Ufak bir not: Kimi fotoğrafları kan, şiddet ve travmalara yönelik tetikleyici öğeler içerebileceği niyetiyle ‘hassas görüntü’ olarak etiketledik.

Irkçılık konusunda kuvvetli iletiler vermek, Toscani’nin Benetton ile yürüttüğü çalışmaların en değerli odak noktalarından bir tanesiydi




Hassas Manzara – Görmek İçin Tıklayın

Toscani sık sık bu tipten fotoğraflarla ırkçılığın karşısında dururken, siyahi bir hanımın beyaz bir çocuğu emzirdiği aşağıdaki fotoğraf ABD’de büyük reaksiyon topladı ve gelen şikayetler üzerine geri çekildi…


Savaş aksisi duruş da Toscani’nin işlerinde her vakit öne çıkmıştı


Hassas Manzara – Görmek İçin Tıklayın

Dünyaya yeni gelmiş ve çabucak hemen kordonu bağlı olan bu bebek, Ağustos 1990’da başlayan Körfez Savaşı sırasında yayınlandı ve savaşa karşı umut ve bir daha doğuşu vurgulamak istiyordu. Lakin hem Avrupa’da hem Amerika’da büyük reaksiyon topladı ve yasaklandı

Hassas Manzara – Görmek İçin Tıklayın

1994 yılında yayınlanan bu fotoğraf, Bosna Savaşı sırasında bir çatışmada ömrünü kaybeden Boşnak askeri Marinko Gagro’nun üstündeki kıyafetleri, savaşın acımasızlığıyla birlikte gözler önüne seriyor… Fotoğrafın üzerinde ise Gagro’nun babasından bir bildiri vardı. Bildiride ‘Ben Citluk, Blizanci’de 1963 yılında doğan merhum Marinko Gagro’nun babası Gojko Gagro, oğlumun isminin ve ondan geriye kalan her şeyin savaşa karşı ve barış adına kullanılmasını istiyorum” yazıyordu…

Dünyanın farklı kültürlerini bir ortada yaşatabilmek, toplumsal kodları bozuma uğratıp fazlaca sesli ve hayli renkli; özgür, adil ve eşit bir dünya kurmak da Toscani’nin temel mesajlarındandı


Bir rahip ile raahibenin öpüştüğü bu görsel de kestirim edeceğiniz üzere infial yarattı…


AIDS ve anoreksiya üzere toplumsal etiketlenmelere sebep veren kritik sıhhat sorunları da Toscani’nin objektifinden çoğunlukla aktardığı bahis başlıkları olmuştu




AIDS hastası Amerikalı bir aktivist olan David Kirby’nin hastane odasında çekilen ve akabinde bir yağlı boya tablosu olarak bir daha düzenlenen bu görseli, AIDS aktivizmi ismine bol tartışmalı ve her şeye karşın ses getiren bir çalışmaoldu. Çalışmanın İsa’nın çarmıhtan indirildiğindeki halini temsil eden; Michelangelo’nun Pieta isimli heykelini andırması da o periyot çokça tartışmaya yol açtı…

Hassas İmaj – Görmek İçin Tıklayın

Anoreksiya sebebiyle hayatı büsbütün değişen ve akabinde bu sebeple hayatını kaybeden Isabelle Caro’nun yer aldığı bu tartışmalı reklam kampanyası ise Nolita isimli bir iç giysi markası ile bir arada yürütüldü. Güzellik ve moda sanayisine büyük bir tepki niteliği taşıyan görsel, o devirde büyük ses getirmişti…

Kıtlık, açlık, felaketler ve toplumsal bir fazlaca ‘görmezden gelinen’ sorun…




Toscani, bir mafya cinayetine kurban giden Benedetto Grado’nun fotoğrafçı ve gazeteci Franco Zecchin tarafınca siyah beyaz çekilen görselini renklendirip kullandığı bu çalışmayla da tartışma yaratmıştı


Hassas Manzara – Görmek İçin Tıklayın

İdam cezalarına karşı başlatılan ‘Sentence to Death’ projesi ile Toscani, ABD’de idam mahkumlarını ziyaret ederek 2 yıl boyunca fotoğrafladı. Proje, Benetton ile Toscani’nin yıllar süren iş birliğini bitiren çalışma oldu. Gerisinde ise davalar ve çığ üzere büyüyen yansılar bıraktı


Kurbanların aileleri imgelerin reklam kampanyası için kullanılmasına büyük bir reaksiyon gösterirken Missouri eyaleti fotoğraf çekimlerinin ‘sahte beyanlarla’ yapıldığı iddiasıyla milyonlarca dolarlık davalar açtı. Benetton’a yönelik büyük bir kitlesel hareket gelişti ve satışlarda düşüşler yaşandı.

Benetton ise kampanyanın gayesinin idam mahkumlarının ‘haksız vefata mahkum edilmelerine yönelik bir reaksiyon ve dikkat çekme projei‘ olduğunu, çabucak hemen görseller yayınlanmadan açıklamıştı. Lakin bir daha de yansılar dinmedi, Benetton ile Toscani ise bu proje daha sonrası yollarını ayırdılar.

Toscani, bir erkek giysi markası için gerçekleştirdiği çalışmasında ‘eşcinsel öğelere’ yer verdiği için de topa tutulmuştu


Kilisenin ve papalığın Nazi Almanyası devrinde yaşananlara yaklaşımına yönelik eleştirel bir sinema olan Amen için Toscani tarafınca tasarlanan afiş, Hristiyan dünyasında büyük tartışma yaratmıştı



Afişte gamalı haç ile Hristiyanlığın sembolü olan haçın iç içe geçmiş biçimde tasarlanması, afişin yasaklanması için büyük baskıların oluşmasına niye oldu. O denli ki, sinemanın yayını bile tehlikeye girdi…

Film ise o senelerda papalığın ve kilisenin yaşanan kıyımlar karşısında sessiz kaldığını ve dolaylı da olsa hatalı olduğunu anlatıyordu…

Toscani’nin o yıllar için sıra dışı olan ve topa tutulan bu reklam ve kampanya yaklaşımları, günümüzde markaların en tesirli silahlarından biri olmuş durumda. Lakin ne yazık ki artık, tahminen de ‘samimiyeti’ ve ‘gerçek niyeti’ kaybettiği için, etkilemekten çopk rahatsız eder hale geldi…