Türkiye’de Enflasyon Yüzde %0 Olursa Ne Olur?

ahmetbeyler

Yeni Üye
Enflasyon, meblağların genel seviyesinin daima bir artış göstermesidir. Örneğin; aylık enflasyonun %5 olması, meblağların genel seviyesinin evvelki aya göre %5 arttığını gösterir. Enflasyon düştüğünde ise fiyatlar daha az artar, insanların alım güçlerinin daha az azalması da istikrar ve refahı sağlar.

Lakin aslına bakarsanız Türkiye’de yaşayan her birey bunları hatim etmiş durumda olduğu için “yüksek enflasyon”un sonuçlarını uzun uzun açıklamaya pek gerek yok. Biz epeyce yabancı olduğumuz “0 enflasyon” durumuna değinelim:

Enflasyonun sıfır olması, hatta eksilere inmesi güzel bir şey mi, yoksa makus mü?


Düşük enflasyon ya da deflasyon(tutarların daima düşmesi) tüketiciler tarafınca bir süreliğine güzel karşılanabilir, ne de olsa market sepetleri daha ucuza dolacaktır. Ancak enflasyonun uzun müddet hayli düşük olması birtakım şeylerin yolunda gitmediği manasına da gelebiliyor.

İstihdam ve fiyat artışı, talep istikametiyle oluşan enflasyonla ilişkilendirilen en değerli ekonomik değişkendir. Yani bir ülkede istihdam arttıkça fiyatlar yükselir ve bu da tüketim harcamalarını artırır. Artan talep kararında da mal ve hizmetlerin fiyatı artar.

Lakin istek edilen istihdam artışı yakalanamadığında enflasyon yaratacak bir fiyat baskısı da oluşmaz. Tüketim harcamaları yükselmediği takdirde şirketler yeni yatırım kararlarını gözden geçirir ve bu da istihdam artışının önünde pürüz oluşturur.

bu biçimdelikle iktisattaki düşük büyümeyi besleyen bir sarmal meydana gelir.


Fiyatlar düşük kaldığı için tüketim olmaz, tüketim olmadığı için mal fiyatları yükselmez, şirketler yatırım yapıp işe alım yapmaz, bu yüzden istihdam artışı sağlanamaz ve fiyatlar de yükselmez. Bütün bunlar da sarmalı başa döndürür.

Japonya çeyrek yüzyıldır süren bir “düşük enflasyon, zayıf büyüme” sarmalı içerisinde.

Japonya’nın yıllar ortasındaki enflasyon oranları

Deflasyon bir sefer kurulduğunda değiştirmek güç olabiliyor. Japonya’da iktisat büyüyemiyor, enflasyon sıfır dolaylarında geziniyor, faizler de sıfırın etrafında dolaşıyor. Japonya Yen’e paha kaybettirip mali genişleme siyasetiyle enflasyonu üst yönlendirmeye çalışıyor lakin bu değişimin talep üzerinden giderek büyümeye yansıması vakit alıyor.

Enflasyonun ve faizin sıfır olduğu bir devirde beşerler araba, buzdolabı üzere güçlü tüketim mallarını çabucak yenileme gereği görmüyorlar. Zira bu biçimde bir ortamda seneye almakla bugün almak içinde bir fark bulunmuyor.

Sıfır enflasyon ve sıfır gerçek faiz insanları harcama yapmaktan alıkoyan bir durumdur. Faizler de sıfırsa bu biçimde kredi kullanıp da o malı almanıza gerek yoktur. Bir daha sonraki yıl da bir daha sıfır faizle o krediyi alıp geçen yılki fiyattan birebir malı alabilirsiniz. Bu durumda hiç kimse harcama konusunda tez etmez. O denli olunca da tüketim azalır, talep düşer.

%2 civarında bir enflasyon amacı en güzelidir.


Buna ek olarak faizin de %2,5-3 seviyesinde olması, yani 0,5-1 puan içinde bir gerçek getiri içermesi en güzel durumdur. Yüksek enflasyon ve yüksek faiz, bunların ileride daha da yükseleceği beklentisi yaratarak talebi artıran ve ötürüsıyla enflasyonu da faizi de yükselten bir ortama yol açıyor. Sıfır ötüründa bir enflasyon ve faiz ise bu durumun devam edeceği beklentisi yaratarak insanların harcama yapmasını, talebin artmasını ve ötürüsıyla iktisadın büyümesini engelliyor.

En berbatı ise sıfır enflasyon ve yüksek faizdir ancak bu teoriktir, görülen bir durum değildir. Yüksek enflasyon ve sıfır faiz de berbattır. Zira bu biçimde tasarruf sahibinin parasına el konmuş üzere olur.

Özetle; deflasyonun olduğu yerde talep yok demektir. bu biçimde bir durumda mallar elinde kalmasın diye üreticiler meblağları düşürür. Talep yoksa üretim genişlemez, bu da ulusal gelirde küçülmeye yol açar. Natürel bu gelişmiş ülkelerdeki epeyce küçük enflasyon oranları için geçerlidir. Türkiye üzere yüksek enflasyon yaşayan ülkelerin deflasyon yaşaması lazım ki enflasyon düşsün.

Kaynaklar: Mahfi Eğilmez, Economics Help, BBC