Sodyum Elementi Nedir, Ne İşe Fayda? Özellikleri

ahmetbeyler

Yeni Üye
Doğada sayısız element bulunur. Bunlardan kimileri son derece değerli olduğu biçimde az bulunurken kimileri hiç bir ehemmiyeti olmasa bile kucak kucak vardır. Sodyum ise farklı bir noktada. Zira neredeyse tüm doğal bileşenlerin ortasında bulunan sodyum hem belirli ölçüde alındığı vakit insan bedeni için fazlaca faydalı aynı vakitte nükleer tesisler üzere büyük endüstriyel alanlarda bile kullanılmaya müsait bir metal.

Sodyum nedir diye soruyorsanız çabucak mutfağa gidin ve tuzluğunuza bakın. İşte o tuzluğun ortasında sodyumun bir formu olan sodyum klorür vardır. Pekala endüstriyel alanda nasıl kullanılıyor diyorsanız uzaklara gitmeyin ve bir daha mutfağınızdaki sabuna bakın, muhtemelen yağ çözücü tesiri niçiniyle kullanılmıştır. Yani sodyum gerçek manada her yerde. Gelin sodyum nedir, ne işe fayda yakından bakalım ve sodyum elementinin özelliklerini gorelim.


İçindekiler

Sodyum nedir?
Sodyum elementini kim buldu?
Sodyum elementi ne işe fayda?
Sodyum elementinin özellikleri
Sodyum elementi nerelerde bulunur?
Sodyum elementi nerelerde kullanılır?
İnsan sıhhati için sodyum:


Temelden başlayalım, sodyum nedir?

Latince ismi natrium olduğu için periyodik tabloda Na kısaltması ile gösterilen ve atom numarası 11 olan sodyum, alkali metaller kümesine ilişkin olan bir elementtir. Yumuşak ve kaygan bir metaldir. Neredeyse her doğal bileşiğin ortasında kucak kucak sodyum bulunur. Dünya kabuğunun yüzde 2.8’ini oluşturan sodyum, Dünya’da en epeyce bulunan altıncı elementtir.

Reaktif bir yapıya sahip olan sodyum özgür biçimde bulunmaz. Su ile temasında tepki gösterir, hava ile temasında oksitlenir. hafifçetir, yumuşaktır ve gümüşe yakın bir beyaz renge sahiptir. Sarı bir alevle yandığı vakit hidrojen açığa çıkarırır. Bir çeşit sodyum formu olan sodyum klorür, deniz suyu bileşenlerinin yaklaşık yüzde 80’ini oluşturur.

Sodyum elementini kim buldu?


İnsanlık bugün bildiğimiz manada olmasa da her vakit sodyum elementinin varlığından haberdardı. Hatta Orta Çağ devrinde Avrupalılar sodyum bileşiğini baş ağrısını geçirmek için bir ilaç olarak kullanıyorlardı. Kimyasal manada sodyumun bulunuşu ise 19. yüzyılda gerçekleşti.

1778 – 1829 yıllar içinde hayatış olan İngiliz fizikçi, kimyager ve mucit Humphry Davy, 1807 yılında bir deney yaptı. Bu deneyde erimiş sodyum hidroksit içeren kostik sodaya elektroliz uygulayan Davy, element bileşiklerini ayrıştırarak sodyumu ortaya çıkarmıştır.

Sodyum elementi ne işe fayda?


Sodyum birinci vakit içinderda sodyum siyanür ve sodyum peroksit formlarında kullanılmıştır. Bunlar, benzinin ve deterjanın temel katkı hususlarıydı. sonrasındasında sodyum hidrit ve sodyum borohidrit formlarında boya ve parfümlerde kullanıldı. olağan olarak en kıymetli sodyum formu, sofra tuzlarında kullanılan sodyum klorürdür.

Bugünlerde sodyum, eriyik biçimde sahip olduğu ısı transfer özelliği niçiniyle yaygın olarak yüksek ısılı reaktörlerde kullanılmaktadır. Sofra tuzu ile aldığımız sodyum; sonların uyarılmasını, kalp faaliyetlerini ve metabolik işlevleri düzenlemektedir. olağan olarak bu olumlu tesir, alınan sodyum ölçüsü arttıkça olumsuz hale gelir.

Sodyum elementinin özellikleri:


Atom numarası 11 olan sodyumun atom dizilişi 2 – 8 – 1 formundadır. Periyodik tabloda Na olarak gösterilen bir alkali metal olan sodyumun atom yükü 22,99’dur. Parlak beyaz bir renge ve kırıklı bir yüzeye sahiptir. Havada süratle oksitlendiği vakit daha donuk bir renge bürünür. Bu niçinle gaz yağı ya da vazelin yağı ortasında saklanır.

Ametallerin neredeyse hepsiyle basitçe birleşir. Oksijen ve halojen içerikli bileşenleri ayrıştırma yeteneği vardır. Cıva ortasında çözünmektedir. bir fazlaca organik kimya uygulamasında sodyum etken husustur. Suyla etkileşime girdiği vakit bazik bir oksite dönüşür.

Sodyum, havadaki karbondioksiti süratle emerek sodyum bikarbonata dönüşebilir. Sıvı biçimde 125 derecede tutuşur. Kuru bir hava var ise sükunet içinde yanar. Yanma sırasında 800 dereceye kadar ulaşabilir. Söndürülmesi son derece zordur. Sodyum yangınlarında su ya da bildiğimiz yangın söndürücüler yerine özel kuru tozlar kullanılır.

Doğal sodyum elementi 23 kütleli kararlı bir izotoptur. Sodyum 22, 2.6 yıllık bir yarı ömür niçiniyle radyoaktif izleyici olarak kullanılır. Sodyum 24, 15 saatlik bir ömre sahip olduğu için nükleer reaktörlerde sonlu bir kullanım sunar. Lakin kısa da olsa girdiği bu tepki niçiniyle nükleer tesislerdeki soğutma reaktörlerinin ayrılmaz bir kesimidir.

bir epey farklı formu olsa da bunların neredeyse hepsi suda çözünür. Periyodat ve proantimonyat en az çözünenlerdir. Biyokimya alanında sodyum, organik sıvıların asit ve baz istikrarını sağlamak için kullanılır. Potasyum iyonları ile sodyum iyonları istikrarlı çalışmaktadır. Bu özellikleri niçiniyle bir epey hastalığın tedavisinde ilaç olarak kullanılırlar.

Peki sodyum elementi nerelerde bulunur?

Aklınıza gelen neredeyse her doğal bileşen ortasında sodyum bulunmaktadır. En ağır olduğu yerler ise deniz suyudur. Reaktif özelliği niçiniyle hiç bir bileşen ortasında özgür biçimde bulunmaz. Bu niçinle elektroliz ve gibisi usuller kullanılarak açığa çıkarılması gerekir. Açığa çıkarıldıktan daha sonra elde edilen sodyum farklı hususlarla etkileşime sokularak farklı formları elde edilir.

Sodyum elementi nerelerde kullanılır?


  • Kimya alanında ester ve organik bileşik yapımında
  • Sofra tuzu yapımında
  • Yapı gelişmenini sağlamak için alaşımların arasında
  • Sabunların ortasında yağlı asitlerle beraber
  • Metal yüzeyi temizleme ve düzeltme amacıyla
  • Erimiş tuzların saflaştırılmasında
  • Sodyum buharlı lambalarda
  • Nükleer reaktörlerde soğutucu olarak
  • İçten yanmalı motorlarda
Sodyum elementinin yaygın olarak kullanıldığı alanlardan kimileri bu türlü. Sodyum, dünyada en bol bulunan elementlerden bir tanesi olduğu ve farklı hususlara karşı farklı tepkiler gösterdiği için bir hayli farklı alanda kullanılmaktadır. Sayısız forma dönüştürülebildiği için direkt kendi halinde olmasa bile bu formlarda neredeyse her yerde karşımıza çıkmaktadır.

İnsan sıhhati için sodyum:


Sodyum; beden sıvısının dağılımı ve asit baz istikrarının sağlanması için bir epey hayati bahiste insan sıhhati için büyük ehemmiyete sahiptir. Peynirlerde, işlenmiş etlerde, olağan etlerde, salamura eserlerde, hazır besinlerde, balıkta, yumurtada ve sütte bile sodyum bulunmaktadır. Meyve sebzeler sodyum bakımından yoksuldur fakat sodyum dengeleyicisi potasyum bakımından zengindirler.

Kandaki ülkü sodyum pahası 135 ile 145 mEq/L içinde olmalıdır. Sodyum yüksekliği durumunda beden su fiyat, kan basıncı artar, yüksek tansiyon ortaya çıkar. Yüksek tansiyon ise sayısız hastalığa davetiye çıkarır. Günlük almanız gereken sodyum ölçüsü 1500 -2400 miligramdır. 1 gram tuzda 400 miligram sodyum olduğunu düşünürsek son derece dikkatli olmak gerekir.

İnsan sıhhati için olduğu üzere endüstriyel alanlar için de vazgeçilmez bir element olan sodyum nedir, ne işe fayda, özellikleri nelerdir gibi merak edilen soruları yanıtlayarak bu alkali metal hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Sodyumun insan sıhhati üstündeki tesirleri hakkındaki en yanlışsız ve size özel bilgiyi uzman bir doktordan almanız gerektiğini unutmayın.