‘Otobiyografi’ Nedir, Nasıl Yazılır?

ahmetbeyler

Yeni Üye
Edebi eserler genel olarak kurgu ve kurgu dışı olarak ayrılır. Kurgu dışı edebiyat tiplerinden olan biyografinin bir de otobiyografi denilen bir alt tipi vardır. Biyografi ve anı tipine benzese de otobiyografide kişiyi hem müellif tıpkı vakitte karakter olarak bütün öyküsünü anlatırken görürüz. Otobiyografi yazan şahıslar daha epey ülkesinin ya da dünyanın bir periyodunda öne çıkmış kıymetli isimlerdir.

Otobiyografide muharrir ile okuyucu sessiz bir muahede yapar. Bu muahedeye nazaran müellifin dedikleri hakikat kabul edilir zira anlatılan, muharririn kendi ömür hikayesidir. Fakat bu hikayenin nasıl yazılacağı muharrire bağlıdır. Bütün hikayesini sevinç ortasında ya da dramı ön planda tutarak anlatabilir. Gelin otobiyografi nedir, özellikleri nelerdir, nasıl yazılır yakından bakalım ve ünlü otobiyografilerden kimilerini gorelim.

Otobiyografi nedir, nasıl yazılır, özellikleri nelerdir?

Otobiyografi nedir?
Otobiyografinin özellikleri nelerdir?
Her otobiyografik eser kesinlikle kimi değerli noktalardan bahsetmelidir
Kurgu dışı bir türdür
Yazarın bir itirafı sayılır
Sabit bir yapı olması gerekli değildir
Dili ve anlatımı değişkendir
Otobiyografi nasıl yazılır?
Adım #1: Sağlam bir beyin fırtınası yapın
Adım #2: Hikayenizin ana çizgisini oluşturun
Adım #3: şahsi tarihinizde araştırma yapın
Adım #4: Bir taslak yazın
Adım #5: Biraz dinlenin
Adım #6: Taslak üzerinde düzeltmeler yapın
Adım #7: Bir taslak daha yazın
Adım #8: Otobiyografinize son biçimini verin
Bazı ünlü otobiyografiler


Otobiyografi nedir?

Öz hayat hikayesi olarak da isimlendirilen otobiyografi, yazarın kendi ömür hikayesinin tamamını anlattığı kurgu dışı bir edebiyat çeşididir. Kurgu dışı edebiyat tiplerinden biri olan biyografinin bir alt çeşidi olarak kabul edilir. Biyografide muharrir, bir kişinin hayat öyküsünü anlatırken; otobiyografide muharrir, kendi ömür öyküsünü söylemektedir.

Otobiyografi ile anı çeşidi, muharririn kendi öyküsünü anlatması açısından birbirine misal olsalar bile temelde farklıdırlar. Anı tipinde müellif, kendi hayatının sırf bir kısmını anlatır. Otobiyografi çeşidinde ise muharrir, hayatının tamamını söylemektedir. Örneğin bir oyuncunun katıldığı sinema şenliğinde yaşadıklarını anlatması anı, birebir oyuncunun doğduğu günden emekli olana kadar geçen bütün ömrünü anlatması otobiyografidir. Tüm bunları diğer bir muharrir anlattığı vakit ise biyografidir.

Otobiyografinin özellikleri nelerdir?

  • Her otobiyografik eser kesinlikle kimi kıymetli noktalardan bahsetmelidir.
  • Kurgu dışı bir cinstir.
  • Yazarın bir itirafı sayılır.
  • Sabit bir yapı olması gerekli değildir.
  • Dili ve anlatımı değişkendir.
Her otobiyografik eser kesinlikle birtakım değerli noktalardan bahsetmelidir:

Yazarın kendi hayat öyküsünü anlattığı her otobiyografik yapıtta doğum tarihi, doğum yeri üzere birtakım temel bilgilere kesinlikle yer verilmelidir. Tıpkı biçimde hikayede geçen aile üyeleri ve arkadaşlar hakkında da akışı besleyecek bilgiler paylaşılmalıdır. Muharririn hayatında değerli noktaları oluşturan akademik bilgilerden, tahsil ömründen, yaptığı işlerden, başarılarından ve ödüllerinden de kesinlikle bahsedilmelidir.

Kurgu dışı bir çeşittir:

Otobiyografinin kurgu dışı bir tıp olması, üzerinde durulması gereken en değerli özelliklerinden bir adedidir. Zira anlatılanların kurgu dışı olması demek, gerçek oldukları manasına gelmektedir. Bu açıdan müellif ile okuyucu sessiz bir muahede yapmış olurlar. Bu mutabakata nazaran okuyucu, muharririn anlattıklarını gerçek kabul eder.

Yazarın bir itirafı sayılır:

Edebi yapıyı bir kenara bırakıp daha insani bir gözle baktığımız vakit aslında otobiyografi, yazarın en mahremini anlattığı bir yazıdır. Başına gelen olayları en ince detayına kadar anlatır ve bunlarla birlikte o olay hakkındaki tüm his ve fikirlerini de okurla paylaşır. Tahminen müellif iç çatışmalarını, pişmanlıklarını ve hüzünlerini bile en yalın haliyle anlatır.

Sabit bir yapı olması gerekli değildir:

elbet bir yazının edebi bir eser sayılması için kimi kurallara uygun olarak kalem alınmış olması gerekir. Lakin otobiyografide bu kurallar biraz daha esnektir. Sonuçta muharririn kendi ömrü, istediği üzere anlatabilir. Örneğin kronolojik sıralamaya uymadan hayatını etkileyen olayları değer derecesine nazaran okuyucuyla paylaşabilir.

Dili ve anlatımı değişkendir:

Dediğimiz üzere, anlatılan muharririn kendi hikayesidir. Bu niçinle kendi hikayesini nasıl anlatacağına kendisi karar verir. Dramatik bir üslup, mizahi bir bakış açısı, ironik bir anlatı, alaycı, kendini ön plana çıkarma ya da geçmişe hasret üzere kimi temel anlatımlardan birini benimseyebilir.

Otobiyografi nasıl yazılır?

  • Adım #1: Sağlam bir beyin fırtınası yapın.
  • Adım #2: Hikayenizin ana çizgisini oluşturun.
  • Adım #3: şahsi tarihinizde araştırma yapın.
  • Adım #4: Bir taslak yazın.
  • Adım #5: Biraz dinlenin.
  • Adım #6: Taslak üzerinde düzeltmeler yapın.
  • Adım #7: Bir taslak daha yazın.
  • Adım #8: Otobiyografinize son halini verin.
Adım #1: Sağlam bir beyin fırtınası yapın:

Önce derin bir soluk alın ve hakikaten kendi ömrünüzü hiç tanımadığınız insanlara anlatmak istiyor musunuz bir düşünün. Nereden başlayacaksınız, neler anlatacaksınız, anlattıklarınız hakikaten pahalı mi üzere soruları kendinize sık sık sorun. Tüm edebi yapıtlarda olduğu üzere otobiyografide de işe başlamadan evvel sağlam bir düşünsel temel oluşturmalısınız.

Adım #2: Hikayenizin ana sınırını oluşturun:

Otobiyografinizde hayat hikayenizin tamamını anlatacaksınız lakin sahiden her ayrıntıyı anlatmanıza gerek yok. Anlatmanız gerekenler, omurunuzdaki değerli noktaları oluşturan mihenk taşlarıdır. Tüm bu değerli noktaları belirlemeli ve nasıl anlatacağınıza dair bir ana çizgi oluşturmalısınız.

Adım #3: şahsi tarihinizde araştırma yapın:

Maalesef insan hafızası başına gelen her şeyi hatırlayacak kapasitede değil. kimi vakit dün ne yediğimizi bile unutuyoruz. Bu niçinle hayat öykünüzü yazmadan evvel şahsi tarihinizi biraz araştırın. Mektupları, günlükleri, yıllıkları, aldığınız notları okuyun. Aile üyelerinizle ve arkadaşlarınızla görüşerek hatırladıklarınızı pekiştirin ve unuttuklarınızı bir daha hatırlayın.

Adım #4: Bir taslak yazın:

Her şey tamam, haydi başlayalım. Oturun klavye başına ya da alın kağıdı kalemi elinize otobiyografinizi yazmaya başlayın. Rahat olun, evvel bir taslak yazacaksınız. Bu taslak hem yapıtı yazma sürecinizde bir rehber olacak birebir vakitte düşünsel temelin sağlam olup olmadığını denetim etmenizi sağlayacak.

Adım #5: Biraz dinlenin:

Yazmak yorucu, hayli yorucu bir iştir. Bu niçinle birinci taslağı yazıp bitirdikten daha sonra birkaç gün dinlenin. Dinlenme sürecinde yazmayın, yazdıklarınızı okumayın, hatta konu hakkında düşünmeyin bile. Bu süreçte hem siz tıpkı vakitte yazdıklarınız biraz dinlenmiş olur.

Adım #6: Taslak üzerinde düzeltmeler yapın:

Kendinizi tekrar yazmaya ve düşünmeye hazır hissettiğiniz vakit alın birinci taslağı elinize ve acımasızca düzeltmeler yapın. Yazdıklarınıza aşık olmayın. Kalem sizin, yine yazarsınız. Değerli olan bu denetimi yaparken tüm yanlışları tespit etmek ve doğruları üzerinde düşünmeye başlamaktır.

Adım #7: Bir taslak daha yazın:

İlk taslağınızı denetim edip düzelttikten daha sonra bir taslak daha yazın. daha sonra tekrar. daha sonra tekrar. Taslak yazma konusunda bir hudut yok. Yazın, düzeltin ve yine tekrar yazın. Tüm bu yazım sürecinde eser tam olarak istediğiniz hale gelene kadar yazabilirsiniz.

Adım #8: Otobiyografinize son halini verin:

Tüm edebi yapıtlarda son denetim en değerli adımdır. Bu adımda kendinizi okuyucu yerine koymalısınız. Eserinizi, bir kitapçıdan almış ve meskene gelip okumaya başlamış bir okuyucu gözüyle inceleyin. Merak etmeyin, baktınız olmuyor düzeltir ve tekrar yazarsınız. Kıymetli olan, ortaya eşsiz bir eser çıkarmak.


Bazı ünlü otobiyografiler:

  • Sol Ayağım – Christy Brown
  • Bir Dinozorun Anıları – Mina Urgan
  • Angela’nın Külleri – Frank McCourt
  • Anne Frank’in Hatıra Defteri – Anne Frank
  • Zen ve Motosiklet Bakım Sanatı – Robert M. Pirsig
  • Kavgam- Adolf Hitler
  • Yolda – Jack Kerouac
  • Kelebek – Henri Charriere
  • Benim Kısa Tarihim – Stephen Hawking
  • Sırça Fanus – Sylvia Plath
Yazarı bir karakter olarak kendi kıssasını anlatırken okuduğumuz otobiyografi nedir, özellikleri nelerdir, nasıl yazılır gibi merak edilen soruları yanıtladık ve bu kurgu dışı çeşit hakkında bilmeniz gerekenlerden bahsettik. Otobiyografi çeşidi hakkındaki fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.