ahmetbeyler
Yeni Üye
Tarihi yazan erkekler olduğu için bugüne kadar gelen kayıtlar güya dünyayı adamların yönettiğini söylüyor olsa bile bu kayıtları biraz eşelediğimiz vakit altından kesinlikle bir bayan çıkar. İşte Osmanlı tarihli bu bayanlardan en değerlisi de Hürrem Sultan’dır. Osmanlı’nın en şaşalı devrinde saraya gelmiş olan Hürrem Sultan, dünyayı dize getiren Yasal Sultan Süleyman’ın gönlünü hoşluğu ve kıvrak zekası ile fethetmiştir.
Hürrem Sultan, Yasal ile nikahlanarak Osmanlı tarihinde uzun vakit daha sonra bir birincisi başarmıştır lakin beraberinde idareye o kadar müdahale etmiştir ki sonrasındasında koca imparatorluğun sonunu getirdiği düşünülen bayanlar saltanatı bölümünü de başlatmıştır. Hayran olunası noktaları olsa bile genel olarak eleştirilen bir figür olan Hürrem Sultan kimdir gelin yakından bakalım ve hakkında merak edilen soruların cevaplarını tarihin tozlu sayfalarında arayalım.
Hürrem Sultan kimdir? Geçmişi olmayan bayan:
Hürrem Sultan’ın saraya gelene kadar olan hayatına dair pek bilgi yok. Uzmanların ortak görüşüne göre o periyot Lehistan Krallığı’nda bulunan bugünün Ukrayna sonları ortasındaki Rohatyn kentinde 1502 ya da 1504 yılında Ortodoks bir ailenin kızı olarak dünyaya geldi. Tahminen 1520 yılında yani 15 yaşından biraz daha büyükken şehre saldıran Tatarlı akıncılar tarafınca kaçırıldı.
Gerçek isminin Aleksandra olduğu düşünülen genç kız kaçırıldıktan daha sonra evvel Kırım Hanı’na verildi. Kırım Hanı tarafınca da bir epey köle ve cariyeden biri olarak Osmanlı sarayına gönderildikten daha sonra sevinçli kişi manasına gelen Hürrem ismini aldı. Periyodun Avrupalı elçilerinin kayıtlarına nazaran yeşil gözlü, beyaz derili, kızıl saçlı, hoş bir bayan olan Hürrem; Kanuni ile ya şehzadeliğinin son yılında ya da padişahlığının birinci yılında tanışarak haremine girmiştir.
Hürrem saraya girer girmez ortalığı karıştırıyor ve en sonunda Yasal ile nikahlanmayı başarıyor:
O devir haremin en değerli hanımı Yasal Sultan Süleyman’ın annesi olan Ayşe Hafsa Sultan ve Yasal ile daha şehzadelik devrindeyken bir arada olmuş olan Şehzade Mustafa’nın annesi Mahidevran Sultan’dır. 1521 yılında Şehzade Mehmed’in doğması ile bir arada haremin en kuvvetli üçüncü bayanı Hürrem oldu. Şehzade doğurarak Haseki unvanı alan bu iki bayan içinde yaşanan rekabetin kazananı Hürrem oldu ve Mahidevran, Manisa’daki oğlunun yanına gönderildi.
Osmanlı padişahları daha evvelce sevdikleri cariyeleriyle nikahlanırlardı fakat I. Bayezid, Ankara Savaşı’nı kaybedince nikahlı eşinin Timur tarafında hizmetçi olarak kullanılması daha sonrası bu gelenek ortadan kalktı ve padişah eşlerinin bu tıp bir makûs muameleye maruz kalmamaları için uzun bir süre hiç bir padişah nikah kıymadı. Ta ki Hürrem Sultan’a kadar.
Arada neler oldu bitti bilinmez fakat iddialara nazaran 1534 yılının Haziran ayında Kanuni ile Hürrem içinde nikah kıyıldı ve bu biçimdece Hürrem, Haseki Sultan unvanını alarak haremin en kuvvetli bayanı haline geldi. Yüz yıldan uzun bir süre daha sonra bir Osmanlı padişahı tarafınca nikahlanan birinci cariye olmak Hürrem’in gücüne güç kattı. Valide Hafsa Sultan da ölünce bütün harem Hürrem’e kaldı.
İbrahim Paşa’nın kanı Hürrem’in eline bulaşıyor:
Hürrem olağan olarak tüm hasekiler üzere kendi oğullarından birinin tahta geçmesini istiyordu lakin Kanuni’nin en yakın arkadaşı da olan Sadrazam İbrahim Paşa’nın favorisi Şehzade Mustafa’ydı. İbrahim Paşa 14 Mart 1536 gecesi saraydaki dairesinde boğdurulunca Hürrem’in önündeki mani kalkmış oldu. Artık günahı boynuna lakin bu idamda Hürrem’in büyük tesiri olduğu söylenir.
İbrahim Paşa’nın vefatı daha sonrası Hürrem uygundan güzele devlet işlerine müdahele eder hale gelmiştir. Hatta o denli ki Eski Saray’da bulunan haremi allem edip kallem edip 1541 yılında kuşkulu bir yangından daha sonra Topkapı Sarayı’na yani Osmanlı İmparatorluğu’nun idare merkezine taşıtmayı başarır.
Hürrem idaresi seviyor olsa da tahta geçemeyeceği oğullarını öne çıkarma çalışmalarını sürdürür. Geleneğe nazaran Manisa Sancağına çıkan şehzade, tahta çıkması en kuvvetli adaydır. O güne kadar Şehzade Mustafa’nın olduğu Manisa Sancağı 1541 yılında Kanuni’nin sonucu ile el değiştirir ve oraya Hürrem’in oğlu Şehzade Mehmet gönderilir. Hürrem tüm gelenekleri yıkarak oğlu ile bir arada sancağa gitmez ve İstanbul’da kalır.
Osmanlı tarihini değiştiren olay: Şehzade Mustafa’nın boğdurulması
Sadrazam İbrahim Paşa’nın boğdurulması üzerinde Hürrem Sultan güzelden düzgüne devlet işlerine müdahale eder hale gelmişti fakat hala karşısına küçük mahzurlar çıkmaya devam ediyordu. Bunu ortadan kaldırmak için kızı Mihrimah Sultanı, Diyarbakır Valisi Rüstem Paşa ile evlendirdi ve onun damat unvanıyla sadrazam olmasını sağladı.
elbet Hürrem Sultan’ın mutlak hakimiyetinin önündeki en büyük mahzur herkes tarafınca sevilen ve tahta çıkma ihtimali yüksek olan Şehzade Mustafa’ydı. Rivayete göre Hürrem, Rüstem Paşa ile birlikte bir oyun hazırladı ve Kanuni’yi yanlış yönlendirdi. Şehzade Mustafa’nın bir isyan hazırlığında olduğuna inanan Yasal öz oğlunu boğdurdu ve bu biçimdece Hürrem’in önündeki en büyük mani kalkmış oldu. Bu acıya dayanamayan Şehzade Cihangir hasta olup ölmüştür.
Hürrem Sultan işleri yeterlice büyüterek şah unvanını alıyor:
Devlet işlerini artık tam manasıyla elinde tutan Hürrem Sultan, Kara Ahmed Paşa’yı da idam ettirerek Rüstem Paşa’nın sadrazam koltuğunu garanti altına aldı. İdare işini yeterlice abartan Hürrem, Lehistan Hükümdarı ile şahsen mektuplaşan tek haseki sultandır. Hürrem’in bunun üzere daha bir epeyce memleketler arası irtibatı olduğu biliniyor.
Güçten gözü dönen Hürrem Sultan kendine unvan atayarak mektuplarını Hürrem Şah olarak imzalamaya başlamıştır ve kendisine Devletlu İsmetlu Hürrem Şah Sultan Aliyyetü’ş-şân Hazretleri olarak hitap edilir olmuştur. Kendi mührüne bile sahip olan Hürrem Sultan divan toplantılarını izleyerek padişaha fikirlerini sunmuş ve bu biçimdece resmen Osmanlı tarihli bayanlar saltanatını başlatmıştır.
Ölümü daha sonrası Hürrem Sultan dünya çapında bir efsane haline geldi:
elbet kimseye kalmayan dünya Hürrem’e de kalmadı ve kendisi 15 Nisan 1558 yılında ömrünü kaybetti. Süleymaniye Camii avlusuna gömülen Hürrem Sultan’ın bugün orada bir türbesi bulunuyor. Enteresandır ki kendisi uğruna birçok canlar yaktığı oğlu Selim’in tahta çıkışını bakılırsamemiştir.
Avusturyalı bestekar Joseph Haydn’ın 63. Senfonisinin ikinci kısmı Hürrem Sultanı anlatır. Hürrem Sultanı anlatan sayısız bale, opera, tiyatro yapıtı vardır. Die Geliebte des Sultans isimli bir Alman belgeselinde ömrü anlatılmıştır. bir epeyce televizyon dizisi ve sinem sineması içinden olağan olarak onu en yakından tanıdığımız imal Harika Yüzyıl dizisi olmuştur.
Osmanlı tarihine geçen az sayıdaki bayandan biri olan Kanuni’nin karısı Hürrem Sultan kimdir sorusunu yanıtlayarak bu değişik tarihi figürün öyküsünden bahsettik. Hürrem Sultan ve daha sonrasında başlayan bayanlar saltanatı hakkındaki niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
Osmanlı’nın bir başka sultanı Mahidevran’ın hayat kıssasını de buradan okuyabilirsiniz:
İlginizi çekebilecek öbür tarih içerikleri:
Hürrem Sultan, Yasal ile nikahlanarak Osmanlı tarihinde uzun vakit daha sonra bir birincisi başarmıştır lakin beraberinde idareye o kadar müdahale etmiştir ki sonrasındasında koca imparatorluğun sonunu getirdiği düşünülen bayanlar saltanatı bölümünü de başlatmıştır. Hayran olunası noktaları olsa bile genel olarak eleştirilen bir figür olan Hürrem Sultan kimdir gelin yakından bakalım ve hakkında merak edilen soruların cevaplarını tarihin tozlu sayfalarında arayalım.
Hürrem Sultan kimdir? Geçmişi olmayan bayan:
Hürrem Sultan’ın saraya gelene kadar olan hayatına dair pek bilgi yok. Uzmanların ortak görüşüne göre o periyot Lehistan Krallığı’nda bulunan bugünün Ukrayna sonları ortasındaki Rohatyn kentinde 1502 ya da 1504 yılında Ortodoks bir ailenin kızı olarak dünyaya geldi. Tahminen 1520 yılında yani 15 yaşından biraz daha büyükken şehre saldıran Tatarlı akıncılar tarafınca kaçırıldı.
Gerçek isminin Aleksandra olduğu düşünülen genç kız kaçırıldıktan daha sonra evvel Kırım Hanı’na verildi. Kırım Hanı tarafınca da bir epey köle ve cariyeden biri olarak Osmanlı sarayına gönderildikten daha sonra sevinçli kişi manasına gelen Hürrem ismini aldı. Periyodun Avrupalı elçilerinin kayıtlarına nazaran yeşil gözlü, beyaz derili, kızıl saçlı, hoş bir bayan olan Hürrem; Kanuni ile ya şehzadeliğinin son yılında ya da padişahlığının birinci yılında tanışarak haremine girmiştir.
Hürrem saraya girer girmez ortalığı karıştırıyor ve en sonunda Yasal ile nikahlanmayı başarıyor:
O devir haremin en değerli hanımı Yasal Sultan Süleyman’ın annesi olan Ayşe Hafsa Sultan ve Yasal ile daha şehzadelik devrindeyken bir arada olmuş olan Şehzade Mustafa’nın annesi Mahidevran Sultan’dır. 1521 yılında Şehzade Mehmed’in doğması ile bir arada haremin en kuvvetli üçüncü bayanı Hürrem oldu. Şehzade doğurarak Haseki unvanı alan bu iki bayan içinde yaşanan rekabetin kazananı Hürrem oldu ve Mahidevran, Manisa’daki oğlunun yanına gönderildi.
Osmanlı padişahları daha evvelce sevdikleri cariyeleriyle nikahlanırlardı fakat I. Bayezid, Ankara Savaşı’nı kaybedince nikahlı eşinin Timur tarafında hizmetçi olarak kullanılması daha sonrası bu gelenek ortadan kalktı ve padişah eşlerinin bu tıp bir makûs muameleye maruz kalmamaları için uzun bir süre hiç bir padişah nikah kıymadı. Ta ki Hürrem Sultan’a kadar.
Arada neler oldu bitti bilinmez fakat iddialara nazaran 1534 yılının Haziran ayında Kanuni ile Hürrem içinde nikah kıyıldı ve bu biçimdece Hürrem, Haseki Sultan unvanını alarak haremin en kuvvetli bayanı haline geldi. Yüz yıldan uzun bir süre daha sonra bir Osmanlı padişahı tarafınca nikahlanan birinci cariye olmak Hürrem’in gücüne güç kattı. Valide Hafsa Sultan da ölünce bütün harem Hürrem’e kaldı.
İbrahim Paşa’nın kanı Hürrem’in eline bulaşıyor:
Hürrem olağan olarak tüm hasekiler üzere kendi oğullarından birinin tahta geçmesini istiyordu lakin Kanuni’nin en yakın arkadaşı da olan Sadrazam İbrahim Paşa’nın favorisi Şehzade Mustafa’ydı. İbrahim Paşa 14 Mart 1536 gecesi saraydaki dairesinde boğdurulunca Hürrem’in önündeki mani kalkmış oldu. Artık günahı boynuna lakin bu idamda Hürrem’in büyük tesiri olduğu söylenir.
İbrahim Paşa’nın vefatı daha sonrası Hürrem uygundan güzele devlet işlerine müdahele eder hale gelmiştir. Hatta o denli ki Eski Saray’da bulunan haremi allem edip kallem edip 1541 yılında kuşkulu bir yangından daha sonra Topkapı Sarayı’na yani Osmanlı İmparatorluğu’nun idare merkezine taşıtmayı başarır.
Hürrem idaresi seviyor olsa da tahta geçemeyeceği oğullarını öne çıkarma çalışmalarını sürdürür. Geleneğe nazaran Manisa Sancağına çıkan şehzade, tahta çıkması en kuvvetli adaydır. O güne kadar Şehzade Mustafa’nın olduğu Manisa Sancağı 1541 yılında Kanuni’nin sonucu ile el değiştirir ve oraya Hürrem’in oğlu Şehzade Mehmet gönderilir. Hürrem tüm gelenekleri yıkarak oğlu ile bir arada sancağa gitmez ve İstanbul’da kalır.
Osmanlı tarihini değiştiren olay: Şehzade Mustafa’nın boğdurulması
Sadrazam İbrahim Paşa’nın boğdurulması üzerinde Hürrem Sultan güzelden düzgüne devlet işlerine müdahale eder hale gelmişti fakat hala karşısına küçük mahzurlar çıkmaya devam ediyordu. Bunu ortadan kaldırmak için kızı Mihrimah Sultanı, Diyarbakır Valisi Rüstem Paşa ile evlendirdi ve onun damat unvanıyla sadrazam olmasını sağladı.
elbet Hürrem Sultan’ın mutlak hakimiyetinin önündeki en büyük mahzur herkes tarafınca sevilen ve tahta çıkma ihtimali yüksek olan Şehzade Mustafa’ydı. Rivayete göre Hürrem, Rüstem Paşa ile birlikte bir oyun hazırladı ve Kanuni’yi yanlış yönlendirdi. Şehzade Mustafa’nın bir isyan hazırlığında olduğuna inanan Yasal öz oğlunu boğdurdu ve bu biçimdece Hürrem’in önündeki en büyük mani kalkmış oldu. Bu acıya dayanamayan Şehzade Cihangir hasta olup ölmüştür.
Hürrem Sultan işleri yeterlice büyüterek şah unvanını alıyor:
Devlet işlerini artık tam manasıyla elinde tutan Hürrem Sultan, Kara Ahmed Paşa’yı da idam ettirerek Rüstem Paşa’nın sadrazam koltuğunu garanti altına aldı. İdare işini yeterlice abartan Hürrem, Lehistan Hükümdarı ile şahsen mektuplaşan tek haseki sultandır. Hürrem’in bunun üzere daha bir epeyce memleketler arası irtibatı olduğu biliniyor.
Güçten gözü dönen Hürrem Sultan kendine unvan atayarak mektuplarını Hürrem Şah olarak imzalamaya başlamıştır ve kendisine Devletlu İsmetlu Hürrem Şah Sultan Aliyyetü’ş-şân Hazretleri olarak hitap edilir olmuştur. Kendi mührüne bile sahip olan Hürrem Sultan divan toplantılarını izleyerek padişaha fikirlerini sunmuş ve bu biçimdece resmen Osmanlı tarihli bayanlar saltanatını başlatmıştır.
Ölümü daha sonrası Hürrem Sultan dünya çapında bir efsane haline geldi:
elbet kimseye kalmayan dünya Hürrem’e de kalmadı ve kendisi 15 Nisan 1558 yılında ömrünü kaybetti. Süleymaniye Camii avlusuna gömülen Hürrem Sultan’ın bugün orada bir türbesi bulunuyor. Enteresandır ki kendisi uğruna birçok canlar yaktığı oğlu Selim’in tahta çıkışını bakılırsamemiştir.
Avusturyalı bestekar Joseph Haydn’ın 63. Senfonisinin ikinci kısmı Hürrem Sultanı anlatır. Hürrem Sultanı anlatan sayısız bale, opera, tiyatro yapıtı vardır. Die Geliebte des Sultans isimli bir Alman belgeselinde ömrü anlatılmıştır. bir epeyce televizyon dizisi ve sinem sineması içinden olağan olarak onu en yakından tanıdığımız imal Harika Yüzyıl dizisi olmuştur.
Osmanlı tarihine geçen az sayıdaki bayandan biri olan Kanuni’nin karısı Hürrem Sultan kimdir sorusunu yanıtlayarak bu değişik tarihi figürün öyküsünden bahsettik. Hürrem Sultan ve daha sonrasında başlayan bayanlar saltanatı hakkındaki niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
Osmanlı’nın bir başka sultanı Mahidevran’ın hayat kıssasını de buradan okuyabilirsiniz:
İlginizi çekebilecek öbür tarih içerikleri: