ahmetbeyler
Yeni Üye
Düşününce çabucak aklımıza gelmese de aşikâr vakit içinderda ister istemez aradığımız ya da bulduğumuzda tekrar yeniden içimize çektiğimiz kokular vardır. Örnek olarak yağmurdan daha sonra etrafa yayılan toprak kokusunu düşünebiliriz. Ya da yeni biçilmiş çimlerin yaydığı koku da buna örnek olarak gösterilebilir. Ama elbet, bunların en yaygını mazot kokusudur. Etrafta bunlar üzere saymakla bitmeyecek bir sürü koku bulunuuyor
Bu içeriğimizde ise bunlardan biri olan kitap kokularına ve bu kokuların birtakım insanlara niye hayli cazibeli geldiğine değineceğiz. Bilimsel açıklamalardan yararlanacak olsak da teknik bir biçimde anlatmaktan kaçındığımız bu bahis, düşünüldüğünden daha sıradan. Artık gelin, kitap kokularının niye bu derece epey sevildiğine birlikte bakalım.
Kitapların içeriğinde bulunan farklı kimyasallar, temelde bu kokuların niçini. Lakin yeni ve eski kitap kokularında muhakkak farklar var:
Öncelikle yeni kitaplarla başlayalım. Bunların kokusunu değerlendirirken aklımızda bulundurmamız gereken toplamda 3 etken var. Mürekkep, kâğıt ve ciltlemek için kullanılan yapıştırıcı. Bu üçü birbiriyle harmanlandığı vakit her seferinde birebir kimyasal etkileşimi görmeyiz. Bu, farklı kitapların farklı taleplerle basılmasından kaynaklı.
Bu farklılık sebebiyle yeni kitapların kokuları da değişkenlik gösterir. Başta, saydığımız bu üç gereç aslında fazlaca da öne çıkan bir koku yaymaz. Ama birbirleriyle etkileşime girdiklerinde VOC (Volatile Organic Compounds) biçiminde kısaltılan uçucu organik bileşikler ortaya çıkarırlar. Bunlar da vakit içinde tatlımsı bir koku yaymaya başlar.
Yeni kitaplar da güzel kokularla geliyor ancak onlardan fazla eski kitaplarda daha ağır kokulara rastlanıyor. Bunun niçini ne?
Eski kitaplarınıza baktığınızda birden fazla vakit hem sayfaların oksitlenme niçiniyle sarardığını tıpkı vakitte yeni kitaplarda olana bakılırsa daha ağır bir kokunun yayıldığını görürsünüz. Bu, kağıdın yapısında bulunan selülozun ve ligninin ortadan geçen vakitte bozulmasından kaynaklanır.
Bu bozulma kararında epeyce sayıda yeni organik bileşik ortaya çıkar ve vakit içinde; benzaldehit, vanilin, etil hekzanol, toluen ve etil benzen biçiminde sıralayabileceğimiz bu bileşikler tatlı bir koku yayar.
Pekala bu kokular neye emsal?
Toluen ve etil benzen tatlı bir koku yayarken benzaldehit ve furfural bileşikleri bademi andıran bir koku yayıyor. Etil hekzanol ise çiçek kokusunu andıran bir kokudan sorumlu. Hepsi vakit içinde bir ortaya geldiğinde ise eski kitaplardan aldığımız ve tatlı olarak nitelendirdiğimiz koku ortaya çıkıyor.
Burada kokunun yoğunluğunu belirleyen etken, kimyasal karışımının akabinde kitabın yaşı diyebiliriz. Çünkü eski kitaplar, günümüzdekilere göre daha epey lignin -vanilin kokusu veren bileşik- içeriyor.
Bir başka husus ise kokunun bir anıyı yahut hissi hatırlatması:
Eski sevgilinizle daima dinlediğiniz bir şarkıyı dinlemeyi bırakıp, ayrıldıktan yıllar daha sonra yeniden açarsanız, eski günlere gidip bu biçimdeki hislerinizi yine yaşamanız mümkündür. Istırap, pişmanlık vb. hangi niyetlerin geleceği size kalmış. Buna benzeri bir durum koku tarafında da bulunuyor.
Yeni bir koku aldığımızda, koku alma sistemimiz hafızayla da ilişkili olduğundan beynimiz o kokuyu bu biçimdeki olaylarla, şahıslarla yahut hislerle bağdaştırır. Tıpkı az evvelki eski sevgili örneğimizde beynimizin bir şarkıyı aşikâr bir şahısla bağdaştırması üzere. Aldığımız koku, içeriğimiz çerçevesinde özel olarak kitap kokusu, bu biçimdeki hislerle yahut olaylarla bağdaşırsa o günlere tekrar geri dönmek için de bu kokuyu arar hâle gelebiliriz.
2017 yılında yapılan bir çalışmada 79 kişilik bir küme, ne olduğunu bilmediği şeyleri kokularından iddia etmeye çalıştı:
Kitaplardan, bilhassa eski olanlardan vanilyayı andıran bir koku alındığı birden fazla kişi tarafınca belirtiliyor. Bu çalışmada ise birbirinden farklı cismleri kokusundan kestirim etmeye çalışan küme, kitaptan aldıkları kokuyu en epey ‘çikolataya’ benzetti. Çikolatanın akabinde en çok alınan yanıt ise kahve oldu.
Kitap kokularından bahsederken yaptığımız açıklamaları, mazot ve sıfır araba kokusu üzere farklı durumlarda da kullanabiliriz. Bahis hakkındaki niyetlerinizi yorum kısmında paylaşabilirsiniz.
Kaynaklar: ScoopWhoop, Stylist, Seeker, Science ABC
Bu içeriğimizde ise bunlardan biri olan kitap kokularına ve bu kokuların birtakım insanlara niye hayli cazibeli geldiğine değineceğiz. Bilimsel açıklamalardan yararlanacak olsak da teknik bir biçimde anlatmaktan kaçındığımız bu bahis, düşünüldüğünden daha sıradan. Artık gelin, kitap kokularının niye bu derece epey sevildiğine birlikte bakalım.
Kitapların içeriğinde bulunan farklı kimyasallar, temelde bu kokuların niçini. Lakin yeni ve eski kitap kokularında muhakkak farklar var:
Öncelikle yeni kitaplarla başlayalım. Bunların kokusunu değerlendirirken aklımızda bulundurmamız gereken toplamda 3 etken var. Mürekkep, kâğıt ve ciltlemek için kullanılan yapıştırıcı. Bu üçü birbiriyle harmanlandığı vakit her seferinde birebir kimyasal etkileşimi görmeyiz. Bu, farklı kitapların farklı taleplerle basılmasından kaynaklı.
Bu farklılık sebebiyle yeni kitapların kokuları da değişkenlik gösterir. Başta, saydığımız bu üç gereç aslında fazlaca da öne çıkan bir koku yaymaz. Ama birbirleriyle etkileşime girdiklerinde VOC (Volatile Organic Compounds) biçiminde kısaltılan uçucu organik bileşikler ortaya çıkarırlar. Bunlar da vakit içinde tatlımsı bir koku yaymaya başlar.
Yeni kitaplar da güzel kokularla geliyor ancak onlardan fazla eski kitaplarda daha ağır kokulara rastlanıyor. Bunun niçini ne?
Eski kitaplarınıza baktığınızda birden fazla vakit hem sayfaların oksitlenme niçiniyle sarardığını tıpkı vakitte yeni kitaplarda olana bakılırsa daha ağır bir kokunun yayıldığını görürsünüz. Bu, kağıdın yapısında bulunan selülozun ve ligninin ortadan geçen vakitte bozulmasından kaynaklanır.
Bu bozulma kararında epeyce sayıda yeni organik bileşik ortaya çıkar ve vakit içinde; benzaldehit, vanilin, etil hekzanol, toluen ve etil benzen biçiminde sıralayabileceğimiz bu bileşikler tatlı bir koku yayar.
Pekala bu kokular neye emsal?
Toluen ve etil benzen tatlı bir koku yayarken benzaldehit ve furfural bileşikleri bademi andıran bir koku yayıyor. Etil hekzanol ise çiçek kokusunu andıran bir kokudan sorumlu. Hepsi vakit içinde bir ortaya geldiğinde ise eski kitaplardan aldığımız ve tatlı olarak nitelendirdiğimiz koku ortaya çıkıyor.
Burada kokunun yoğunluğunu belirleyen etken, kimyasal karışımının akabinde kitabın yaşı diyebiliriz. Çünkü eski kitaplar, günümüzdekilere göre daha epey lignin -vanilin kokusu veren bileşik- içeriyor.
Bir başka husus ise kokunun bir anıyı yahut hissi hatırlatması:
Eski sevgilinizle daima dinlediğiniz bir şarkıyı dinlemeyi bırakıp, ayrıldıktan yıllar daha sonra yeniden açarsanız, eski günlere gidip bu biçimdeki hislerinizi yine yaşamanız mümkündür. Istırap, pişmanlık vb. hangi niyetlerin geleceği size kalmış. Buna benzeri bir durum koku tarafında da bulunuyor.
Yeni bir koku aldığımızda, koku alma sistemimiz hafızayla da ilişkili olduğundan beynimiz o kokuyu bu biçimdeki olaylarla, şahıslarla yahut hislerle bağdaştırır. Tıpkı az evvelki eski sevgili örneğimizde beynimizin bir şarkıyı aşikâr bir şahısla bağdaştırması üzere. Aldığımız koku, içeriğimiz çerçevesinde özel olarak kitap kokusu, bu biçimdeki hislerle yahut olaylarla bağdaşırsa o günlere tekrar geri dönmek için de bu kokuyu arar hâle gelebiliriz.
2017 yılında yapılan bir çalışmada 79 kişilik bir küme, ne olduğunu bilmediği şeyleri kokularından iddia etmeye çalıştı:
Kitaplardan, bilhassa eski olanlardan vanilyayı andıran bir koku alındığı birden fazla kişi tarafınca belirtiliyor. Bu çalışmada ise birbirinden farklı cismleri kokusundan kestirim etmeye çalışan küme, kitaptan aldıkları kokuyu en epey ‘çikolataya’ benzetti. Çikolatanın akabinde en çok alınan yanıt ise kahve oldu.
Kitap kokularından bahsederken yaptığımız açıklamaları, mazot ve sıfır araba kokusu üzere farklı durumlarda da kullanabiliriz. Bahis hakkındaki niyetlerinizi yorum kısmında paylaşabilirsiniz.
Kaynaklar: ScoopWhoop, Stylist, Seeker, Science ABC