Abide
Üye
İnsan dünyaya geldiği andan itibaren etrafındaki şahısları, olayları, davranışları ve reaksiyonları müşahedeler biçimdedir. Bu müşahedelerle kendisine ve dünyaya bakış açısını etkileyecek yeni öğretiler edinir. şahsi olarak edinilen bu öğretiler; fonksiyonel olup ömürde karşılaşılan sıkıntı durumlarla baş etmeyi kolaylaştırdığı üzere, fonksiyonsuz olup yaşama karşı genel olumsuz yargılar edinmeye de niye olabilir.
Bu müşahede süreci çabucak hemen yeni doğmuş bir bebeğin, ondan her taraftan daha üstün yetişkinlerle teması ile başlar. Yenidoğan; beslenme, barınma, korunma üzere temel muhtaçlıklarının giderilmesi için bunları fark edebilen ve yanlışsız geri dönütü veren, bilişsel ve duygusal gelişim açısından gereğince gelişmiş olan yetişkinlere gereksinim duyar.
İlerleyen vakit içinderda da kelam edilen muhtaçlıklar hal değiştirerek varlığını sürdürür. Gerek eski gerekse yeni muhtaçlıklar hakikat vakitte ve yanlışsız biçimde karşılandığında ise iki durum ortaya çıkar. birinci vakit içinderda bebek onu anlayan, onun gereksinimlerine hassas beşerler olduğunu fark eder ve itimat duygusu gelişir. Bir öteki yandan, ondan daha üstün olan bakım verenlerine muhtaç olmanın getirdiği yetersizlik, ömrü boyunca ona eşlik edecek aşağılık hissiyle tanışmasına yol açar.
Çocukluk devrinde küçük, çaresiz ve ilgiye ve yardıma muhtaç bireyler olunması, güya bu çaresizliğin ömür boyunca taşınmak zorunda kalınacağı ve ömürle tek başına uğraş edilemeyeceği fikirlerini pekiştirir. Bu durum, çocukluktan itibaren herkeste az ya da epeyce aşağılık hissinin bulunduğunu gösterir niteliktedir (Adler, 1927/ 2018).
Yetişkinlik devrine gelindiğinde ise, ortasında bulunulan yetersizlik algılarıyla baş edebilmeye çalışılır. Bunun tek yolu muvaffakiyete ulaşmaktır ve gelinen noktada aşağılık duygusu bireyleri başarmaya hakikat iten bir güç, bir güdü nazaranvini üstlenir. Sağlıklı olan, kişinin öbür insanlara da faydalı olacak alanlarda kendini geliştirmesi ve muvaffakiyete ulaşmasıdır lakin kimi sıhhatsiz durumlarda hissedilen aşağılık duygusu fazlaca ağırlaşır ve kişi yalnızca kendi üstünlüğünü kanıtlamak için uğraş harcamaya başlar (Feist & Feist, 2008).
Sağlıklı olmayan bu durumda, aşağılık duygusu çözümlenemez ve telafi edilemez hale gelerek ‘aşağılık kompleksi’ geliştirir. Olması gereken yerde olamayacağı fikri ve korkusu ağırlaşarak bireyin hissettiği aşağılık hissini arttırır. bu biçimdece tek odak noktası ‘üstünlük kurmak’ ve buna paralel olarak ‘daha fazla başarı’ olur ve vakit içinde yalnızca kendisini kanıtlayarak var olabildiğini düşünür (Shultz, 2013; akt. Selvi, 2018).
Bahsedildiği üzere aşağılık kompleksini yenebilmek daha fazla uğraş gerektirir. Kişi çabaladıkça farklı yollar aramaya ve daha uyumsuz davranışlar sergilemeye meyilli olacaktır. Adler’e göre (1927) bu uyumsuz davranışlar ‘üstünlük çabası’ olarak tanımlanır ve genel çizgileriyle kişinin kendi yetenek ve muvaffakiyetlerini olduğundan daha fazla algılamasıdır.
Üstünlük gayreti bir yandan kişinin düzgünleşmesini destekleyen savunma düzeneği nazaranvi görürken, beraberinde hayattaki güdüleyici güçtür. Birey ortasında bulunduğu aşağılık kompleksinin düzeyini düşürmek için kendisini başkalarından üstün gorebileceği küçümseyici, saldırgan, yanılgı kabul etmeyen davranışlar sergileyebilir (Topçu, 2018). Başkalarından daha farklı ve özel olduklarına inanma gereksinimleri, öbür insanların onlara karşı daha ilgili olmaları ve farklı hissettirecek davranışlar sergilemeleri üzere beklentiler yaratmaktadır. Bu niçinle diğerlerini daima denetim etmek, eleştirmek; kendilerinin en uygun özelliklere sahip olduğunu göstermek üzere öbür beşerlerle bağlantı ve ilgilerinde ‘üstün’ olduklarını nazaranbilecekleri tavırlar sergilemeye ve deliller toplamaya meyillidirler (Beck, Freeman & Davis, 2004; akt. Selvi, 2018).
Bu müşahede süreci çabucak hemen yeni doğmuş bir bebeğin, ondan her taraftan daha üstün yetişkinlerle teması ile başlar. Yenidoğan; beslenme, barınma, korunma üzere temel muhtaçlıklarının giderilmesi için bunları fark edebilen ve yanlışsız geri dönütü veren, bilişsel ve duygusal gelişim açısından gereğince gelişmiş olan yetişkinlere gereksinim duyar.
İlerleyen vakit içinderda da kelam edilen muhtaçlıklar hal değiştirerek varlığını sürdürür. Gerek eski gerekse yeni muhtaçlıklar hakikat vakitte ve yanlışsız biçimde karşılandığında ise iki durum ortaya çıkar. birinci vakit içinderda bebek onu anlayan, onun gereksinimlerine hassas beşerler olduğunu fark eder ve itimat duygusu gelişir. Bir öteki yandan, ondan daha üstün olan bakım verenlerine muhtaç olmanın getirdiği yetersizlik, ömrü boyunca ona eşlik edecek aşağılık hissiyle tanışmasına yol açar.
Çocukluk devrinde küçük, çaresiz ve ilgiye ve yardıma muhtaç bireyler olunması, güya bu çaresizliğin ömür boyunca taşınmak zorunda kalınacağı ve ömürle tek başına uğraş edilemeyeceği fikirlerini pekiştirir. Bu durum, çocukluktan itibaren herkeste az ya da epeyce aşağılık hissinin bulunduğunu gösterir niteliktedir (Adler, 1927/ 2018).
Yetişkinlik devrine gelindiğinde ise, ortasında bulunulan yetersizlik algılarıyla baş edebilmeye çalışılır. Bunun tek yolu muvaffakiyete ulaşmaktır ve gelinen noktada aşağılık duygusu bireyleri başarmaya hakikat iten bir güç, bir güdü nazaranvini üstlenir. Sağlıklı olan, kişinin öbür insanlara da faydalı olacak alanlarda kendini geliştirmesi ve muvaffakiyete ulaşmasıdır lakin kimi sıhhatsiz durumlarda hissedilen aşağılık duygusu fazlaca ağırlaşır ve kişi yalnızca kendi üstünlüğünü kanıtlamak için uğraş harcamaya başlar (Feist & Feist, 2008).
Sağlıklı olmayan bu durumda, aşağılık duygusu çözümlenemez ve telafi edilemez hale gelerek ‘aşağılık kompleksi’ geliştirir. Olması gereken yerde olamayacağı fikri ve korkusu ağırlaşarak bireyin hissettiği aşağılık hissini arttırır. bu biçimdece tek odak noktası ‘üstünlük kurmak’ ve buna paralel olarak ‘daha fazla başarı’ olur ve vakit içinde yalnızca kendisini kanıtlayarak var olabildiğini düşünür (Shultz, 2013; akt. Selvi, 2018).
Bahsedildiği üzere aşağılık kompleksini yenebilmek daha fazla uğraş gerektirir. Kişi çabaladıkça farklı yollar aramaya ve daha uyumsuz davranışlar sergilemeye meyilli olacaktır. Adler’e göre (1927) bu uyumsuz davranışlar ‘üstünlük çabası’ olarak tanımlanır ve genel çizgileriyle kişinin kendi yetenek ve muvaffakiyetlerini olduğundan daha fazla algılamasıdır.
Üstünlük gayreti bir yandan kişinin düzgünleşmesini destekleyen savunma düzeneği nazaranvi görürken, beraberinde hayattaki güdüleyici güçtür. Birey ortasında bulunduğu aşağılık kompleksinin düzeyini düşürmek için kendisini başkalarından üstün gorebileceği küçümseyici, saldırgan, yanılgı kabul etmeyen davranışlar sergileyebilir (Topçu, 2018). Başkalarından daha farklı ve özel olduklarına inanma gereksinimleri, öbür insanların onlara karşı daha ilgili olmaları ve farklı hissettirecek davranışlar sergilemeleri üzere beklentiler yaratmaktadır. Bu niçinle diğerlerini daima denetim etmek, eleştirmek; kendilerinin en uygun özelliklere sahip olduğunu göstermek üzere öbür beşerlerle bağlantı ve ilgilerinde ‘üstün’ olduklarını nazaranbilecekleri tavırlar sergilemeye ve deliller toplamaya meyillidirler (Beck, Freeman & Davis, 2004; akt. Selvi, 2018).