Yunan Mitolojisi Yaradanı: Eros Kimdir?

ahmetbeyler

Yeni Üye
Aşk ne hoş şey değil mi? Birini görür ve birdenbire kalbimizden vurulduk üzere hissederek amansız bir sevdaya düşeriz. Yunan mitolojisindeki kıssalara baktığımız vakit iki insanın birbirine aşık olmasının sebebi aşk ilahı Eros’un oklarından bir adedidir. Birçok vakit apansız ortaya çıkan aşk olgusuna mana yüklemeye çalışan Antik Yunanlılar, bu biçimde bir hissin olsa olsa aşk yaradanı Eros tarafınca geldiğine inanırlar.

Eros hakkında günümüze kadar gelen sayısız öykü var. Bunlardan her birinde aşk rabbinin var oluşu, yaptıkları ve hatta manzarası bile değişiyor. Ortak olan en kıymetli nokta ise onun aşıkların yaradanı olduğudur. Eski inanç, yeni mitolojik kıssa olan Eros binlerce yıl evvel anlatılmış olsa bile bugün hala tanınan kültürde tesirlerini görmek mümkün. Gelin aşk rabbi Eros kimdir yakından bakalım ve onu bugüne getiren öykülerden kimilerini nazaranlim.


Yunan mitolojisindeki aşk rabbi Eros kimdir?

Antik Yunanlılar periyodunun dini bir inanç sistemi olan ve kıssalar aracılığıyla lisandan lisana aktarılan olaylar günümüze kadar gelerek Yunan mitolojisinin temellerini oluşturmuşlardır. Kelam konusu inanç sisteminde insan aklımızla o periyot tam olarak çözemediğimiz bahisler bir allaha atfedilmiş ve neredeyse her his ve aksiyon için bir ilah figürü yaratılmıştır.

İşte Yunan mitolojisinde aşkı manalandırmak için kullanılan ilah da Eros’tur. Aşkın, şehvetin, tutkunun, erotizmin rabbi olan Eros, Roma mitolojisindeki Cupid’in karşılığıdır. Erotik sözünün kökeni de Eros isminden gelmektedir. Orjinal kıssalarında genç ve güzel olarak resmedilen Eros, Helenistik periyottan daha sonra bir bebek olarak resmedilmeye başlamıştır.

Eros ne yapıyor?

Eros’un unvanı aslına bakarsanız ne yaptığını açık bir biçimde ortaya koyuyor, o bir aşk rabbi. İnsanlığın var olduğu günden yok olduğu güne kadar doğal olarak sürecek üremenin sembolü. Bu niçinle aşk, tutku, şehvet üzere hislerden da sorumlu. kimi vakit alev kollu olarak resmedilse de Eros birçok vakit bir epeyce Yunan mitolojisi rabbi üzere beşere benzeri ve sihirli oklarıyla insanları birbirine aşık eder.

Eros’un ortaya çıkış hedefi da tam olarak budur. Zira hepimizin bildiği üzere aşk ve tutku üzere hisler birden fazla vakit herhangi bir niçine bağlı olmadan ortaya çıkan ve kişiyi güya sahiden kalbinden vurulmuşa çeviren hislerdir. Bu karmaşayı çözemeyen Antik Yunanlılar, insanları ve rableri birbirine aşık eden olsa olsa aşk yaradanı Eros’un oklarıdır demişlerdir.


Aşk yaradanı Eros’un ortaya çıkış kıssası:

Yunan mitolojisinde karşımıza çıkan tüm rablerin ve tanrıçaların muhakkak ortaya çıkış kıssası vardır. Eros ise bunlardan bir tanesi değildir. Çünkü aşk nasıl ki rastgele bir niçine bağlı olarak ortaya çıkmıyor, Yunan mitolojisi öykülerine bakılırsa de Eros’un bir ortaya çıkış sebebi yok. Aşk rabbi Eros, dünya ve beşerlerle bir arada ortaya çıkmıştır.

Farklı kıssalara baktığımız vakit ise karşımıza bir orijin öykü çıkıyor. Buna nazaran hoşluk tanrıçası Afrodit yaratılırken etrafında oluşan köpüklerden iki ilah daha ortaya çıkmıştır. Bunlar Eros ve Anteros’tur. Eros, insanları ve ilahları birbirine aşık ederken Anteros, bu aşka karşılık vermeyen insanları ve ilahları cezalandırmaktadır.

Bazı öykülerde Afrodit’in oğlu olduğundan bahsedilen Eros, Afrodit’in en sadık hizmetkarlarından bir adedidir. Afrodit bayanların aşkını temsil ederken Eros adamların aşkını temsil etmektedir. Kronos, Zeus’u yemeye gittiği vakit Zeus’a haber verdiği için Eros’un Kronos tarafınca yakalandığı ve kanatlarının yendiği biçiminde kıssalar de vardır.


Eros’un aşkı Psyche:

Eros hakkındaki bir hayli öyküye baktığımız vakit oklarıyla insanları ve rableri birbirine aşık ettiği lakin o okların kendi üzerinde bir tesiri olmadığından bahsedilir. Ancak bir kıssa vardır ki aşk ilahı Eros’un bile dünya hoşu bir ölümlü bayana aşkından bahseder.

Hikayeye göre Psyche isimli bir bayan yaşarmış. Bu bayan o kadar hoşmuş ki Afrodit onu delice kıskanmış ve Eros’a bu bayanı yakışıksız bir yaratığa aşık etme bakılırsavi vermiş. Eros, bakılırsavi yerine getirmek için bayanın yanına gittiği vakit oracıkta ona aşık oluvermiş.

Eros, Psyche’yi Afrodit’ten saklamak için bir büyü yapmış lakin bu büyü bozulmuş. Eros, Afrodit’ten af dilemiş. Afrodit, Psyche’ye başarması imkansız olan üç tane nazaranv vermiş. Diğer rablerin sayesinde bu üç nazaranvi de yerine getiren Psyche, ölümsüzlükle ödüllendirilmiş.

Eros’un öbür ilahlarla olan alakaları:

Yunan mitolojisinin kaynağı olarak kabul edilen sayısız yapıtta aşk rabbi Eros ile öteki rabler içinde yaşanan bağlantıların çatışma dolu olduğunu görüyoruz. Çünkü Eros’un attığı oklar, en şanlı ilahları bir amansız bir sevdaya düşürecek güçtedir. Baş ilah Zeus, Apollo, Hades ve hatta birlikte çalıştığı Afrodit bile Eros’un oklarından nasibini almıştır.

Ne var yani ilahlar da aşık olsun işte diye düşünebilirsiniz lakin bu karakterlerin dünyayı yönettiklerini unutmayın. Seneca, Phaedra isimli yapıtında Eros’un okunun Zeus’u sönmeyen alevlerle yani aşkla yaraladığını anlatır. Aynı yapıtta Eros’un okları yüzünden bir hayli allahın cennetten kovulduğundan ve yeryüzünde yaşamaya mahkum edildiğinden bahsedilir.


Antik Yunan’da Eros figürü:

Helenistik periyot daha sonrası aşk ilahı Eros, birden fazla vakit kanatlara sahip küçük bir çocuk ya da bebek olarak resmedilmiştir. Lakin ortaya çıkış öyküsünde gördüğümüz üzere aslında Eros genç ve güzel bir erkektir. Üstelik tek yeteneği de insanları ve rableri birbirine aşık etmek değildir. Eros hem de yırtıcı hayvanları da evcilleştirebiliyordu.

Eros’un yırtıcı hayvanları evcilleştirebilme marifeti niçiniyle Antik Yunan devrinde yanında keçiler, tavşanlar, kaplanlar ve aslanlar varken resmedilmiştir. olağan olarak bu figürlerde aşk ilahı olduğu unutulmamış ve yanına güller eklenmiştir. Yapılan heykellerinin büyük bir kısmında Eros o kadar hoş gösterilmiştir ki kimileri harikalığın karşılığı olarak Eros’un görüldüğünü düşünür.

Modern dünyada Eros:

Modern dünya için Eros artık emsalsiz bir biçimde aşkın sembolüdür. Popüler kültürde de kendine yer bulan bu karakterin ismiyle sayısız marka vardır. Çoğu marka Eros ismini kullanarak mamüllerinin tutkulu çağrışımlar yaptığını düşünürler. elbette aşkın vazgeçilmezi olan Sevgililer Günü’nde de Eros unutulmaz ve sayısız eser üzerinde isim ya da görsel olarak karşımıza çıkar.

Attığı oklarla rableri ve insanları birbirine aşık eden Yunan mitolojisindeki aşk rabbi Eros kimdir sorusunu yanıtlayarak onu bugüne kadar getiren öykülerden kimilerini anlattık. Eros’un oklarından nasibini almış okuyucularımız yorumlarda niyetlerini paylaşabilirler.