ahmetbeyler
Yeni Üye
Nasıl ki Yunan, Roma, Mısır, İskandinav mitolojisi var ise Türk mitolojisi de asırlardır kültürümüzde bulunuyor. Dünyada gereğince ünlü olmasa da varlıklı bir içeriğe sahip olan Türk mitolojisi ne yazık ki Türkler içinde bile hak ettiği bedele ulaşamamış durumda.
Birazdan nazaranceğiniz yaratıkların kimilerini kesinlikle duymuşsunuzdur lakin birçoklarını birinci sefer öğreneceğinize emin olabilirsiniz. Kim bilir, tahminen bir gün bu yaratıklar tanınan dizilere, sinemalara husus olur. Hiç elbet ki merakla izlenecektir.
Tahminen de en meşhuru: Gulyabani
Biz onu Süt Kardeşler sinemasıyla tanımış olsak da aslında kuşaklardır halk içinde bilinen bir hayalî yaratıktır. Devasa uzunluklu, uzun sakallı ve asalıdır. Süt Kardeşler’dekinin bilakis aslında bu yaratık, bayan kalığında görünür. Bedeni tüylerle kaplı ve pis kokuludur. Ayakları aksidir. Dağ yamaçlarında akşamüzeri ortaya çıktığına inanılır.
Yakaladığı insanları boğduktan daha sonra yiyen yaratık: Hınkır Munkur
Bu insansı yaratık, göbeğinde bulunan bir kesenin ortasında yavrusunu taşır. En korktuğu şey, üzerine işenmesi olduğu için dehşetten altınıza yapmanız lehinize olacaktır.
Uykudaki insanları boğazlayan yaratık: Enkebit
İç Anadolu’ya mahsus bir varlıktır. Sağ elinin ortası deliktir, başında altın bir fes vardır. Ondan kurtulabilmenin tek yolu ise başındaki fesi kapabilmektir.
Lohusaların ve yeni doğmuş bebeklerin ciğerleriyle beslenir: Alkarısı
Bayanlara ve atlara musallat olduğuna inanılır. Albastı isimli ruh hastalığına yol açar. Alkarısından korunmak için lohusa hanımı yalnız bırakmamak, ışıkları daima yakmak, başucuna Kuran koymak, yüzünü kırmızı örtüyle örtmek üzere dermanların işe yaradığına inanılır. Efsanenin temeli Şamanizm’e kadar uzanır.
Yanına gittiği kişinin göğsüne çöker ve nefesi kesilip ölene kadar boğazını sıkar: Hıbılık
Bastığı insan yerinden kıpırdayamaz, lisanı tutulur ve ter basar. Kendisini yakalayabilene altın verdiğine inanılır. Uğradığı insanın gözüne kedi halinde görünür.
Meskenin çocuğunu her insanın gözü önünde alıp götüren kötücülük yaratık: Çarşamba Karısı
Türkçede “saçı başı karmakarışık, üstü başı özensiz kadın” manasında kullanılır. Çarşamba gecesi işe başlanırsa o konuta kötülük yaptığına inanılan bir varlık.
Dede Korkut öykülerinin meşhur yaratığı: Tepegöz
Yunan mitolojisindeki kiklop’ların aynısıdır. Kaf Dağı’nda yaşar. Annesi, alageyik kılığına girebilen bir peridir; babası ise çobandır. Parmağında büyülü bir yüzük takılıdır. Derisine kılıç yahut ok işlemez. Tek zayıf yanı tek gözüdür.
Tepegöz’ün kız kardeşi: Demirkıynak
Demir tırnaklı, demir burunlu, pis kokulu bir yaratıktır. Kılıktan kılığa girerek fecî sesler çıkarır ve insanların delirmesine yol açar. Ormanlarda yaşayan bu varlığın korktuğu tek şey sudur.
Berbat, insanüstü, vakit zaman birden çok başı olan dev varlıklar: Emegenler
Üç ayda bir yüzden çok çocuk doğururlar. Kafkas efsanelerinde anlatılır, Çerkesler içinde bilinir. Dünyadaki bütün kötülüklerin kaynağı olarak gösterilirler.
Şeytani orman cini: Arçura
İkisi önde ikisi artta olmak üzere dört kızıl gözü, üç kolu ve üç bacağı vardır. Bedeni upuzun kıllarla kaplı bu yaratık, kahkahalar atıp insanları gıdıklamak suretiyle gülmekten çatlatarak öldürür. Biçim değiştirmesiyle de bilinir.
Tek başına seyahat edenlere musallat olan yol cini: Azmıç
İnsanları onu tanıyan birisinin sesiyle çağırır. Dönüp yanıt verenler Azmıç’ın buyruğu altına girer. Azmıç da bu insanları kayalıklardan, dağdan, uçurumdan düşürür.
Devasa büyüklükteki yeraltı yılanları: Abra ve Yutpa
Tengiz ismindeki yeraltı denizinde yaşarlar. Çatal kuyruklu ve dört ayaklıdırlar. Gözleri parlak bakır renklidir. Ayakları kızıldır. Bir fili tek lokmada yutabilirler.
Birbirine düşman iki ejderha: Bükrek ve Sangal
Bükrek, âlâ niteliklere sahiptir. Kanatları olmadığı için uçamaz. Tüm denizleri birbirine bağlayan büyük denizde yaşar. Sesi dünyanın öbür ucundan bile duyulur.
Sangal, makus niteliklere sahiptir. Her bin yılda bir yeryüzüne iner. Bükrek ile yaptığı savaş 9 yıl sürmüştür ve en sonunda yenilmiştir.
Köpek başlı insansı yaratıklar: İtbaraklar
Türklerin daima savaşa tutuştukları, bu biçimdeki Türklerin kuzeybatısında yaşayan yaratıklardır. Oğuz Han, İtbaraklara karşı bir akın yapmış; ancak yenik ayrılıp, dağlar içindeki bir ırmağın ortasında bulunan, küçük bir adacığa sığınmak zorunda kalmıştır.
Harput yörelerinde görülen kabus cini: Kamos
Biçimsiz bir varlıktır. kimi vakit iriyarı, kimi vakit de cüce görünüşlüdür. İnsanlara kaygıyı ve kâbusları o gönderir. Yalnız başına uyuyan insanların üzerine bütün yükü ile çöker; insanları uykuda yakalayarak gdolayır ve onların çarpılmalarına sebep olup ruhlarını alır. Gün ışığından korkar, Güneş doğunca kımıldayamaz.
Bellerinden aşağısı yılan, üstü ise insan formunda tanımlanan ve insanların kaygısına deva olabilen yaratıklar: Maranlar
Yeraltında yaşayan, akıllı ve iyicil yaratıklardır. Maranların ecesi olan, hiç yaşlanmayan ve öldüğünde ruhunun kızına geçtiğine inanılan Şahmaran‘ın insanlarca öldürüldüğünü çabucak hemen bilmemektedirler. Duyduklarında Maran Ülkesi’nden çıkıp kentleri yerle bir edecekleri söylenir.
Çarptığı insanı öldürür: Öcü
Kalabalık yerlerde yaşar. Başları iridir, vücutları tüyle kaplıdır, ayakları karşıttır. Kış mevsiminde meskenlere girip ısınırlar ve yemek yerler. Çarptığında bedende morluklar bırakır.
Güneş’i ve Ay’ı yiyebilen dev yaratık: Yelbegenler
Siyah ya da sarı renklidirler. İnsan biçimlidirler. Çok sayıda başları vardır. Güneş ve Ay tutulmasının niçininin, Yelbeğenlerin bu gökcisimlerini yemesi olduğu düşünülür. Büyük kulaklı, büyük dişli, büyük ağızlı değişik çeşitleri vardır. İnsanları yemesiyle de bilinirler.
Birazdan nazaranceğiniz yaratıkların kimilerini kesinlikle duymuşsunuzdur lakin birçoklarını birinci sefer öğreneceğinize emin olabilirsiniz. Kim bilir, tahminen bir gün bu yaratıklar tanınan dizilere, sinemalara husus olur. Hiç elbet ki merakla izlenecektir.
Tahminen de en meşhuru: Gulyabani
Biz onu Süt Kardeşler sinemasıyla tanımış olsak da aslında kuşaklardır halk içinde bilinen bir hayalî yaratıktır. Devasa uzunluklu, uzun sakallı ve asalıdır. Süt Kardeşler’dekinin bilakis aslında bu yaratık, bayan kalığında görünür. Bedeni tüylerle kaplı ve pis kokuludur. Ayakları aksidir. Dağ yamaçlarında akşamüzeri ortaya çıktığına inanılır.
Yakaladığı insanları boğduktan daha sonra yiyen yaratık: Hınkır Munkur
Bu insansı yaratık, göbeğinde bulunan bir kesenin ortasında yavrusunu taşır. En korktuğu şey, üzerine işenmesi olduğu için dehşetten altınıza yapmanız lehinize olacaktır.
Uykudaki insanları boğazlayan yaratık: Enkebit
İç Anadolu’ya mahsus bir varlıktır. Sağ elinin ortası deliktir, başında altın bir fes vardır. Ondan kurtulabilmenin tek yolu ise başındaki fesi kapabilmektir.
Lohusaların ve yeni doğmuş bebeklerin ciğerleriyle beslenir: Alkarısı
Bayanlara ve atlara musallat olduğuna inanılır. Albastı isimli ruh hastalığına yol açar. Alkarısından korunmak için lohusa hanımı yalnız bırakmamak, ışıkları daima yakmak, başucuna Kuran koymak, yüzünü kırmızı örtüyle örtmek üzere dermanların işe yaradığına inanılır. Efsanenin temeli Şamanizm’e kadar uzanır.
Yanına gittiği kişinin göğsüne çöker ve nefesi kesilip ölene kadar boğazını sıkar: Hıbılık
Bastığı insan yerinden kıpırdayamaz, lisanı tutulur ve ter basar. Kendisini yakalayabilene altın verdiğine inanılır. Uğradığı insanın gözüne kedi halinde görünür.
Meskenin çocuğunu her insanın gözü önünde alıp götüren kötücülük yaratık: Çarşamba Karısı
Türkçede “saçı başı karmakarışık, üstü başı özensiz kadın” manasında kullanılır. Çarşamba gecesi işe başlanırsa o konuta kötülük yaptığına inanılan bir varlık.
Dede Korkut öykülerinin meşhur yaratığı: Tepegöz
Yunan mitolojisindeki kiklop’ların aynısıdır. Kaf Dağı’nda yaşar. Annesi, alageyik kılığına girebilen bir peridir; babası ise çobandır. Parmağında büyülü bir yüzük takılıdır. Derisine kılıç yahut ok işlemez. Tek zayıf yanı tek gözüdür.
Tepegöz’ün kız kardeşi: Demirkıynak
Demir tırnaklı, demir burunlu, pis kokulu bir yaratıktır. Kılıktan kılığa girerek fecî sesler çıkarır ve insanların delirmesine yol açar. Ormanlarda yaşayan bu varlığın korktuğu tek şey sudur.
Berbat, insanüstü, vakit zaman birden çok başı olan dev varlıklar: Emegenler
Üç ayda bir yüzden çok çocuk doğururlar. Kafkas efsanelerinde anlatılır, Çerkesler içinde bilinir. Dünyadaki bütün kötülüklerin kaynağı olarak gösterilirler.
Şeytani orman cini: Arçura
İkisi önde ikisi artta olmak üzere dört kızıl gözü, üç kolu ve üç bacağı vardır. Bedeni upuzun kıllarla kaplı bu yaratık, kahkahalar atıp insanları gıdıklamak suretiyle gülmekten çatlatarak öldürür. Biçim değiştirmesiyle de bilinir.
Tek başına seyahat edenlere musallat olan yol cini: Azmıç
İnsanları onu tanıyan birisinin sesiyle çağırır. Dönüp yanıt verenler Azmıç’ın buyruğu altına girer. Azmıç da bu insanları kayalıklardan, dağdan, uçurumdan düşürür.
Devasa büyüklükteki yeraltı yılanları: Abra ve Yutpa
Tengiz ismindeki yeraltı denizinde yaşarlar. Çatal kuyruklu ve dört ayaklıdırlar. Gözleri parlak bakır renklidir. Ayakları kızıldır. Bir fili tek lokmada yutabilirler.
Birbirine düşman iki ejderha: Bükrek ve Sangal
Bükrek, âlâ niteliklere sahiptir. Kanatları olmadığı için uçamaz. Tüm denizleri birbirine bağlayan büyük denizde yaşar. Sesi dünyanın öbür ucundan bile duyulur.
Sangal, makus niteliklere sahiptir. Her bin yılda bir yeryüzüne iner. Bükrek ile yaptığı savaş 9 yıl sürmüştür ve en sonunda yenilmiştir.
Köpek başlı insansı yaratıklar: İtbaraklar
Türklerin daima savaşa tutuştukları, bu biçimdeki Türklerin kuzeybatısında yaşayan yaratıklardır. Oğuz Han, İtbaraklara karşı bir akın yapmış; ancak yenik ayrılıp, dağlar içindeki bir ırmağın ortasında bulunan, küçük bir adacığa sığınmak zorunda kalmıştır.
Harput yörelerinde görülen kabus cini: Kamos
Biçimsiz bir varlıktır. kimi vakit iriyarı, kimi vakit de cüce görünüşlüdür. İnsanlara kaygıyı ve kâbusları o gönderir. Yalnız başına uyuyan insanların üzerine bütün yükü ile çöker; insanları uykuda yakalayarak gdolayır ve onların çarpılmalarına sebep olup ruhlarını alır. Gün ışığından korkar, Güneş doğunca kımıldayamaz.
Bellerinden aşağısı yılan, üstü ise insan formunda tanımlanan ve insanların kaygısına deva olabilen yaratıklar: Maranlar
Yeraltında yaşayan, akıllı ve iyicil yaratıklardır. Maranların ecesi olan, hiç yaşlanmayan ve öldüğünde ruhunun kızına geçtiğine inanılan Şahmaran‘ın insanlarca öldürüldüğünü çabucak hemen bilmemektedirler. Duyduklarında Maran Ülkesi’nden çıkıp kentleri yerle bir edecekleri söylenir.
Çarptığı insanı öldürür: Öcü
Kalabalık yerlerde yaşar. Başları iridir, vücutları tüyle kaplıdır, ayakları karşıttır. Kış mevsiminde meskenlere girip ısınırlar ve yemek yerler. Çarptığında bedende morluklar bırakır.
Güneş’i ve Ay’ı yiyebilen dev yaratık: Yelbegenler
Siyah ya da sarı renklidirler. İnsan biçimlidirler. Çok sayıda başları vardır. Güneş ve Ay tutulmasının niçininin, Yelbeğenlerin bu gökcisimlerini yemesi olduğu düşünülür. Büyük kulaklı, büyük dişli, büyük ağızlı değişik çeşitleri vardır. İnsanları yemesiyle de bilinirler.