Toksik Boyuta Ulaşan Mükemmelliyetçilik Nedir?

ahmetbeyler

Yeni Üye
Mükemmelliyetçi olan birden fazla insan, kendisinden ve etrafından daima daha yüksek bir performans bekleyebiliyor. Birden fazla vakit da bunlar, gerçekçi olmayan beklentiler oluyor.

Dozunda mükemmelliyetçilik, iş hayatında şahsa muvaffakiyet getirirken, bunun çok, yani toksik bir boyuta ulaşması, bireyin kendisine ve etrafındakilere zarar verebiliyor. Zira bu beşerler için artık bir şeyi kusursuz yapmak değil, mükemmelliyetçiliğin kendisi maksat haline gelebiliyor. bu biçimde gelin, bu insanların özelliklerine bir bakalım.

Toksik mükemmelliyetçilik, kişinin amaçlarının dış şartlar tarafınca belirlenmesine yol açıyor.


Kanadalı psikologların yaptığı uzun soluklu bir araştırmaya göre mükemmelliyetçiliğin sağlıklı olanı, kişinin kendisine başarabileceği gerçekçi gayeler koyması, kendini geliştirmeye istekli olması ve yaşıtlarıyla çoka kaçmayacak biçimde rekabet etmesiyle bağlantılıdır. Yani bu durumun daha sağlıklısı, bir topluluk içerisinde kişinin diğerleriyle çözüm odaklı irtibat kurmasına yol açabiliyor.

Ancak işler aykırı gittiğinde, bu durum olumsuz sonuçlar doğuruyor. Nasıl mı? İngiltere’deki Bath Üniversitesinde yapılan bir çalışmada, toksik mükemmelliyetçiliğin resmen bir moda olacak kadar arttığı tespit edildi. Hatta araştırmacılar bu yükselişin, sosyal medyayla bağlantılı olabileceğini öne sürüyor. Zira orada beşerler, hayatlarını olduğundan daha farklı ve daha hoş gösterme gayreti güdebiliyor.

Bu da oburlarının, 7/24 kendilerinden daha kusursuz olduğunu düşündükleri bir hayatı, dijital ekrandan seyredip ‘en iyisi olma’ baskısı hissetmelerine yol açıyor. Hatta araştırmacılar bu biçim bir zihniyetin, depresyona, çok korkuya ve intihara yol açabileceğini söylüyor.


Bu durumdan muzdarip bireyler, dış etrafta olup biten her şeyin baskısını ve kaygısını üzerlerinde hissedebiliyor. Aslında bir nevi; her kişi, olay, durum ve obje onları daha uygununu yapmak ismine harekete geçirmeye yetebiliyor. Zira bu bireylerin bilinçaltında, ”ya bunu başaramazsam”, ”ya yetersiz kalırsam” formunda niyet kalıpları yatıyor. Keza bu yetersizlik ve başarısızlık kaygısının art planında da kimsenin bilmediği zımnî bir reddedilme korkusu olduğunu söyleyebiliriz.

Bu şahıslar, hayatla ilgili gerçekçi niyetlere ve gayelere de sahip değildir. niçin mi? Zira kendileri için değil, oburlarının gözündeki ”mükemmel imaja” bürünebilmek için yaşarlar. Bu durum da kişiliklerinden ve karakterlerinden birçok defa ödün vererek diğerlerinin beğenilerine, isteklerine yönelik bir kimlik inşa etmelerini sağlar diyebiliriz. Kısacası bu davranışın altında da yanlış bir inanç yatıyor; o da bu bireylerin hayatta her kelamın, davranışın ve hareketin eksiksiz olacağına/olması gerektiğine inanıyor olmasıdır.

Bu bireylerin en dikkat alımlı özelliği ise eleştirilmeye karşı çok hassas ve tahammülsüz olmaları.


Bu şahıslar birden fazla zaman kendi kusurlarını aslında kendilerinde değil, başkalarında olan bir eksiklikmiş gibi algılayabiliyor. Yani kendilerinde eksik olan, geliştirmeleri gereken taraflarını kabul etmek yerine karşılarındaki şahsa, bunu onların yetersizliğiymiş üzere yansıtıyorlar. Bu insanlar hem özel bağlarını birebir vakitte iş münasebetlerini yürütmekte zorlanabiliyor. Bir kez en kıymetlisi; bu bireyler, hiç bir biçimde tenkit kabul etmedikleri için başkalarının kendilerine yönelik olan eleştirilerini bir tehdit üzere algılayabiliyor. bu biçimdece o beşerler onların gözünde potansiyel düşmanlara dönüşebiliyor.

Bu bireyler hiç bir biçimde aksiliğe gelemiyor. Bu niçinle her bahisten, olumlu bir sonuç elde edebilmek için insanüstü bir çaba sarf edebiliyorlar. Ayrıyeten yaptıkları işin dış etraf tarafınca onaylanması, onlara yanlışsız yolda olduklarını hissettiriyor. Aksi takdirde dışarıdan reaksiyon alamadıklarında daha fazlaca performans gösterip daha epeyce insanın gözüne girmeye çalışabiliyorlar. Bu efor da üstte bahsetmiş olduğumiz üzere, iç dünyalarında ağır bir yetersizlik duygusu ile çaba etmelerinden kaynaklanıyor.

Ulaşılmaz amaçlar belirlersen, kendini gerçekleştiren kehanete yakalanman pek de güç olmaz.

Toksik mükemmelliyetçilik meselai bulabileceğiniz bir sinema: Siyah Kuğu

zatenız bu bireyler, başarısız olmaktan öylesine korkuyor ki kendilerine aslına bakarsanız ulaşamayacakları maksatlar koyup bu dehşetlerini doğrulamış oluyor. Bu durum da bir mühlet daha sonra bireylerin tükenmiş ve yorgun hissetmelerine yol açıyor. Olumlu bir sonuç elde etmek için epeyce çalışmak, ortada bir kişinin durup dinlenmesini gerektirir zira daha sonra yinedan çalışacak enerjiyi kendisinde bu biçimdece bulabilir.

Ancak bu problemden muzdarip bireyler, hiç orta vermeden çalıştıkları için güçleri bir yerden daha sonra tükeniyor ve başarısız olmaları kaçınılmaz oluyor. Bu insanların, ”ya daima ya hiç” mantığından vazgeçip hayata kimi vakit orta yollu-ölçülü bir çizgiden bakmayı da öğrenmeleri gerekiyor.


Ayrıca bu bireyler, olayları çok genelleme yapmak üzere kimi toksik özelliklere sahip oldukları için hayattaki gri penceleri de goremiyorlar. bu biçimdece bu bireyler, toplumsal etrafları tarafınca ”katı ve değişmez” tavırdaki insanlar olarak isimlendirilebiliyor. Bu özellikleri de onların toplumsallaşırken, diğerleriyle girdikleri diyaloglarda tartışmalar yaşayıp yalnızlaşmalarına yol açabiliyor. Psikologlara nazaran bu bireylerin, kendileriyle ilgili bir farkındalık kazanmaya muhtaçlıkları var.

Uzmanlar onların, yaptıkları işlerde fazlaca büyük muvaffakiyetler elde edemeseler bile bir daha de kendilerini takdir etmeyi bilmeleri gerektiğini söylüyor. Ayrıca terapistlere göre, kendilerinden ve hayattan beklentilerini düşürmeleri, stresten, üzüntüden ve endişeden uzaklaşmalarına yardımcı olabiliyor. O niçinle bu bireylerin, nizamlı ruhsal terapi almalarında fayda olduğunu söyleyebiliriz.

  • Kaynaklar: Forbes, Master Class
  • Görsel Kaynakları: Yeet Magazine, The Cut, The Atlantic, Scientific American