Taban Fiyatlı Oranı Neden Türkiye’de Bu Kadar Yüksek?

ahmetbeyler

Yeni Üye
Geçtiğimiz günlerde minimum fiyatla çalışan personel oranının %60’larda olduğu tez edilmişti. Akabinde Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım mevzuyla ilgili yaptığı açıklamada taban fiyatla çalışan oranının %37 olduğunu lisana getirmişti.

Bakan Alim’in açıklamaları asgari ücretli oranının %37 olduğu tarafında olsa da DİSK datalarına nazaran bu oran %57 civarında. Yani mevzuyla ilgili farklı telaffuzlar ve sayılar mevcut. Gerçekten Alim’in deklare ettiğı sayı bile farklı ülkelerdeki orana kıyasla çok yüksek.

Bazı ülkelerin asgari fiyatlı çalışan oranları şu biçimde:

  • Hollanda: %3
  • Almanya: %5
  • Fransa: %8
  • İrlanda: %11
  • Bulgaristan: %14
  • Polonya: %17
  • Romanya: %21
  • Avrupa Birliği ortalaması ise %9.
  • Türkiye’de ise %37 ila %60 ortası olduğu iddia ediliyor.
Asgari fiyatlı çalışan oranı AB’de ortalama yüzde 9’ken Türkiye’de ise yüzde 40’larda.


Başkent Üniversitesi Uluslararası Finans ve Bankacılık Kısım Lideri Prof.Dr. Şenol Babuşçu’ya Türkiye’de minimum fiyatlı çalışan oranının niye bu kadar fazla olduğunu sorduk. Babuşçu’nun verdiği yanıtlara nazaran bu durumun en önemli niçini, ülkemizde çalışmak isteyen kişi sayısına yetecek iş imkanının bulunmuyor olması.

TÜİK 2022 işgücü istatistiklerine baktığımızda da net bir biçimde gorebiliyoruz:


Bir öteki sebep de “kayıt dışı ödemeler”.



İşverenler, SGK primini daha az ödemek gayesiyle vakit zaman taban fiyatın üzerinde bir maaş alan çalışanlarına elden ödeme yapmayı tercih edebiliyor. Resmi kayıtlarda minimum fiyat alıyor üzere görünen, maaşının kalan kısmını elden alan çalışanlar da minimum fiyat oranının artmasına sebep oluyor.

Üstüne bir de alım gücümüzün düşmesi gerçeğiyle yüzleşiyoruz.


Biliyorsunuz ki ekonomik olarak sıkıntı bir yılı geride bıraktık. 2022 yılı için açıklanan son enflasyon oranı %64,27’ydi. Yüksek enflasyon oranlarının getirisi ise minimum fiyata yapılan iki artırım oldu. 2023’e yeni girdiğimiz şu günlerde ise taban fiyat bir defa daha artırıldı ve 8.506 TL oldu. Enflasyonun tesiriyle de taban fiyat artmış olsa da alım gücümüz düşmeye devam etti.

Sonuç olarak da Şenol Babuşçu’nun da belirttiği üzere; ülkemizdeki çalışanları gelir sınıfına nazaran ayırdığımızda orta gelir kümesinden düşük gelir kümesine büyük bir geçiş oldu. Bu durum da şişkin bir düşük gelirli kümesi, dar bir orta ve yüksek gelir kümesini birlikteinde getirdi.

Yazımızın başında taban fiyatlı çalışan oranlarını aktardığımız biroldukça ülkede enflasyon oranları Türkiye’yle kıyaslandığında gayet düşük. Örneğin çalışanların sadece %5’inin taban fiyat aldığı Almanya’da 2022 yılı ortalama enflasyon oranı %7,9’du. Bizim için düşük bir sayı üzere görünse de Almanya’da son 71 yılda görülen en yüksek enflasyon düzeyi olduğunu da hatırlatalım.

Diliyoruz ki 2023 yılının sonuna geldiğimizde ülkemizdeki enflasyon oranları düşmüş, taban fiyatla çalışan kişi sayısı ve işsizlik oranları azalmış olur. bu biçimdelikle düşük, orta ve yüksek gelir sınıfları içinde bir istikrar olduğunu bir daha nazaranbiliriz.