ahmetbeyler
Yeni Üye
Çok değil birkaç on yıl öncesine kadar ülkemizde çıkan edebiyat mecmuaları tanınan isimlerin kaleme aldığı anlamsız yazılardan değil, gerçek manadaki edebiyatçıların yapıtlarından oluşuyordu. Bu eserler makul bir görüş çerçevesinde oluşturuluyor ve periyodun aydınları içinde tartışmalar yaratıyordu. İşte bunlardan bir tanesi olan Servet-i Fünun mecmuası, Edebiyat-ı Cedide edebi hareketinin bir uzantısı olarak yayımlanıyordu.
Osmanlı’nın son senelerında edebiyat hayatına başlayan Servet-i Fünun mecmuası, Türkiye Cumhuriyeti’nin birinci senelerına kadar yayımlanmaya devam etmiştir. Kendilerine mahsus bir edebi görüş çerçevesinde eserler veren müelliflerin yanı sıra mecmuada takımın örnek aldığı Fransız müelliflerden da çeviriler yayımlanmıştır. Gelin Türk edebiyatını etkileyen Servet-i Fünun mecmuası periyodu, yazarları ve özellikleri nelerdir yakından bakalım.
Hiç bilmeyenler için, Servet-i Fünun nedir?
Servet-i Fünun, 1891 yılında Osmanlı İmparatorluğu devrinde yayın hayatına başlamış ve 1944 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin erken devrine kadar yayımlanmış bir edebiyat mecmuasıdır. Servet-i Fünun için Edebiyat-ı Celile olarak isimlendirilen bir sanatçı topluluğunun yayın organıdır demek mümkün. Bu topluluktan çabucak sonrasında Fecr-i Ati, Ulusal Edebiyat, Yedi Meşaleciler üzere farklı hareketler doğmuştur.
Servet-i Fünun mecmuası nasıl ortaya çıktı?
II. Abdülhamid periyodu Osmanlı’nın istibdat periyodu olarak isimlendirilir. Herkes kuşkulu ve her şey kısıtlıdır. bu vakitte gayrimüslim Dimitris Nikolaidis tarafınca Servet isimli bir gazete çıkarılmaktadır ve gazeteye bir ek yapılmak istenir. Ahmet İhsan Tokgöz, birinci sefer 27 Mart 1891 günü Servet gazetesinin eki olarak Servet-i Fünun mecmuasını çıkarmıştır.
Servet-i Fünun mecmuası birinci vakit içinder batıdaki bilimsel gelişmeleri paylaşan günlük bir gazete eki olarak çıkıyordu. sonrasındasında mecmua yayın hayatına haftalık olarak devam etmeye başladı ve içeriği genişletilerek edebi mevzulara da yer verilmeye başlandı. Tokgöz, Recaizade Mahmut Ekrem’in öğrencisi olduğu için onun kafiye biçimi mecmuanın asıl yapısını oluşturuyordu.
1896 yılına kadar Servet-i Fünun mecmuasında bilimsel haberler, şimdiki olaylar, edebi yazılar ve hatta magazin haberleri birarada veriliyordu. O yıl her şey değişti ve mecmuanın yazı işleri müdürlüğüne Tevfik Fikret getirildi. O günden daha sonra artık Servet-i Fünun mecmuası tam manasıyla edebi bir kimlik kazanmış oldu ve Edebiyat-ı Cedide topluluğunun yayın organı haline geldi.
Kimler kimler yok ki? İşte Servet-i Fünun muharrirleri ve şairleri:
Türk müellif ve şairlerin yanı sıra Servet-i Fünun mecmuasında Alexandre Dumas, Alphonse Daudet, François Coppée, Théodore de Banville, Jules Verne ve Paul Bourget üzere isimlerin çeviri yapıtları de basılmıştır.
Servet-i Fünun mecmuasının isim değiştirmesi ve en sonunda kapanması:
Tanzimat edebiyatına bir cins başkaldırı olarak çıkan Servet-i Fünun mecmuası uzun vakit bir epey genç ismi bünyesinde toplamayı başardı. 1900 yılında Tevfik Fikret’in yerine mecmuanın yazı işleri müdürlüğüne geçen Hüseyin Cahit’in Fransızcadan çevirdiği Edebiyat ve Hukuk makalesi niçiniyle Servet-i Fünun bir süre kapatıldı.
II. Meşrutiyet daha sonrası Servet-i Fünun bir daha canlandı. Birinci Dünya Savaşı sırasında dört yıl boyunca tek bir sayı bile basılmadı. Cumhuriyet ile birlikte bir daha canlanan mecmua milliyetçi muharrirleri bünyesinde toplamaya başladı ve Harf İhtilali daha sonrası Uyanış ismini aldı. 25 Mayıs 1944 tarihindeki 2461. sayısı ile de okuyucularına veda etti.
Servet-i Fünun mecmuası eski bir devir üzere görünse bile çağdaş Türk edebiyatını şekillendiren Cahit Sıtkı Tarancı, Ziya Osman Saba, Burhan Arpad, Halikarnas Balıkçısı, Selâhattin Enis Atabeyoğlu, Sabahattin Kudret Aksal, Samim Kocagöz, Cahit Külebi, Ahmet Muhip Dıranas üzere sayısız ismi yetiştirmiş ve edebiyat dünyamıza kazandırmıştır.
Servet-i Fünun devri özellikleri:
Birinci Dünya Savaşı ile bir arada batının yakışıksız yüzünü bakılırsan sanatkarlar, Türkiye Cumhuriyeti de kurulunca hayli daha milliyetçi bir çizgiye geçmişlerdir. O devrin müellif, şair ve öteki sanatkarlarına baktığımız vakit Türk kültürü ile gurur duyan eserler kaleme aldıklarını görürüz. Zira sorun yöneticilerdir.
Servet-i Fünun devrinin en temel özelliğinin aslında batı edebiyatı ile Türk edebiyatını başarılı bir biçimde harmanlamaktır diyebiliriz. Hem Osmanlı birebir vakitte Cumhuriyet periyodunda Servet-i Fünun mecmuasında yayımlanan eserler vakit zaman fazla batılı olsa bile genel olarak Türk edebiyatının geleneklerinin batılı stilde yansıtılması üzerine kurulmuştur.
Türk edebiyatının en kıymetli bölümlerinden birinin yaşandığı Servet-i Fünun mecmuası devri müellifleri ve özellikleri nelerdir sorusunu yanıtlayarak bu periyot hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Servet-i Fünun periyodu, muharrirleri ve şairleri hakkındaki fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
Osmanlı’nın son senelerında edebiyat hayatına başlayan Servet-i Fünun mecmuası, Türkiye Cumhuriyeti’nin birinci senelerına kadar yayımlanmaya devam etmiştir. Kendilerine mahsus bir edebi görüş çerçevesinde eserler veren müelliflerin yanı sıra mecmuada takımın örnek aldığı Fransız müelliflerden da çeviriler yayımlanmıştır. Gelin Türk edebiyatını etkileyen Servet-i Fünun mecmuası periyodu, yazarları ve özellikleri nelerdir yakından bakalım.
Hiç bilmeyenler için, Servet-i Fünun nedir?
Servet-i Fünun, 1891 yılında Osmanlı İmparatorluğu devrinde yayın hayatına başlamış ve 1944 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin erken devrine kadar yayımlanmış bir edebiyat mecmuasıdır. Servet-i Fünun için Edebiyat-ı Celile olarak isimlendirilen bir sanatçı topluluğunun yayın organıdır demek mümkün. Bu topluluktan çabucak sonrasında Fecr-i Ati, Ulusal Edebiyat, Yedi Meşaleciler üzere farklı hareketler doğmuştur.
Servet-i Fünun mecmuası nasıl ortaya çıktı?
II. Abdülhamid periyodu Osmanlı’nın istibdat periyodu olarak isimlendirilir. Herkes kuşkulu ve her şey kısıtlıdır. bu vakitte gayrimüslim Dimitris Nikolaidis tarafınca Servet isimli bir gazete çıkarılmaktadır ve gazeteye bir ek yapılmak istenir. Ahmet İhsan Tokgöz, birinci sefer 27 Mart 1891 günü Servet gazetesinin eki olarak Servet-i Fünun mecmuasını çıkarmıştır.
Servet-i Fünun mecmuası birinci vakit içinder batıdaki bilimsel gelişmeleri paylaşan günlük bir gazete eki olarak çıkıyordu. sonrasındasında mecmua yayın hayatına haftalık olarak devam etmeye başladı ve içeriği genişletilerek edebi mevzulara da yer verilmeye başlandı. Tokgöz, Recaizade Mahmut Ekrem’in öğrencisi olduğu için onun kafiye biçimi mecmuanın asıl yapısını oluşturuyordu.
1896 yılına kadar Servet-i Fünun mecmuasında bilimsel haberler, şimdiki olaylar, edebi yazılar ve hatta magazin haberleri birarada veriliyordu. O yıl her şey değişti ve mecmuanın yazı işleri müdürlüğüne Tevfik Fikret getirildi. O günden daha sonra artık Servet-i Fünun mecmuası tam manasıyla edebi bir kimlik kazanmış oldu ve Edebiyat-ı Cedide topluluğunun yayın organı haline geldi.
Kimler kimler yok ki? İşte Servet-i Fünun muharrirleri ve şairleri:
- Tevfik Fikret
- Cenap Şahabettin
- Hüseyin Cahit Yalçın
- Ahmet Hikmet Müftüoğlu
- Celal Sahir Erozan
- Süleyman Nazif
- İsmail Safa
- Halit Ziya Uşaklıgil
- Hüseyin Siret Özsever
- Safveti Ziya
- Ahmet Şuayp
- Ali Ekrem Bolayır
- Hüseyin Suat Yalçın
- Süleyman Nesip
- Ahmet Reşit
- Faik Ali Ozansoy
- Mehmet Rauf
Türk müellif ve şairlerin yanı sıra Servet-i Fünun mecmuasında Alexandre Dumas, Alphonse Daudet, François Coppée, Théodore de Banville, Jules Verne ve Paul Bourget üzere isimlerin çeviri yapıtları de basılmıştır.
Servet-i Fünun mecmuasının isim değiştirmesi ve en sonunda kapanması:
Tanzimat edebiyatına bir cins başkaldırı olarak çıkan Servet-i Fünun mecmuası uzun vakit bir epey genç ismi bünyesinde toplamayı başardı. 1900 yılında Tevfik Fikret’in yerine mecmuanın yazı işleri müdürlüğüne geçen Hüseyin Cahit’in Fransızcadan çevirdiği Edebiyat ve Hukuk makalesi niçiniyle Servet-i Fünun bir süre kapatıldı.
II. Meşrutiyet daha sonrası Servet-i Fünun bir daha canlandı. Birinci Dünya Savaşı sırasında dört yıl boyunca tek bir sayı bile basılmadı. Cumhuriyet ile birlikte bir daha canlanan mecmua milliyetçi muharrirleri bünyesinde toplamaya başladı ve Harf İhtilali daha sonrası Uyanış ismini aldı. 25 Mayıs 1944 tarihindeki 2461. sayısı ile de okuyucularına veda etti.
Servet-i Fünun mecmuası eski bir devir üzere görünse bile çağdaş Türk edebiyatını şekillendiren Cahit Sıtkı Tarancı, Ziya Osman Saba, Burhan Arpad, Halikarnas Balıkçısı, Selâhattin Enis Atabeyoğlu, Sabahattin Kudret Aksal, Samim Kocagöz, Cahit Külebi, Ahmet Muhip Dıranas üzere sayısız ismi yetiştirmiş ve edebiyat dünyamıza kazandırmıştır.
Servet-i Fünun devri özellikleri:
- Sanat sanat içindir anlayışını benimsemişlerdir.
- Avrupa, bilhassa de Fransa tesiri altında kalmışlardır.
- Toplumsal bahislere değinmemişlerdir.
- Aruz ölçüsünü temel almışlardır.
- Hayalleri uzak ülkelere gitmektir.
- Şiir ve düz yazıyı birbirine yakınlaştırmışlardır.
- Sone ve terza rima nazım metotlarını lisanımıza kazandırmışlardır.
- Az bilinen sözcükleri kullanmakla övümüşlerdir.
- Halktan kopuk oldukları için salon edebiyatı olarak anılmışlardır.
- Anlamı bütüne yayan anjanbman tekniğini kullanmışlardır.
- Hayali bir dünya kurdukları söylenir.
- Fransızca tamlamaları Arapça ve Farsça üzerinden Türkçeye uygulamışlardır.
- Devrik, eksiltili ve Türkçe yapısına uygun olmayan cümleler kurmuşlardır.
- Karamsarlık, ruhsal buhranlar, ümitsizlik üzere temalarda eserler vermişlerdir.
- Batılı Türk edebiyatının en kıymetli örnekleri bu vakitte verilmiştir.
Birinci Dünya Savaşı ile bir arada batının yakışıksız yüzünü bakılırsan sanatkarlar, Türkiye Cumhuriyeti de kurulunca hayli daha milliyetçi bir çizgiye geçmişlerdir. O devrin müellif, şair ve öteki sanatkarlarına baktığımız vakit Türk kültürü ile gurur duyan eserler kaleme aldıklarını görürüz. Zira sorun yöneticilerdir.
Servet-i Fünun devrinin en temel özelliğinin aslında batı edebiyatı ile Türk edebiyatını başarılı bir biçimde harmanlamaktır diyebiliriz. Hem Osmanlı birebir vakitte Cumhuriyet periyodunda Servet-i Fünun mecmuasında yayımlanan eserler vakit zaman fazla batılı olsa bile genel olarak Türk edebiyatının geleneklerinin batılı stilde yansıtılması üzerine kurulmuştur.
Türk edebiyatının en kıymetli bölümlerinden birinin yaşandığı Servet-i Fünun mecmuası devri müellifleri ve özellikleri nelerdir sorusunu yanıtlayarak bu periyot hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Servet-i Fünun periyodu, muharrirleri ve şairleri hakkındaki fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.