Pikap Nedir, Ne vakit İcat Edildi?

ahmetbeyler

Yeni Üye
Yeni kuşak bilmez, evvelden pikap vardı. Pikabın çaldığı plak kasede, kaset CD’ye, CD MP3 formatına ve son olarak da bugün hepimizin severek kullandığı dijital müzik platformlarına dönüştü. Ama gariptir, yüz yıldan evvel icat edilen müzik çalma ve ses kaydetme aracı olan pikap son senelerda bir daha tanınan oldu. Bugün rastgele bir müzik mağazasına gittiğiniz vakit en yeni albümlerin bile plak versiyonlarıyla müsabakanız mümkün.

Pikap nasıl bir daha tanınan oldu sorusunun karşılığı olağan olarak öteki bir yazının konusu. Bu yazımızda pikabın icat edilme sürecine bakacağız. Zira tüm icatlar üzere pikap da sırf tek bir kişi tarafınca icat edilmedi. bir fazlaca değerli ismin küçük dokunuşlarıyla yıllar ortasında bugün bildiğimiz halini aldı ve bir devrin müzik tecrübesinin başrolü oldu. Gelin pikap nedir, ne vakit icat edildi yakından bakalım.


Bilmeyenler için pikap nedir, ne işe fayda?

Pikap, plak üzerine girintiler ve çıkıntılar olarak kaydedilmiş fizikî ses verisini iğnesi yardımıyla okuyarak müziğe dönüştüren analog bir müzik çalma ve kaydetme aracıdır. Pikap üzerine plak yerleştirilir, dahili motor tablayı döndürür, üzerine iğne yerleştirilir ve plak üzerine kaydedilmiş olan müzik çalmaya başlar. Pikap ile misal bir formül kullanılarak ses kaydı yapmak da mümkündür.

Pikap ne vakit icat edildi?

Pikap değil fakat onun atası olan fonatograf birinci defa 1857 yılında Edouard-Leon Scott de Martinville tarafınca Fransa’da icat edildi. Fonatograf tam olarak ses kaydı yapmıyor, havadaki gürültüyü kağıda yazıyordu. Fakat kaydettiği sesi yine çalamadığı için sırf bilimsel çalışmalar sırasında laboratuvar ortamında kullanıldı.


Thomas Edison fonografı icat ediyor:

Bugün bile kullanmakta olduğumuz sayısız aygıtın mucidi olan Graham Bell pikap konusuna da el atıyor ve 1877 yılında fonograf isimli bir aygıt icat ediyor. Bu aygıt fonatografa benziyor lakin ondan farklı olarak kaydettiği ses için bir çıkış üretebiliyor yani kaydettiği sesi çalabiliyordu.

Thomas Edison’un fonografı sesi karton bir ruloya sarılmış olan folyoya iğne aracılığıyla yazıyordu. Kaydetme süreci rulonun elle çevrilmesi ile yapılıyordu ve ondan sonrasında bir daha elle döndürülerek kaydedilen ses çalınabiliyordu. Fakat pek de kullanışlı bir aygıt olmadığı için Edison bu icadı üzerinde pek durmadı. Bilirsiniz kendisi satamadığı hiç bir icat üzerinde çalışmaz.

Pikaba Graham Bell dokunuşu:

Telefonu icat eden kişi olarak tanıdığımız Alexander Graham Bell, Thomas Edison’un fonografını geliştirdi. Erimiş metal, su ve balmumu üzere bir epeyce farklı materyal deneyerek son olarak balmumunda karar kıldı ve ses kaydı yapılan folyoda balmumu kullandı.

O periyot Volta Associates ile birlikte çalışan Graham Bell’in bu küçük dokunuşu yardımıyla kaydedilen sesin kalitesi arttı, oldukca daha uzun müddet kayıt yapma imkanı ortaya çıktı, kayıt birden çok kere oynatılabilir hale geldi ve ses kayıt süreci hayli daha sağlam oldu. Hoş bir atılım üzere görünse bile bir daha de bildiğimiz pikap tam olarak ortaya çıkmamıştı.

Emile Berliner gramofonu icat ediyor:


Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşayan bir Alman olan Emile Berliner, Edison ve Bell tarafınca geliştirilen tüm bu aygıtlar üzerinde yaptığı çalışmalar kararı pikabın bundan evvelki hali olan gramafonu icat etti. Emile Berliner’in gramafonu ile bir arada ses kayıt ve ses çalma sistemleri yeni bir periyoda girdi.

Emile Berliner sesi rulo üzerine değil, 20 – 30 cm boyutlarında disklerin üzerine kaydetti. Elektrokaplama ismi verilen bir teknik ile ses dalgalarını dışa gerçek kaydetti. Bu teknik yardımıyla disk üzerine yapılan kayıtlar çoğaltılabiliyordu. bu biçimdece gramafon ticari bir eser haline gelerek insanların meskenlerine kadar girebildi.

Bu noktada bir parantez açıp Eldridge R. Johnson ismini anmadan olmaz. Johnson, Berliner tarafınca geliştirilen kayıt disklerinin oldukca daha kaliteli bir sese sahip olması için önemli çalışmalar yapmıştır. Ses kaydı sırasında oluşan cızırtıları neredeyse büsbütün ortadan kaldırmıştır. Kurmuş olduğu Victor Talking Machine Company isimli şirket bugün hala plak üretimi yapmaktadır.

Pikap yaygınlaşıyor:


Gramafonun pikaba dönüşmesi sırasında bir orta geçiş periyodu bulunmuyor. Eser ticari hale gelince tasarım hayli daha kompakt hale getirildi ve bildiğimiz pikap doğdu. Pikap ile radyo misal periyotta yaygınlaşsalar da birbirlerine rakip olmadılar, bilakis radyolarda bile hem kayıt tıpkı vakitte ses çalma süreçleri için pikap kullanıldı.

1930 ve 1940 yılları içinde Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere pikap, dünyanın dört bir noktasında tanınır hale geldi. İkinci Dünya Savaşı sırasında beşerler müzik dinlemek yerine daha epeyce radyo ve televizyon üzerinde haberleri takip etmeyi seçtikleri için bir süre pikaplar unutuldu. Lakin pikap, vakti gelince gümbür gümbür geri döndü.

Pikap altın çağını yaşıyor:


1960’lı ve 1970’li yıllar tüm dünyada gençlik hareketlerinin tepe yaptığı periyottur. Gençler artık savaşmak değil, müzik dinlemek istiyorlardı ve o denli de oldu. bu vakitte pikap ve plak satışı tüm dünyada tepeyi gördü. Hatta o devir gençlerin ilgisini çekmek için bir epey farklı dizayna sahip pikap da satışa sunulmuştur.

Bu senelerda pikapların tanınan hale gelmesinin başka bir sebebi de ses teknolojilerinin gelişmiş olmasıdır. bu vakitte pikaplar artık stereo ses verebiliyorlardı. Vinil yani PVC materyalden yapılan bugün 45’lik olarak isimlendirdiğimiz plaklar ortaya çıkmıştı. Bu plaklar 23 dakikalık uzun ses kayıtlarını yüksek kalitede sunuyorlardı. Hatta surround ses sisteminin temeli olan üç kanallı kayıt da bu vakitte bulunmuştu.

1980’lere ve 1990’lara geldiğimiz vakit kimi DJ’ler plakları kayıt ve çalma sırasında parmaklarıyla ileri geri oynatmaya başladılar. Scratch ismi verilen bu hareketler hepimizin bildiği üzere rap müziğe değişik ritimler kazandırdı. Bu ritim, rap müzik başta olmak üzere bir epeyce yeni müzik tipine de ilham verdi.

Pikapların unutuluşu ve bir daha yükselişi:


Bir devir müzikseverlerin bir numaralı tercihi olan pikap, 1980’li senelerda giderek popülaritesini yitirdi. Zaman ortasında yerini kasetlere ve CD’lere bıraktı. 21. yüzyıla geldiğimizde ise müzik dinlemenin sayısız yolu daha ortaya çıkınca pikap, geçmişin tozlu sayfalarındaki yerini aldı.

Fakat pikap, epey uzun müddet o tozlu sayfalarda kalmadı. Nasıl olduğu bilinmeyen bir biçimde başlayan vintage akımından o da etkilendi ve bir daha konutlarımızın baş köşesindeki yerini aldı. Bugün en tanınan zincir müzik marketlere gittiğinizde bile karşınıza hem eski birebir vakitte yeni albümlerin yeni basım ya da eski plakları çıkıyor.

Uzun yıllar boyunca müzikseverlerin en güzel dostu olan ve yakın vakitte bir daha tanınan hale gelen pikap nedir, ne vakit icat edildi gibi merak edilen soruları yanıtladık ve bu aygıt hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Pikap dinliyor musunuz? Fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.