Nükleer Düzenleme Kanunu Yürürlüğe Girdi!

ahmetbeyler

Yeni Üye
Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında nükleer güç ile ilgili kıymetli bir kanun yer aldı. Geçtiğimiz günlerde TBMM Genel Heyeti’nde kabul edilen Nükleer Düzenleme Kanunu Teklifi, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. bu biçimdece Türkiye’deki nükleer güç ile çalışmaların nasıl yapılacağı resmen belirlenmiş oldu.

Resmi Gazete’de yer alan karara göre Türkiye’de nükleer güç ile ilgili çalışmalarını sürdüren tüm gerçek ve hukuksal kişilikler, Türkiye’nin imza attığı bütün milletlerarası mutabakatlara uymak zorunda olacaklar. Yetkililer, kesimde çalışan tüm işletmeleri denetleyerek; bu işletmelerin güvenlik, nükleer teminat ve emniyet açısından kâfi olup olmadığına bakacaklar. Tesisler, aygıtlar ve radyoaktif hususlar ile tesislerde çalışanlar bile kontrollere tabi olacaklar.

Çalışabilmek için katkı hissesi ödenecek


Yürürlüğe giren karar, nükleer güç dalındaki tesislerle ilgili de kıymetli bir hususu ortaya koydu. O denli ki tesisinde radyoaktif atık üreten bireyler ile radyoaktif atıkları işletmek üzere yetkilendirilen şahıslar, belirlenen oranlarda katkı hisseleri ödemek zorunda olacaklar. Ayrıyeten bu dalda çalışan tesislerin özel bir sigortalama sürecine tabi olması gerekecek. Hatta bunun için nükleer sigorta havuzu kurulacak.

Resmi Gazete’deki yasa, cezalarla ilgili de bilgi verdi. Buna göre; Türkiye’de yaşanacak nükleer hadiselerle ilgili davalara yalnızca ülkemizdeki mahkemeler bakabilecek. Kesimde olup da nükleer ya da radyolojik silah üretimi yapmaya heveslenen, yapan, kullanan ve kullandırtanlar için 30 yıla kadar mahpus cezası istenecek.

Nükleer Düzenleme Kanunu’nda yer alan ayrıntılar şöyleki

Türkiye’nin kabul ettiği nükleer teminata dair muahede ve kontratlar temel alınacak



Yeni Nükleer Düzenleme Kanunu’na bakılırsa rastgele bir nükleer güç yahut nükleer husus ile ilgili faaliyet yürütecek olan şahıslar, Türkiye’nin kabul ettiği nükleer garantiyi mevzu edinen memleketler arası mutabakat ve mukavelelere uymak zorunda olacak.

Çalışanların, halkın, etrafın ve gelecek jenerasyonların ışınıma maruz kalma riskini içeren bütün faaliyetlerde ise faaliyetin kişisel yahut toplumsal açıdan fayda sağlaması, faaliyet niçiniyle maruz kalınabilecek ışınım dozlarının olabilecek en düşük düzeyde olması ve bu ışınım dozlarının Nükleer Düzenleme Kurumu tarafınca belirlenen doz sonlarını aşmaması üzere hususlar temel alınacak.

Nükleer güç ve ışınım faaliyetleri ile bu faaliyetlerle ilgili şahıslar, tesis, aygıt ve unsurlar güvenlik, emniyet ve nükleer garantinin sağlanması ismine düzenleyici denetimden geçecek. Dereceli yaklaşım temel alınarak, düzenleyici denetime ait verilecek muafiyetler ile bu muafiyetlerin sonlar ve şartları, güvenlik ve emniyetle ilgili gerekleri karşılayacak biçimde, Nükleer Düzenleme Kurumu tarafınca yönetmelikle belirlenecek.

ışınımdan etkilenmesi olası bireyler bilgilendirilecek


Düzenleme kapsamındaki faaliyetlerde ise güvenlik ve emniyet konusu öncelikli olacak. Buna göre çalışanların, halkın, etrafın ve gelecek jenerasyonların ışınıma maruz kalması ihtimalini bulunduran her türlü faaliyette, bu mümkünlük tarafınca etkilenmesi mümkün olan bireylerin mevzuya dair bilgilendirilmesi temel olacak.

Nükleer tesisler, ışınım tesisleri yahut radyoaktif atık tesislerinin kurulacağı bölgelerin de Nükleer Düzenleme Kurumu’nun onayından geçmesi gerekecek. birebir vakitte Nükleer Düzenleme Kurumu, yetkilendirilen şahıslara öteki şahıslar tarafınca verilecek hizmetler yahut güvenlik, emniyet ve nükleer garantiyi etkileyebilecek öbür faaliyetler için de yetki evrakı alma zaruriliği getirebilecek. Yetkilendirilen şahıslar ise faaliyet ile ilgili bakılırsavleri sona ermeden, faaliyetin meydana geldiği yer yahut tesisleri, nükleer maddeyi, radyoaktif kaynağı ve radyoaktif atığı gözetimsiz kalacak biçimde bırakıp gidemeyecek.

Türkiye’de üretilmiş olan ve kullanım müddeti dolduğunda iadesinin yapılması koşulu ile ihraç edilmiş ışınım kaynaklarında ise, radyoaktif atıkların transit geçişine ve doğal radyoaktif hususların bulaşmış olduğu materyalin ithalatında kelam konusu karar geçerli olmayacak. tıpkı vakitte radyoaktif atıkların etrafa salınması da kelam konusu olmayacak.

İşletenler 80 milyon euro bedelinde sigorta yaptıracak


Radyoaktif atık idaresi özel hesabından; radyoaktif atık bertaraf tesisi kurulabilecek alanların belirlenmesi ve ilgili saha çalışmaları, radyoaktif atık bertaraf tesisinin tasarımı, yetki alınması, inşası, işletilmesi, bakımı, kapatılması ve düzenleyici denetimden çıkarılması, belirtilen hedeflere yönelik araştırma ve geliştirme faaliyetleri, süreçlerinin gerçekleştirilmesi için de Türkiye Güç, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu’na (TENMAK) ödeme yapılacak.

Öte yandan nükleer ziyanlara ait türel sorumluluk da düzenlemeden geçecek. Düzenlemeye nazaran nükleer hadiselerin yol açtığı nükleer ziyanlar hakkında, bu kanunda karar bulunmayan durumlarda Paris Sözleşmesi’nin kararları geçerli sayılacak.

Bunlara ek olarak bir de işletene sigorta yaptırma yahut teminat verme mecburiliği gelecek. İşletenler 80 milyon euro bedelinde sigorta yaptırmakla yükümlü olacakken, bir de Nükleer Teknik Takviye Anonim şirketi kurulacak.

Türkiye’ye nasıl girdiği bilinmeyen atıkların bulunduğu ve İzmir’de bulunan ‘Türkiye’nin Çernonbili’ni ziyaret ettiğimiz görüntümüz