ahmetbeyler
Yeni Üye
Helikopterlerin iniş kadrosu, aracın iniş anda gövdesinin yere ne biçimde oturduğunu belirliyor. İşte bu kadronun değerli üyelerinden olan tekerlek ve kızak, helikopterin yere inişinin nasıl olacağını anlamamızı sağlıyor.
Peki kızağın ve tekerleğin içindeki farklar ne, yahut hangisi daha avantajlı? Gelin, daima birlikte buna bakalım.
Kızaklar, iniş ve kalkış anında oluşan kaymalar niçiniyle yaşanan sürtünmelere güçlü aşınma şeritlerine sahiptir.
Kızaklı helikopter
Helikopterlerdeki kızak takımı genelde içi boş tüplerden üretilir. Aracın göbek (gövdesi üzere düşünebilirsiniz) kısmının önüne ve ardına monte edilmiş çapraz borular dizilir. Bu borular, gövde kısmına geniş halde döşenir ve uçlarına süspansiyon (bir taşıtı tekerleklerine bağlayan ve ikisi içindeki bakılırsaceli harekete müsaade veren lastik) sistemi dizayn edilir. daha sonra bu düzenek, çapraz borulara dik olan, helikopter gövdesince uzun uzadıya monte edilen kızak tüplerine bağlanır.
Kızakların iniş ve kalkış anındaki sağlamlığının sebebi işte bu dizayna bağlıdır. Ayrıyeten bu sistem, cıvatayla düzenlenebilecek yapıda olduğu için bunları helikoptere monte etmek, büyük uğraşlar gerektirmez. Kızaklar helikoptere daha gösterişli bir yapı verir. aslına bakarsanız üstte bahsedilen bu süspansiyonlar, iniş esnasında aracın yükünü alıyor ve bu biçimdece daha yavaşça bir iniş sağlanıyor. Aslında kızakların dizaynının ve imalinin bu kadar sıradan olması tercih edilebilirliğini artırıyor diyebiliriz.
Tekerlekler, daha büyük ve daha kuvvetli helikopterlerde kullanılır.
Bunun sebebi, bu tip araçların daha konforlu olması ve bunlar üretilirken yükten tasarruf etmenin pek önemsenmemesidir. Misal kızaklar, tekerleklerden daha yavaşça olduğu için tercih edilir yani onlarda tasarruf ön plandadır. Bu tip araçlarda motor kapatıldığı ve pilot yerinden uzaklaştığı zaman aracı hareket ettirmek pek kolaydır.
Çünkü helikopterin imal evresinde, aracın yerinden kolay hareket edebilmesi için geri çekilebilir olan ve sabit duran tekerlekler içinde bir istikrar kurulmuştur. Bu kapsamda aerodinamiğin (hareket eden bir cisim üzerinde havanın etkisi) de hesaba katıldığını söyleyebiliriz.
Kızaklı Helikopterin Çekiciyle Hangara Gdolayılmesi
özetlemek gerekirsesı, tekerlekli helikopterlerin bakımı da bu niçinle kızaklılara nazaran daha lükstür diyebiliriz. Kızaklı olanların dezavantajlarından biri, alçak yerlerde uçarken kablolara takılabilme risklerinin olması. Bir de kendi başlarına taksi yapamazlar (buna rule de deniyor yani bir hava taşıtının kendi gücünü kullanarak yerdeki seyahatini tabir ediyor). örneğin bu yüzden, kızaklı helikopterleri dururken hareket ettirebilmek için altlarına ekstra tekerlek (şu daha sonradan monte edilen cazibeli tekerleklerinden) takmak gerekiyor. daha sonra krikoyla aracı kaldırmak ve aracın saklanacağı hangara götürmek gerekiyor.
Tabii ki ortalarında kullanım farkları var.
Görsel Kaynak: Andrew Doran
Helikopterin büyük yük nakliyatı için mi, yoksa hava nakliyatı için mi kullanılacağı tercih edilebilirliğini değiştiriyor. Misal yük taşımak ve hava nakliyatı operasyonları yapmak için tekerlekli olanlar daha uygundur zira havada daha uzun müddet kalabilirler. Ayrıyeten bunlar, uzun arayı yüksek süratte gidebilir. Kızaklı olanlar, büyük yükler taşıyamaz, az sayıda yolcuyu taşıma üzere hafifçe bakılırsavleri vardır.
Tekerli olanlara baktığımızda, taşıdıkları yüklerin ağırlığını sadece lastiklerin olduğu yere ağırlaştırdıklarını görürüz. Bu niçinle iniş yüzeyleri, bir tek helikopter pisti üzere asfalttan yapılan yerlerdir. Kızaklı helikopterlerde yük, üstte bahsetmiş olduğumiz üzere gövdenin uzunluğu boyunca dağıtıldığı için helikopterin istikrarı bozulmaz. Bu niçinle bunlar hem asfalt birebir vakitte asfalt olmayan yüzeylere (çim, çakıl vb.) iniş yapabilir. Bu özelliklerin farklılaşmasında, ikisinin de gövde dizaynındaki helikopter tartı merkezi yerleşiminin (CG) dizaynının farklı olması etkilidir.
Tekerlekli olanlar CG’yi merkezde tutmak için daha geniş bir gövdeye sahipken, kızaklılarda bu biçimde bir durum kelam konusu değildir. Zira onların cıvatayla monte edilip sökülebilen yapıları niçiniyle gövdeleri diğer kısımlarına bakılırsa daha küçüktür. Gövdelerinin küçük olmasının niçini ise şudur: Gövdenin geniş olması yahut ekstra kızak eklenmesi bu araçların sürtünme katsayısı için olumsuz tesir yapar. Uçakların yahut helikopterlerin gövde tasarımında iniş kadrosu tasarımları aerodinamik tesirlerini hesaba katabilmek için epeyce değerlidir.
Kaynaklar: Science Abc, Helis
Peki kızağın ve tekerleğin içindeki farklar ne, yahut hangisi daha avantajlı? Gelin, daima birlikte buna bakalım.
Kızaklar, iniş ve kalkış anında oluşan kaymalar niçiniyle yaşanan sürtünmelere güçlü aşınma şeritlerine sahiptir.
Kızaklı helikopter
Helikopterlerdeki kızak takımı genelde içi boş tüplerden üretilir. Aracın göbek (gövdesi üzere düşünebilirsiniz) kısmının önüne ve ardına monte edilmiş çapraz borular dizilir. Bu borular, gövde kısmına geniş halde döşenir ve uçlarına süspansiyon (bir taşıtı tekerleklerine bağlayan ve ikisi içindeki bakılırsaceli harekete müsaade veren lastik) sistemi dizayn edilir. daha sonra bu düzenek, çapraz borulara dik olan, helikopter gövdesince uzun uzadıya monte edilen kızak tüplerine bağlanır.
Kızakların iniş ve kalkış anındaki sağlamlığının sebebi işte bu dizayna bağlıdır. Ayrıyeten bu sistem, cıvatayla düzenlenebilecek yapıda olduğu için bunları helikoptere monte etmek, büyük uğraşlar gerektirmez. Kızaklar helikoptere daha gösterişli bir yapı verir. aslına bakarsanız üstte bahsedilen bu süspansiyonlar, iniş esnasında aracın yükünü alıyor ve bu biçimdece daha yavaşça bir iniş sağlanıyor. Aslında kızakların dizaynının ve imalinin bu kadar sıradan olması tercih edilebilirliğini artırıyor diyebiliriz.
Tekerlekler, daha büyük ve daha kuvvetli helikopterlerde kullanılır.
Bunun sebebi, bu tip araçların daha konforlu olması ve bunlar üretilirken yükten tasarruf etmenin pek önemsenmemesidir. Misal kızaklar, tekerleklerden daha yavaşça olduğu için tercih edilir yani onlarda tasarruf ön plandadır. Bu tip araçlarda motor kapatıldığı ve pilot yerinden uzaklaştığı zaman aracı hareket ettirmek pek kolaydır.
Çünkü helikopterin imal evresinde, aracın yerinden kolay hareket edebilmesi için geri çekilebilir olan ve sabit duran tekerlekler içinde bir istikrar kurulmuştur. Bu kapsamda aerodinamiğin (hareket eden bir cisim üzerinde havanın etkisi) de hesaba katıldığını söyleyebiliriz.
Kızaklı Helikopterin Çekiciyle Hangara Gdolayılmesi
özetlemek gerekirsesı, tekerlekli helikopterlerin bakımı da bu niçinle kızaklılara nazaran daha lükstür diyebiliriz. Kızaklı olanların dezavantajlarından biri, alçak yerlerde uçarken kablolara takılabilme risklerinin olması. Bir de kendi başlarına taksi yapamazlar (buna rule de deniyor yani bir hava taşıtının kendi gücünü kullanarak yerdeki seyahatini tabir ediyor). örneğin bu yüzden, kızaklı helikopterleri dururken hareket ettirebilmek için altlarına ekstra tekerlek (şu daha sonradan monte edilen cazibeli tekerleklerinden) takmak gerekiyor. daha sonra krikoyla aracı kaldırmak ve aracın saklanacağı hangara götürmek gerekiyor.
Tabii ki ortalarında kullanım farkları var.
Görsel Kaynak: Andrew Doran
Helikopterin büyük yük nakliyatı için mi, yoksa hava nakliyatı için mi kullanılacağı tercih edilebilirliğini değiştiriyor. Misal yük taşımak ve hava nakliyatı operasyonları yapmak için tekerlekli olanlar daha uygundur zira havada daha uzun müddet kalabilirler. Ayrıyeten bunlar, uzun arayı yüksek süratte gidebilir. Kızaklı olanlar, büyük yükler taşıyamaz, az sayıda yolcuyu taşıma üzere hafifçe bakılırsavleri vardır.
Tekerli olanlara baktığımızda, taşıdıkları yüklerin ağırlığını sadece lastiklerin olduğu yere ağırlaştırdıklarını görürüz. Bu niçinle iniş yüzeyleri, bir tek helikopter pisti üzere asfalttan yapılan yerlerdir. Kızaklı helikopterlerde yük, üstte bahsetmiş olduğumiz üzere gövdenin uzunluğu boyunca dağıtıldığı için helikopterin istikrarı bozulmaz. Bu niçinle bunlar hem asfalt birebir vakitte asfalt olmayan yüzeylere (çim, çakıl vb.) iniş yapabilir. Bu özelliklerin farklılaşmasında, ikisinin de gövde dizaynındaki helikopter tartı merkezi yerleşiminin (CG) dizaynının farklı olması etkilidir.
Tekerlekli olanlar CG’yi merkezde tutmak için daha geniş bir gövdeye sahipken, kızaklılarda bu biçimde bir durum kelam konusu değildir. Zira onların cıvatayla monte edilip sökülebilen yapıları niçiniyle gövdeleri diğer kısımlarına bakılırsa daha küçüktür. Gövdelerinin küçük olmasının niçini ise şudur: Gövdenin geniş olması yahut ekstra kızak eklenmesi bu araçların sürtünme katsayısı için olumsuz tesir yapar. Uçakların yahut helikopterlerin gövde tasarımında iniş kadrosu tasarımları aerodinamik tesirlerini hesaba katabilmek için epeyce değerlidir.
Kaynaklar: Science Abc, Helis