Ne Kadar Zeki Olduğunu Gösteren Soru: Kilitli Dolap Sorunu

ahmetbeyler

Yeni Üye
Mantık soruları çözme konusunda kendinize güveniyor musunuz? Bugün sizlere sayısal hünerlerinizi kullanmanızı gerektirecek bir soru soracağız. Çok karmaşık göründüğü için birçok bireye korkutucu gelen bu soru karşısında kendinizi test etmek ister misiniz?

Bu soruyu insanların yalnızca yüzde 1’i çözebiliyor üzere çıkarımlar yapmayacağız. Zira elimizde bu biçimde bir data yok. Fakat bu soruya yanlışsız yanıt verirseniz matematik konusunda son derece başarılı olduğunuzu söyleyebiliriz. bu biçimde haydi gelin sorumuza geçelim.

Bir okulda toplamda 100 öğrenci var ve koridorda her öğrenci için 1 tane olacak biçimde toplamda 100 dolap bulunuyor. Okulun müdürü ise her akşam bu 100 dolabın kapalı olup olmadığını denetim edip okuldan bundan daha sonra ayrılıyor.


Müdürün her akşam dolapları denetim ettiğini bilen 100 öğrenci, bir gün müdürlerine latife yapmak istiyorlar. Tüm öğrenciler dolapların önünde sıraya giriyor. İlk öğrenci sırayla bütün dolapları açıyor. daha sonrasında ikinci sıradaki öğrenci ise ikinci dolaptan başlayıp tüm çift numaralı dolapları kapatıyor. Üçüncü sıradaki öğrenci ise üçüncü dolaptan başlayıp üçün katı olan dolapların tamamını açıyor.

Aynı süreci dördüncü sıradaki öğrenci de yapıyor ve dördüncü dolaptan başlayarak dördün katı olan tüm dolapları kapatıyor. Bu açıp kapatma süreci, tüm öğrenciler tarafınca sırayla gerçekleştiriliyor. Bu sistemle 100 öğrenci de dolapları açıyor ya da kapatıyorlar.

bu biçimde sorumuza gelelim. Müdür, akşam okuldan çıkmadan evvel dolapları denetim ederken hangi dolapları açık bulacak?


Cevaba geçmedilk evvel biraz vakit tanıyalım.


Ne çıkacağını bilmenin mutluluğuyla karşılığı mı görmek istiyorsunuz? Haydi yanıta bu biçimde:



Bu sorunun yanıtı fazlaca karmaşık gelebilir, lakin aslında sıradan bir mantıkla çözülebilir. Bunun için evvela hangi öğrencilerin dolabı açıp kapatacağını matematiksel olarak oturtmak gerekiyor. örneğin 24 numaralı dolabı yakından inceleyelim. Birinci öğrenci bu dolabı açmış, ikinci öğrenci ise kapatmıştır. Üçüncü öğrenci de bu dolabı açarken dördüncü öğrenci bir daha kapatmıştır. Beşinci öğrenci ise dolaba dokunmamıştır.

Bir dolabı ele alış biçimimizi gördünüz. Buna göre aslında dolapların açık yahut kapalı olmasının numaraların çarpanlarıyla ilgili olduğunu söyleyebiliriz. Bu örneğimizdeki 24 numaralı dolap 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12 ve 24’üncü sıradaki öğrenciler tarafınca değiştirildi.

Bunları anladık da hangi dolabın açık olduğunu buradan nasıl anlayacağız?


İşte bu noktada matematiğin büyüsü devreye giriyor. 1 numaralı dolabın her vakit açık kalacağını biliyoruz. Başka öğrenciler ise kendi sıra numaralarının katlarıyla dolapları açtılar ya da kapattılar.

Bu hesaba nazaran 2 numaralı dolap kapalı olacaktır. Zira çift sayılı bir çarpanı vardır. Bu dolabı 1 açarken 2 kapatmıştır. 3 numaralı dolabın da iki çarpanı vardır ve onun da kapalı olması gerekir. Lakin 4 numaralı dolaba geldiğimizde 1, 2 ve 4 olmak üzere toplamda 3 çarpana sahip bir numara bizi karşılar. Tek sayıda çarpanı olan 4’ün açık kalacağını görüyoruz.

Konuyu daha düzgün kavradınız mı? Çift sayıda çarpanı olan dolaplar kapalı, tek sayıda çarpanı olan dolaplar ise açık kalacaktır. Yani tek sayılı çarpanı olan dolapları bulduğumuzda sorunun yanıtı da ortaya çıkmış olacaktır.

Hangi dolap numaralarının çarpanı tek sayı olabilir?


Bir sayının çarpan sayısının tek sayı olması için iki çarpanın birbirine eşit olması gerekir. Bu sayılara “tam kare sayılar” denir. Yani tek yapmamız gereken tam kare sayıları bulmak olacak. Bunu da tüm sayıları kendileriyle çarparak bulabiliriz. Yani 2’nin karesi olan 4 açık kalmalıdır. Ya da 3’ün karesi olan 9 açık kalacaktır. Tıpkı şey 9’un karesi olan 81 için de geçerlidir. Zira bu sayıların çarpan sayısı tektir. Bunun kararında açık kalan dolapların numarası ise “1, 4, 9, 16, 25, 36, 49, 64, 81 ve 100” biçimindedir.

Peki kimler yanıtı buldu? Yorumlarda buluşalım.