dunyadan
Aktif Üye
Mariupol’e 8 yıl daha sonra dönen ‘anti-Maydan’ ruhu: Kent, bu yıl bir daha Zafer Günü’nü kutlayabilecek
Ukrayna siyasi tarihinde değerli bir yer tutan Nazizm ve çok milliyetçilik, 2014’te yaşanan Maydan darbesinin akabinde ülkede kurumsal bir nitelik kazandı. bir daha Maydan darbesinin yaşandığı 2014’ün Haziran ayında, Mariupol’de yaşanan iç çatışmalar ve bölgenin çok milliyetçiler tarafınca denetim altına alınması, bölgeyi daha birinci günden itibaren kilit noktalardan biri haline getirdi.
Mariupol’de son periyotta düzenlenen operasyonlarda kurtarılan sivillerin neredeyse hepsi tarafınca benzeri tanıklıklarda bulunulması, bölgedeki 8 yıllık ‘Nazi rejiminin’ niteliğini gözler önüne seriyor. Bölgeden kurtarılan siviller, neo-Nazilerin kendilerini canlı kalkan olarak kullandıklarını, meskenlerini ellerinden alarak kendilerini bodrumlarda yaşamaya mahkum ettiklerini söylüyor.
Bölgede ‘şehir savaşı’ yürüten Nazi güçler, yüklü olarak hastane, okul ve gibisi kamu binalarında konuşlanıyor ve sivillerin tahliyesi için kurulan insani koridorlardan evvela kendileri geçmeye çalışıyor. İdeolojilerini hiç bir vakit gizlemeyen bu neo-Nazi örgüt, Batı medyası tarafınca ise yüklü olarak ‘aşırılıkları da bulunan milliyetçi örgüt’ olarak tanıtılıyor. Son olarak ABD Manhattan’da Ukrayna’ya takviye olmak üzere bir ortaya gelen aksiyoncular, “Azov” sloganları atarak örgütün ‘neo-Nazi olmadığını’ tez etti.
Öte yandan, Ukrayna’ya sevk edilen NATO menşeli silahlar da, öncelikli olarak bu tabura teslim ediliyor. tıpkı vakitte Ulusal Muhafızlar bünyesinde var olan Azov Taburu, uzun vakittir NATO subaylarından askeri eğitim alıyor.
Rusya tarafı ise, Mariupol operasyonunda, yüklü olarak kent savaşlarında uzun senelera dayalı tecrübesi olan Çeçen güçleri saflarında tutuyor. Çeçen güçlerin yanında, operasyonlarda ortalarında 2017’de bir terör saldırısı kararında ömrünü kaybeden Donetskli ünlü kumandan Mihail ‘Givi’ Tolstıh’ın taburu ‘Somali’nin de bulunduğu Donbass güçleri de yer alıyor.
Mihail Tolstıh
© REUTERS / Alexander Ermochenko
Mariupol’de son durum ne?
Rusya Savunma Bakanlığı’nın açıklamalarına göre, Mariupol operasyonu büyük oranda bitmiş oldu. Azovstal çelik fabrikasında sıkışan Naziler ise, Rusya’nın teslim olma davetlerini her seferinde cevapsız bırakıyor. Birebir güçler, Batı’dan yardım gelmesi için davette bulunmaya da devam ediyorlar. Çünkü Azovstal’da sırf Naziler değil, onlarla bir arada savaşan yabancı paralı askerler de bulunuyor. Argümanlara nazaran, ABD ve öbür Batı ülkelerinden gelen askeri uzmanlar da bölgede sıkışmış durumda. Son olarak da, Donetsk Halk Cumhuriyeti (DHC) önderi Denis Puşilin, Azovstal’da sıkışan çok milliyetçi güçler içinde 400 yabancı paralı askerin tespit edildiğini deklare etti.
Cephane ve erzak kahrı yaşayan militanların kıymetli bir kısmının teslim olmak istediği ve teslim olmak isteyen askerlere yönelik birtakım kumandanlar tarafınca infaz buyruğu verildiği de gelen bilgiler içinde.
Son olarak da, Rusya önderi Putin, geçen hafta Savunma Bakanı Sergey Şoygu’ya verdiği talimatta Azovstal’a yönelik operasyonu durdurdu. Bunun yerine, Rus güçleri bölgeyi Putin’in tabiriyle ‘bir sinek bile çıkamayacak biçimde’ abluka altına alacak. Rus güçlerinin sivillerin tahliyesi, tahliye edilmeyi bekleyenler içinde Nazilerin tespiti, Nazilerin sabotaj ve karşı akın atakları ile askeri operasyonu birebir anda yürütmek üzere zorlayıcı nazaranvlere sahip olduğu düşünüldüğünde, Rus idaresinin abluka sonucunın en az kayıpla en epeyce muvaffakiyete ulaşmaya yönelik bir strateji izlediği görülüyor.
Mariupol niye kıymetli?
Bugün Mariupol’de yaşananları anlamak için, bölgede savaşan aktörleri tekrar hatırlamamız gerekiyor. Ukrayna’da 2002 yılında kurulan Trizub, sonrasındasında ‘Azov Taburu’ ismini alarak İçişleri Bakanlığı’na bağlandı. Trizub, Ukraynalı milliyetçilerin tarihi liderlerinden, Simon Petlyura’nın mecmuasının ismiydi. Petlyura önderliğinde düzenlenen pogromlarda ise (1917-1921) 35 ila 50 bin Musevinin öldürüldüğü kestirim ediliyor.
Azov Taburu
© AFP 2022
Mariupol de, Azov Taburu tarafınca denetim altına alındıktan daha sonra bir nevi ‘karargah şehir’ haline getirildi, bunun bedelini ise en epeyce kentte yaşayan siviller ödedi. Stratejik pozisyonu prestijiyle Rusya hududuna yakın ve denize de komşu olan bu bölge, hem de Donetsk bölgesine bağlı bir kent ve bütün bu özellikleri, Mariupol’ü askeri ve ticari manada Rusya’ya karşı değerli bir üs haline getiriyor. Mariupol, 2014’ten bu yana geçen süreçte, Donbass ile Kırım içinde Ukrayna ve Batı güçleri için kıymetli bir karargah ve lojistik merkezi olarak değerlendirildi.
Maydan’ın akabinde başlayan ataklar
Mariupol hem de, Ukrayna güçleri ve Azov Taburu’nun denetimine girene kadar ‘anti-Maydan’ hareketlerinin kıymetli bölgelerinden bir tanesiydi. 2014’te yaşanan hadiselerde, hem komünistlere, tıpkı vakitte ülkede yaşayan Ruslara yönelik akınlara karşı başlayan antifaşist ve Rusya destekçisi niteliğe sahip ‘anti-Maydan’ aksiyoncuları, Donbass bölgesinin başka bölgelerinde olduğu üzere Mariupol’de de faal siyaset yürütüyordu.
Mariupol’de 2014 yılının 9 Mayıs’ına giden süreçte, bölgede öz-yönetim ilan eden ve Ukrayna güçleriyle çatışan anti-Maydan aksiyoncuları içinden üç kişi öldürülmesi, bölgede yaşanacak çatışmaların birinci işaretiydi. Maydan’la birlikte artış gösteren ırkçı akınlara karşı örgütlenen aksiyoncular, 18 Mart 2014 tarihinde belediye meclisini denetim altına aldıktan daha sonra, devrin içişleri bakanı Arsen Avakov, yaşanan çatışmalarda 3 sivilin öldürülmesini “Askerler aksiyoncular tarafınca ateş etmeye zorlandılar” tabirleriyle açıklamıştı.
Mariupol ve 9 Mayıs
Kentte yaşanan en büyük provokasyon ise, Nazi Almanyası’nın hezimete uğratılmasının 69. Yıl dönümüne denk gelen 9 Mayıs Zafer Günü’nde yaşandı. Mitinge yönelik engelleme gayretleri, sivil halkın üzerine ateş açılmasıyla sonuçlandı. İştirakçiler ise, sivillere ateş açmayı reddedip İçişleri Bakanlığı’na ilişkin bir binaya barikat kuran polisleri savunmaya geldi. Ukrayna ordusu ise, bu binaya ağır silahlar ve tanklar kullanarak saldırdı.
Yaşanan çatışmalara ait açıklamalarda bulunan Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, ‘Rus ayrılıkçılardan ölen epey sayıda kişi olduğunu’ söylerken, devrin Ukrayna İçişleri Bakanı Arsen Avakov da, Facebook hesabından yaptığı paylaşımda ‘20 teröristin öldürüldüğünü’ açıklamıştı.
Mariupol sıhhat yetkililerine nazaran, Ukrayna güçlerinin düzenlediği hücumlarda en az yedi kişi öldü ve kimileri ağır 39 kişi yaralandı.
Periyodun milletvekillerinden, çok milliyetçi Oleg Liaşko da, Facebook hesabından yaptığı paylaşımda Kiev idaresinin ‘kimseyi canlı ele geçirmeme’ sonucu aldığını belirterek “Teröristler içeride barikat kurdu ve artık karşı ateş açıyorlar. Kimseyi canlı ele geçirmeme buyruğu verildi” tabirlerine yer vermişti.
Hem ABD’li, birebir vakitte Ukraynalı yetkililer tarafınca birinci ağızdan kabul edilen bu sivil vefatları, bölge halkını bekleyen 8 yıllık terör periyodunun habercisiydi.
Mariupol’ün çok milliyetçiler tarafınca ele geçirilmesinin akabinde, Donetsk güçleri kenti bir daha denetim altına almaya çalıştıysa da başarılı olamadı ve çatışmalar, 2015 Minsk mutabakatıyla bir arada dondurulmuştu.
Normandiya Dörtlüsü olarak anılan Rusya, Ukrayna, Almanya ve Fransa’nın dışişleri bakanları
© Flickr МИД России
/
Fotoğraf bankasına gir
O tarihten itibaren, Azak Denizi’nin en büyük liman kenti olan Mariupol, karargahını kent merkezine taşıyan Azov tarafınca yeni bir üs haline getirildi. Bölge halkı uzun müddetli yoksulluğun ve artan işsizliğin gölgesinde 8 yıl geçirdi. Bu, bölgede kurtarılan sivillerin Ukrayna makamlarına duyduğu öfkenin sırf son operasyonlardan ibaret olmadığını gösteriyor.
Azovstal’da sıkışıp kalan son Nazi güçlerinin tasfiyesinden daha sonra ise, kentte büyük çaplı bir seferberlikle bir daha inşa sürecinin başlatılması öngörülüyor. Bu bir daha inşanın en büyük simgesi ise, kuşkusuz 8 yıl evvel kanlı bir biçimde bastırılan 9 Mayıs Zafer Günü kutlamaları olacak.
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.
Ukrayna siyasi tarihinde değerli bir yer tutan Nazizm ve çok milliyetçilik, 2014’te yaşanan Maydan darbesinin akabinde ülkede kurumsal bir nitelik kazandı. bir daha Maydan darbesinin yaşandığı 2014’ün Haziran ayında, Mariupol’de yaşanan iç çatışmalar ve bölgenin çok milliyetçiler tarafınca denetim altına alınması, bölgeyi daha birinci günden itibaren kilit noktalardan biri haline getirdi.
Mariupol’de son periyotta düzenlenen operasyonlarda kurtarılan sivillerin neredeyse hepsi tarafınca benzeri tanıklıklarda bulunulması, bölgedeki 8 yıllık ‘Nazi rejiminin’ niteliğini gözler önüne seriyor. Bölgeden kurtarılan siviller, neo-Nazilerin kendilerini canlı kalkan olarak kullandıklarını, meskenlerini ellerinden alarak kendilerini bodrumlarda yaşamaya mahkum ettiklerini söylüyor.
Bölgede ‘şehir savaşı’ yürüten Nazi güçler, yüklü olarak hastane, okul ve gibisi kamu binalarında konuşlanıyor ve sivillerin tahliyesi için kurulan insani koridorlardan evvela kendileri geçmeye çalışıyor. İdeolojilerini hiç bir vakit gizlemeyen bu neo-Nazi örgüt, Batı medyası tarafınca ise yüklü olarak ‘aşırılıkları da bulunan milliyetçi örgüt’ olarak tanıtılıyor. Son olarak ABD Manhattan’da Ukrayna’ya takviye olmak üzere bir ortaya gelen aksiyoncular, “Azov” sloganları atarak örgütün ‘neo-Nazi olmadığını’ tez etti.
Öte yandan, Ukrayna’ya sevk edilen NATO menşeli silahlar da, öncelikli olarak bu tabura teslim ediliyor. tıpkı vakitte Ulusal Muhafızlar bünyesinde var olan Azov Taburu, uzun vakittir NATO subaylarından askeri eğitim alıyor.
Rusya tarafı ise, Mariupol operasyonunda, yüklü olarak kent savaşlarında uzun senelera dayalı tecrübesi olan Çeçen güçleri saflarında tutuyor. Çeçen güçlerin yanında, operasyonlarda ortalarında 2017’de bir terör saldırısı kararında ömrünü kaybeden Donetskli ünlü kumandan Mihail ‘Givi’ Tolstıh’ın taburu ‘Somali’nin de bulunduğu Donbass güçleri de yer alıyor.
Mihail Tolstıh
© REUTERS / Alexander Ermochenko
Mariupol’de son durum ne?
Rusya Savunma Bakanlığı’nın açıklamalarına göre, Mariupol operasyonu büyük oranda bitmiş oldu. Azovstal çelik fabrikasında sıkışan Naziler ise, Rusya’nın teslim olma davetlerini her seferinde cevapsız bırakıyor. Birebir güçler, Batı’dan yardım gelmesi için davette bulunmaya da devam ediyorlar. Çünkü Azovstal’da sırf Naziler değil, onlarla bir arada savaşan yabancı paralı askerler de bulunuyor. Argümanlara nazaran, ABD ve öbür Batı ülkelerinden gelen askeri uzmanlar da bölgede sıkışmış durumda. Son olarak da, Donetsk Halk Cumhuriyeti (DHC) önderi Denis Puşilin, Azovstal’da sıkışan çok milliyetçi güçler içinde 400 yabancı paralı askerin tespit edildiğini deklare etti.
Cephane ve erzak kahrı yaşayan militanların kıymetli bir kısmının teslim olmak istediği ve teslim olmak isteyen askerlere yönelik birtakım kumandanlar tarafınca infaz buyruğu verildiği de gelen bilgiler içinde.
Son olarak da, Rusya önderi Putin, geçen hafta Savunma Bakanı Sergey Şoygu’ya verdiği talimatta Azovstal’a yönelik operasyonu durdurdu. Bunun yerine, Rus güçleri bölgeyi Putin’in tabiriyle ‘bir sinek bile çıkamayacak biçimde’ abluka altına alacak. Rus güçlerinin sivillerin tahliyesi, tahliye edilmeyi bekleyenler içinde Nazilerin tespiti, Nazilerin sabotaj ve karşı akın atakları ile askeri operasyonu birebir anda yürütmek üzere zorlayıcı nazaranvlere sahip olduğu düşünüldüğünde, Rus idaresinin abluka sonucunın en az kayıpla en epeyce muvaffakiyete ulaşmaya yönelik bir strateji izlediği görülüyor.
Mariupol niye kıymetli?
Bugün Mariupol’de yaşananları anlamak için, bölgede savaşan aktörleri tekrar hatırlamamız gerekiyor. Ukrayna’da 2002 yılında kurulan Trizub, sonrasındasında ‘Azov Taburu’ ismini alarak İçişleri Bakanlığı’na bağlandı. Trizub, Ukraynalı milliyetçilerin tarihi liderlerinden, Simon Petlyura’nın mecmuasının ismiydi. Petlyura önderliğinde düzenlenen pogromlarda ise (1917-1921) 35 ila 50 bin Musevinin öldürüldüğü kestirim ediliyor.
Azov Taburu
© AFP 2022
Mariupol de, Azov Taburu tarafınca denetim altına alındıktan daha sonra bir nevi ‘karargah şehir’ haline getirildi, bunun bedelini ise en epeyce kentte yaşayan siviller ödedi. Stratejik pozisyonu prestijiyle Rusya hududuna yakın ve denize de komşu olan bu bölge, hem de Donetsk bölgesine bağlı bir kent ve bütün bu özellikleri, Mariupol’ü askeri ve ticari manada Rusya’ya karşı değerli bir üs haline getiriyor. Mariupol, 2014’ten bu yana geçen süreçte, Donbass ile Kırım içinde Ukrayna ve Batı güçleri için kıymetli bir karargah ve lojistik merkezi olarak değerlendirildi.
Maydan’ın akabinde başlayan ataklar
Mariupol hem de, Ukrayna güçleri ve Azov Taburu’nun denetimine girene kadar ‘anti-Maydan’ hareketlerinin kıymetli bölgelerinden bir tanesiydi. 2014’te yaşanan hadiselerde, hem komünistlere, tıpkı vakitte ülkede yaşayan Ruslara yönelik akınlara karşı başlayan antifaşist ve Rusya destekçisi niteliğe sahip ‘anti-Maydan’ aksiyoncuları, Donbass bölgesinin başka bölgelerinde olduğu üzere Mariupol’de de faal siyaset yürütüyordu.
Mariupol’de 2014 yılının 9 Mayıs’ına giden süreçte, bölgede öz-yönetim ilan eden ve Ukrayna güçleriyle çatışan anti-Maydan aksiyoncuları içinden üç kişi öldürülmesi, bölgede yaşanacak çatışmaların birinci işaretiydi. Maydan’la birlikte artış gösteren ırkçı akınlara karşı örgütlenen aksiyoncular, 18 Mart 2014 tarihinde belediye meclisini denetim altına aldıktan daha sonra, devrin içişleri bakanı Arsen Avakov, yaşanan çatışmalarda 3 sivilin öldürülmesini “Askerler aksiyoncular tarafınca ateş etmeye zorlandılar” tabirleriyle açıklamıştı.
Mariupol ve 9 Mayıs
Kentte yaşanan en büyük provokasyon ise, Nazi Almanyası’nın hezimete uğratılmasının 69. Yıl dönümüne denk gelen 9 Mayıs Zafer Günü’nde yaşandı. Mitinge yönelik engelleme gayretleri, sivil halkın üzerine ateş açılmasıyla sonuçlandı. İştirakçiler ise, sivillere ateş açmayı reddedip İçişleri Bakanlığı’na ilişkin bir binaya barikat kuran polisleri savunmaya geldi. Ukrayna ordusu ise, bu binaya ağır silahlar ve tanklar kullanarak saldırdı.
Yaşanan çatışmalara ait açıklamalarda bulunan Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, ‘Rus ayrılıkçılardan ölen epey sayıda kişi olduğunu’ söylerken, devrin Ukrayna İçişleri Bakanı Arsen Avakov da, Facebook hesabından yaptığı paylaşımda ‘20 teröristin öldürüldüğünü’ açıklamıştı.
Mariupol sıhhat yetkililerine nazaran, Ukrayna güçlerinin düzenlediği hücumlarda en az yedi kişi öldü ve kimileri ağır 39 kişi yaralandı.
Periyodun milletvekillerinden, çok milliyetçi Oleg Liaşko da, Facebook hesabından yaptığı paylaşımda Kiev idaresinin ‘kimseyi canlı ele geçirmeme’ sonucu aldığını belirterek “Teröristler içeride barikat kurdu ve artık karşı ateş açıyorlar. Kimseyi canlı ele geçirmeme buyruğu verildi” tabirlerine yer vermişti.
Hem ABD’li, birebir vakitte Ukraynalı yetkililer tarafınca birinci ağızdan kabul edilen bu sivil vefatları, bölge halkını bekleyen 8 yıllık terör periyodunun habercisiydi.
Mariupol’ün çok milliyetçiler tarafınca ele geçirilmesinin akabinde, Donetsk güçleri kenti bir daha denetim altına almaya çalıştıysa da başarılı olamadı ve çatışmalar, 2015 Minsk mutabakatıyla bir arada dondurulmuştu.
Normandiya Dörtlüsü olarak anılan Rusya, Ukrayna, Almanya ve Fransa’nın dışişleri bakanları
© Flickr МИД России
/
Fotoğraf bankasına gir
O tarihten itibaren, Azak Denizi’nin en büyük liman kenti olan Mariupol, karargahını kent merkezine taşıyan Azov tarafınca yeni bir üs haline getirildi. Bölge halkı uzun müddetli yoksulluğun ve artan işsizliğin gölgesinde 8 yıl geçirdi. Bu, bölgede kurtarılan sivillerin Ukrayna makamlarına duyduğu öfkenin sırf son operasyonlardan ibaret olmadığını gösteriyor.
Azovstal’da sıkışıp kalan son Nazi güçlerinin tasfiyesinden daha sonra ise, kentte büyük çaplı bir seferberlikle bir daha inşa sürecinin başlatılması öngörülüyor. Bu bir daha inşanın en büyük simgesi ise, kuşkusuz 8 yıl evvel kanlı bir biçimde bastırılan 9 Mayıs Zafer Günü kutlamaları olacak.
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.