ahmetbeyler
Yeni Üye
Bugünlerde çabucak yanıbaşımızda Rusya – Ukrayna Savaşı yaşanırken; günümüzden 69 yıl evvel sona eren (ya da orta verilen) Kore Savaşı’na direkt olmasa da dolaylı bir biçimde katılan ve gerisinde göğsümüzü kabartacak bir öykü bırakan Şimal Yıldızları’ndan bahsedeceğiz.
Şayet hazırsanız; bayrakları asmaya başlayın. Hem Şimal Yıldızları’nın şahit olduğu kıssaya tıpkı vakitte bizim gözümüzden Kore Savaşı’na ufak bir vakit seyahatine çıkıyoruz.
II. Dünya Savaşı’na gelene kadar Türk Milleti arkası arkasına büyük savaşlar verdi
Türk milletinin senelerca savaşlarda çektiği külfetlere en yakından şahit olan şahıslardan biri de Kurtuluş Savaşı ve bağımsızlık çabamızın en kıymetli isimlerinden, bir fazlaca bireye göre Genç Cumhuriyet’in iki numaralı ismi Mustafa İsmet İnönü’ydü.
II. Dünya Savaşı’nı burnumuz bile kanamadan, tek mermi dahi atmayarak atlattık
Her ne kadar savaş sonunda Müttefikler’in kazandığı belirli olunca Müttefikler’in safında yer almış olsak da, devlet olarak II. Dünya Savaşı’na fiilen katılmadık. şüphesiz ki savaşa katılmamak, her şeyi güllük gülistanlık da yapmadı.
II. Dünya Savaşı’nda yaşadığımız derin ekonomik çıkmaz
Hatta o günlerin ıstırabını İnönü’nün yaşadığı şu olayla özetlemek gerekirse özetlemek bile mümkün:
“İnönü, Bursa’da bir konuşma gerçekleştirmiştir. Konuşmanın sonunda bir genç, İnönü’ye gerçek seslenerek; “sen bizi aç bıraktın” der. İnönü, gence dönerek, “aç bıraktım lakin seni babasız bırakmadım” cevabını verir.”
Türkiye, Kore Savaşı’nda nasıl bir yol izleyecek?
özetlemek gerekirsesı, Türkiye II. Dünya Savaşı’nda tek bir kişi bile kaybetmemesinin bedelini ekonomik zahmetler ile öder. Türkiye’nin önünde II. Dünya Savaşı’nın akabinde artık Kore Savaşı (6.25 Savaşı) vardır ve Türkiye’yi yeni bir imtihan bekler.
Türkiye, Kore’de tıpkı II. Dünya Savaşı’nda olduğu üzere tarafsız kalacak ya da pek birçoklarına bakılırsa oyalama taktiği mi güdecektir yoksa taraf olup savaşa dahil mi olacaktır? Savaşa katılıp siyasi yalnızlığını yenecek midir? Tarafsız kalmaya devam ederse daha önemli ekonomik problemler kapısını çalacak mıdır? Seyahatimize, Kore Savaşı’nın çıkış süreciyle devam ederek akabinde olayın Türkiye boyutuna geri dönelim.
Her zamanki üzere filler tepişti çimenler ezildi
Akabinde Amerika, Birleşmiş Milletler’de mevzuyu gündeme getirerek Kuzey’in işgalci olduğunu ve daha geriye çekilmesi gerektiğini tabir etti. ondan sonrasında iddia edeceğiniz üzere Amerikan ordusu, “barışı sağlamak hedefiyle” Birleşmiş Milletler (BM) ordusu ismi altında Kore’ye girdi ve Güney Yönetimi’nin sonlarını Kuzey’e yanlışsız genişletti.
Amerika’nın niyeti üzüm yemek değil, bağcıyı dövmek
Amerika’nın Kore’yi mazeret ederek BM ordusu ismi altında Çin topraklarına saldırması, doğal olarak Çin’in Kore’ye girip savaşmasına sebep oldu. Çin, Kuzey ve kendi varlığı ismine savaşırken; Amerika ise Güney ve BM ismine savaşıyordu. şüphesiz bu savaşa bir de ne uğruna savaştığını bilemeyecek yeni kuvvetler eklenecekti.
Dünyanın Kore Savaşı’nda takındığı tavır
Türkiye’nin Kore Savaşı’ndaki tavrı
Amerika’dan dayanak almanın ya da Sovyetler’e karşı sonlarımızı muhafazanın yolu, hükûmete nazaran NATO’dan geçiyordu ve NATO’ya üye olmamız için Kore Savaşı’na asker göndermemiz kimi şahıslara nazaran altın tepside sunulmuş bir fırsat üzereydi.
Kore’ye gönderilmek üzere bir tugay hazırlandı
1950 yılında, 3 piyade taburundan oluşan 241. Piyade Alayı, Kore’ye gönderilmek için seçildi. Resmî açıklamaya bakılırsa alay içerisindeki tüm askerler istekli olarak seçilmişti. 5090 kişilik alay; 259 subay, 395 astsubay, 18 askerî memur, 4 sivil memur ve 4414 er ve erbaştan oluşuyordu.
Batı Bloku ve Amerika ile daha ölçülü bir siyasete giden yolun Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO)’ne üye olmaktan geçtiğini bilen Türkiye, Kore Savaşı’nda Batı Bloku ve Amerika’yı somut olarak destekleyerek bu bahiste önemli bir adım atmış oldu. 241. Piyade Alayı, Birleşmiş Milletler Ordusu’na ve ABD 25. Tümeni’ne bağlı olarak vazife yapacaktı. Kod ismiyse Şimal (Kutup) Yıldızları’ydı.
NATO yolunda avantaj sağlamak için Şimal Yıldızları yola çıktı
Tuğgeneral Tahsin Yazıcı’nın liderlik ettiği Şimal Yıldızları, evvel Ankara’da toplandı akabinde da trenle Hatay’a sevk edildi. Hatay’da Şimal Yıldızları’nı Amerika’ya ilişkin gemiler bekliyordu. Şimal Yıldızları, Amerikan gemileriyle Kore’deki Pusan Limanı’na ordan da Daegu kentine gönderildi.
Şimal Yıldızları, TSK’ya ilişkin teçhizatlar ile Kore’ye gitmişti lakin kabul etmemiz gerekiyor ki Amerika, periyodun koşullarında Türk ordusundan daha gelişmiş teçhizatlara sahipti. Amerika bu sebepten ötürü, Şimal Yıldızları’nı daha çağdaş teçhizatlar ile donattı ve kısa müddette yeni teçhizatların eğitimini verdi. TSK’ya ilişkin teçhizatlar ise birebir gemiyle Hatay’a geri gönderildi.
Eğitimin tamamlanmasından daha sonra Şimal Yıldızları, evvel başşehir Seul’un güvenliğini sağladı. sonrasındasında da daha sıcak bir nokta olan Kunu-ri Bölgesi’ne kaydırıldı.
Şimal Yıldızları, birinci defa Kunu-ri’de faal olarak savaşa dahil oldu
Şimal Yıldızları’nın Kunu-ri Bölgesi’ne kaydırılma niçini, Birleşmiş Milletler (BM)’e ilişkin kuvvetlerin Çin tarafınca büyük baskı altında olmasıydı. BM kuvvetlerinin olabilecek en az hasarla geri çekilebilmesi için bir direniş kuvvetine muhtaçlık vardı ve bu direnişte de Şimal Yıldızları bölgeye kâfi takviyesi verdi. Şimal Yıldızları’nın da takviyesiyle BM kuvvetleri, olabilecek en yavaşça hasarla geri çekilmeyi sağladı.
Amerikalı Mareşal Douglas MacArthur da sonrasındasındadan Şimal Yıldızları’nın bu çekilmede verdiği takviyeden övgü ile bahsetmiş ve şayet Şimal Yıldızları olmasaydı büsbütün bir yok olma sürecinin başlayabileceğini anlatmıştır.
Geri çekilmenin akabinde bu sefer taarruz vakti
Kore’ye BM kuvvetlerine dayanak olmak için giden Şimal Yıldızları, geri çekilmeye verdiği takviyeden daha sonra yedek birlik olarak tetikte beklerken, 20 günlük ortanın akabinde bu defa direnmek için değil; taarruz için Çin ordusu ile Kumyangjang-ni Muharebesi’nde karşı karşıya geldi.
Muharebe genelinde Şimal Yıldızları’nın teçhizat üstünlüğü göze çarpan en büyük farktı. Hakikaten Şimal Yıldızları, Amerika’nın da katkılarıyla Çin ordusundan daha çağdaş teçhizatlara sahipti ve el bombası kullanarak Çin ordusuna karşı üstünlük sağladı. Şimal Yıldızları’nın el bombası taarruzundan daha sonra Çin ordusuna ilişkin mevziler, süngü gayreti verilerek ele geçirildi.
Kore Savaşı’nda Şimal Yıldızları’nın bu başarısı ile savaşın seyri değişti
Bölgeden gelen zaferden ötürü, Tuğgeneral Tahsin Yazıcı Tümgeneral rütbesine terfi ederken; süngü gayretinde Şimal Yıldızları 104 ile 151 içinde kayıp yaşadı. Çin tarafında ise kayıp 2200 ile 2500 içinde olarak hesaplandı. Ayrıyeten Çin, 1100 yaralı ve 23 de esir verdi.
Savaşın ilerleyen günlerinde bizim gözümüzden yaşananlar
Savaşın devam eden sürecinde Şimal Yıldızları’na 3 defa Değiştirme Tugayı eşlik etti. Son olarak 4. Değiştirme Tugayı, 6 Temmuz 1953’te başladığı nazaranvi vakit içinde kuvvet sayısını azaltarak 1971 yılında tamamladı.
Kore’ye giden Şimal Yıldızları’nın yaşadığı toplam kayıp
Şimal Yıldızları, değiştirme tugayları da dahil olmak üzere Kore’ye giden toplam 56 bin (savaş boyunca 14 bin) askerden oluşuyordu Şimal Yıldızları 741 kayıp verirken; 2147 askerimiz yaralı olarak döndü. 175 askerimizin akıbeti asla bilinemezken; 234 askerimiz ise esir düştü. İçeriğimizin kıymetli bilgilerindan biri olan esir konusuna da birazdan sizlerle birlikte değineceğiz.
Değişik lakin Kore’de birinci kaybımızı trafik kazasında verdik
Şimal Yıldızları, Kore’ye gitmedilk evvel Ankara’da kısa bir eğitim almış olsa da bu eğitim bilhassa de sürücüler için kâfi değildi. Daha evvel Şimal Yıldızları’nın kullandığı askerî araçlar sebebiyle meydana gelen trafik kazasında 2 Koreli çocuk ömrünü kaybederken, Kore’de yayımlanan bir gazete, önemli bir biçimde “üzerinde ay ve yıldız olan araçlar gördüğünüzde kenara çekilin, tehlike arz etmektedir” biçiminde ihtar bile paylaşmıştı.
Maalesef bu haklı ihtarın devamında Şimal Yıldızları’nın bir kamyonu devrildi ve bu kazada Astsubay Başçavuş Sedat Boran hayatını kaybetti. Bu olay, Kore’deki birinci askerî kaybımız olarak kayıtlara geçti.
Türkiye’nin Kore’de gösterdiği muvaffakiyetten ötürü edindiği kazanımlar, mükafatlar ve övgüler
Kore’ye asker göndermemizin ana öne sürülen nedeni olan NATO üyeliği ve siyasi yalnızlıktan kurtulma uğraşları, savaşla birlikte olumlu sonuç verdi. Bu getirilerden farklı olarak; Şimal Yıldızları, göstermiş olduğu yürek ve başarılarından ötürü ABD Mümtaz Birlik Madalyası ve Kore Cumhuriyeti Mümtaz Birlik Nişanı ile şereflendirildi.
Mareşal MacArthur’ın övgü dolu kelamları
Şimal Yıldızları’nın gösterdiği muvaffakiyetten ötürü Türk Subayları’na Mareşal MacArthur tarafınca Birleşmiş Milletler Liyakat Madalyaları verildi.
MacArthur, merasimde yaptığı konuşmada; harita üzerinde Şimal Yıldızları’nı BBB olarak söz ettiklerini ve bunun Bravest of the Braves Brigade (Braves Tugayı’nın en cesurları) manasına geldiğini deklare etti.
Savaş sonunda Kore’de yaşananlar
Güney Kore’nin Türkiye hakkında her fırsatta lisana getirdiği beyanlar
Tıpkı açıklamada Park, Şimal Yıldızları’nın esir düştükten daha sonra izlediği siyasetten da övgü dolu sözlerle bahsetti.
Kore’de öbür devletlerin yaşadığı kayıplar
Şimal Yıldızları, her ne kadar öteki devletlere göre en az kayıp veren birlik olsa da; katılan asker ve kayıplar oranına bakıldığında Amerika’dan daha sonra en büyük zayiat oranı Şimal Yıldızları’na ilişkintir. (%22; Şimal Yıldızları savaş boyunca toplam 14936 askerden oluşuyordu. 721 asker ömrünü kaybetti, 2147 yaralı, 234 esir ve 175 akıbeti muhakkak olmayan asker). Şayet bu hususta TRT’nin bilgilerini ele alırsak; oran %22 yerine %14 çıkmaktadır ancak burada da Gaziler Derneği’nin deklare ettiğı farklı sayıları ele almamız gerekir zira Gaziler Derneği de bu mevzuda farklı sayılar açıklıyor. Her hâlükârda bu oran için %14 ile %22 içinde diyebiliriz.
Esir düşen Şimal Yıldızları, dünyaya örnek oldu
Kore Savaşı’nda her iki taraftan da olmak üzere toplamda 75 bin savaş esiri vardı. Bu savaş esirlerinden Amerikalı olanların %38’i, İngiliz olanların ise %15’i hayatını kaybederken; Şimal Yıldızları’nda tek bir esir bile ömrünü kaybetmedi.
Bu hususta ABD’de çeşitli araştırmalar yapıldı, raporlar ve günlükler incelendi. ABD’deki evraklara dayanarak Askerî Antropolog Dr. Aynur Onur da “Ben Türk” isimli bir araştırma kitabı hazırladı. Hem bu kitaptaki bilgilere, hem +90 Youtube Kanalı’ndaki röportaja birebir vakitte Anadolu Ajansı’nın Kore Cumhuriyeti Büyükelçiliği Savunma Ataşesi Deniz Kurmay Albay Jaesic Park ile yaptığı röportaja dayanarak esir düşen askerlerimizi öbür esirlerden ayıran farklara göz atalım.
Birlik, birliktelik ve buyruk komuta zinciri
Tüm raporlarda geçen ve en kıymetli fark olarak göze çarpan ayrıntı, esir düşen Şimal Yıldızları’nın asla ve asla buyruk komuta zincirini bozmayıp; birlikte hareket etmeleridir. Örneğin, raporlarda Amerikalı esirler içinde siyahi – beyaz üzere ayrımlar yaşandığı, buyruk komuta zincirinin bozulduğu, yamyamlığın başladığı, ömrünü kaybeden askerleri hatta sağ kalan yaralı askerleri bile yemeye çalıştıkları söz edilmiştir.
Şimal Yıldızları’nda ise bu durum tam karşıtıdır. Raporlarda yazanlara bakılırsa, Türkler asla tek başına gezmez (yamyamlık tehdidine karşı önlem), en az 5-10 kişilik kümeler halinde gezerler, hasta ya da zayıf düşmüş askerleri de asla yalnız bırakmazlar.
Bitlenme, açlık ve öbür zorluklar
Esir düşen askerlerde bitlenme görüldüğü hatta Amerikalı ve İngiliz askerlerin bit ve mikroplardan ötürü hayatını kaybettiği raporlarda geçmektedir. Kore Gazisi Onbaşı Veli Atasoy, yaptığı açıklamada “kıyafetleri kaynatarak” bu cins durumlardan korunduklarını deklare etti (Atasoy, 14 Kasım 2021’de ömrünü kaybetti).
Esir düşen bir askerin hastalıklar haricindeki en önemli imtihanlarından biri de elbet ki açlıktı. Kore’ye giden Şimal Yıldızları, genelde kırsal bölgelerde doğup yetişen beşerler olduğu için bu imtihanı da muvaffakiyetle verdi. Atasoy, yaptığı açıklamada; “yeri geldi, süpürge tohumu yedik, Amerikalılar insan yiyormuş diye duyduk, söylentiler vardı lakin ben şahit olmadım” diyor. Esirlerin kedi, köpek ya da bombalar kararında ölen hayvanları yedikleri de raporlarda geçen öteki konular.
Kore Savaşı’nın değişik yüzü: “niçin Türk evlatlarını elin memleketine kurban verdik?”
Kore Savaşı’na ilişkin içeriğimizde bu noktaya kadar anlattıklarımızın haricinde, aykırı kanılar ve tezler da mevcut. Artık sizlerle içeriğimizde bu noktadan daha sonra öbür bir kısma geçiş yapıyor olacağız. Kore Savaşı’na gönderilen Şimal Yıldızları için insanların o periyot, hatta bu periyot bile sorduğu en kıymetli soru “hiç bir bağımız olmayan bir memlekete Türk genci niye gidiyor?” oldu.
Kore’ye gönderilen Şimal Yıldızları’nın en değerli sebepleri NATO’ya daha rahat bir üyelik süreci, siyasi yalnızlıktan kurtulma, Sovyet tehlikesiyle karşı karşıya kalmamak üzere gerekçelerdi. Bu münasebetler bir hayli bireye bakılırsa kâfi değildi; atılan adım, Marshall takviyesi için alınmış bir karar olarak algılandı.
Meclis onayı olmaksızın Bakanlar Konseyi sonucu’yla gönderildiler
Şimal Yıldızları, olması gerekenin bilakis; TBMM’de görüşme yapılmadan Bakanlar Şurası sonucu’yla Kore’ye gönderildi. Sürecin bu biçimde yönetilmesi, o devirlerde bir çok tartışma konusu olmuştu.
İstekli mü, kâğıt üzerinde istekli mü?
Resmî kaynaklarda ve dönemim medyasında Kore’ye gönderilecek askerlerin gönüllülük temeliyle seçildiği söz edilse de; Kore Gazisi Ali Çelik ve daha bir epey gazi “gönüllülük aslı olmadığını” beyan etmiştir. Ayrıyeten Gazi Veli Atasoy’a yöneltilen “Kore’ye neden gittiğinizi biliyor muydunuz?” sorusuna Atasoy, “biz askeriz, bunun sorusunu gazeteciler ve devlet büyükleri sorup cevaplar, biz buyruğu uygularız, bize bu biçimde emredilmişti” diyerek yanıt verir. Tıpkı biçimde Atasoy da durumun gönüllülük aslına dayanmadığını tabir etmiştir.
Gaziler ve esirler, yurda dönünce unutuldu
Bugün, bir hayli şey borçlu olduğumuz gazilerimize, maalesef bekledikleri vefa gösterilmedi. bir fazlaca haberde yalnız başına vefata terk edilmiş gazilere şahit olduk, hamallık yapan gazi haberlerine denk geldik. Atasoy da +90 Youtube Kanalı’na yaşanan mağduriyetleri takviyeler biçimde beyanlarda bulundu.
Kimi vuracağım ki, karşımdaki benim kardeşim!
Kore Gazilerinden biri olan Ali Gümüş, Samsunhaber’e verdiği bir röportajda “Koreli askerler ile cephede irtibatınız nasıldı” sorusuna cevap verirken; savaşın ne kadar gereksiz olduğunu bir defa daha gözler önüne serdi. Gümüş, bu soruya cevap olarak “Koreliler devamlı cephede geriye çekiliyordu. Bunun niçinini sorduğumuzda ise, kimi vuracağım ki, karşımdaki benim kardeşim diyorlar” yanıtını verdi. Her şeyi bir kenara bıraktığımızda, Kore Savaşı’nın aslında bir kardeş hengamesine dönüştüğünü ve bu savaşta iki Kore’yi de hâkim güçlerin kullandığını söylesek sanırım haksız çıkmayız.
Oğlum, bulunduğumuz yere ateş edilsin!
Savaş bir yandan devam ederken, Çin kuvvetlerinin ağır top atışı esnasında Topçu İleri Gözetleyicisi Üsteğmen Mehmet Gönenç, yaralı düşmüştür. Mehmet Gönenç’in yaralı olarak bulunduğu bölge Çin kuvvetlerinin denetimi altına girmiştir ve yaralı Gönenç, Şimal Yıldızları’nın “Komutanım, sırtımıza alıp gelelim sizi” iletisine; bulunduğu yerin koordinatlarını vererek “Oğlum, bulunduğumuz yere ateş edilsin” karşılığını vermiş ve esir düşmektense kendi askeri tarafınca vurulmayı tercih etmiştir. Üsteğmen Gönenç’in bu vasiyeti, hem de bir buyruktur ve Şimal Yıldızları’nca bu güç nazaranv, yerine getirilmiştir.
Nâzım Hikmet’in Kore’ye gidenler için yazdığı şiir
Nâzım Hikmet, hiç bilmediği bir memlekete giderek canlarını feda eden Türk gençlerine “Doğum” isimli şiirinde şu dizeler ile yer verdi:
“…
Benim oğlan;
Dünyaya geldiği vakit,
Çocuklar doğdu Kore’de,
Sarı ay çiçeğine benziyorlardı.
Makartır (MacArthur) kesti onları,
Gittiler ana sütüne bile doymadan
…”
Kuzey Kore’nin tüm bu yaşananların akabinde Türkiye’ye bakış açısı
Türkiye, hiç bir biçimde muhatabı olmadığı biçimde ABD, BM ve Güney Kore taraftarı olarak Kuzey Kore olarak isimlendirilen tarafla savaştıktan daha sonra günümüzdeki Kuzey Kore Yönetimi’nin Türkiye’ye düşman bir siyaset izlediğini düşünebilirsiniz. Bu, mantık istikametinden yanlışsız bir yaklaşım olsa da işin özü pek de o denli değil.
senelerca savaş muhabirliği yapmış tecrübeli isim Coşkun Aral, yayınladığı bir içerikte Kuzey Kore ziyaretini paylaşırken bir müzeye uğrar. Müzede Kore Savaşı’yla ilgili incelemelerde bulunurken bir ayrıntısı farkeder. Müzede başta ABD bayrağı olmak üzere bir hayli Güney yanlısı devleti küçük düşüren örnekler mevcutken, bir daha Güney yanlısı olarak savaşan Türkiye’nin bayrağı olağan bir biçimde katlanmış ve hürmet gösterilmiş bir biçimde sergileniyordur. Aral, yanında kendisine eşlik eden Kuzey Koreli rehbere bu durumun niçinini sorduğunda “Sizlerin Çanakkale’ye gelen Anzaklardan farklı olduğunuzu düşünmüyoruz zira” karşılığını alır. Bu açıklama bile Kore Savaşı’nda Türkiye’nin aldığı rolü özetlemektedir.
Editör yorumu
İçeriğimizin konusu olan Kore Savaşı’ndan bağımsız olmak üzere; savunma maksatlı olmayan her savaşın gereksiz ve bir insanlık hatası olduğunu, hiç bir siyasi çıkar ya da paydaşlığın savaşı göze alabilecek kadar değerli olmadığını, en makus barışın en düzgün savaştan bile daha hoş olduğunu sizlerle bir sefer daha paylaşmak isteriz. Haklı savaş yoktur, savaşan bizler bile olsak…
Kaynaklar: 1 / 2 / 3 / 4 / 5 / 6 / 7 / 8 / 9 / 10 / 11 / 12 / 13 / 14 / 15 / 16 / 17 / 18 / 19 / 20 / 21 / 22 / 23 / 24 /
Şayet hazırsanız; bayrakları asmaya başlayın. Hem Şimal Yıldızları’nın şahit olduğu kıssaya tıpkı vakitte bizim gözümüzden Kore Savaşı’na ufak bir vakit seyahatine çıkıyoruz.
II. Dünya Savaşı’na gelene kadar Türk Milleti arkası arkasına büyük savaşlar verdi
- Her iki başkan de yalnızca kendi isteklerini lisana getirdiğinden ötürü sonuçsuz kalan ve bundan ötürü Sağırlar Diyaloğu olarak da bilinen tarihî Adana Görüşmesi’nde Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ve Birleşik Krallık Başbakanı Winston Churchill
Türk milletinin senelerca savaşlarda çektiği külfetlere en yakından şahit olan şahıslardan biri de Kurtuluş Savaşı ve bağımsızlık çabamızın en kıymetli isimlerinden, bir fazlaca bireye göre Genç Cumhuriyet’in iki numaralı ismi Mustafa İsmet İnönü’ydü.
II. Dünya Savaşı’nı burnumuz bile kanamadan, tek mermi dahi atmayarak atlattık
- İkinci Dünya Savaşı’nın sembollerinden biri olan ve Alman hava saldırısından ötürü Londra sokaklarına asılan afiş (insanların panik yapmaması gerektiğini tabir ediyor)
Her ne kadar savaş sonunda Müttefikler’in kazandığı belirli olunca Müttefikler’in safında yer almış olsak da, devlet olarak II. Dünya Savaşı’na fiilen katılmadık. şüphesiz ki savaşa katılmamak, her şeyi güllük gülistanlık da yapmadı.
II. Dünya Savaşı’nda yaşadığımız derin ekonomik çıkmaz
- Ekonomik sıkıntılar sonucunda uygulamaya geçen ekmek karnesine ilişkin bir gazete haberi
Hatta o günlerin ıstırabını İnönü’nün yaşadığı şu olayla özetlemek gerekirse özetlemek bile mümkün:
“İnönü, Bursa’da bir konuşma gerçekleştirmiştir. Konuşmanın sonunda bir genç, İnönü’ye gerçek seslenerek; “sen bizi aç bıraktın” der. İnönü, gence dönerek, “aç bıraktım lakin seni babasız bırakmadım” cevabını verir.”
Türkiye, Kore Savaşı’nda nasıl bir yol izleyecek?
özetlemek gerekirsesı, Türkiye II. Dünya Savaşı’nda tek bir kişi bile kaybetmemesinin bedelini ekonomik zahmetler ile öder. Türkiye’nin önünde II. Dünya Savaşı’nın akabinde artık Kore Savaşı (6.25 Savaşı) vardır ve Türkiye’yi yeni bir imtihan bekler.
Türkiye, Kore’de tıpkı II. Dünya Savaşı’nda olduğu üzere tarafsız kalacak ya da pek birçoklarına bakılırsa oyalama taktiği mi güdecektir yoksa taraf olup savaşa dahil mi olacaktır? Savaşa katılıp siyasi yalnızlığını yenecek midir? Tarafsız kalmaya devam ederse daha önemli ekonomik problemler kapısını çalacak mıdır? Seyahatimize, Kore Savaşı’nın çıkış süreciyle devam ederek akabinde olayın Türkiye boyutuna geri dönelim.
Her zamanki üzere filler tepişti çimenler ezildi
- ABD ve Çin tarafınca en büyük ziyana uğratılan taraf; Kore
Akabinde Amerika, Birleşmiş Milletler’de mevzuyu gündeme getirerek Kuzey’in işgalci olduğunu ve daha geriye çekilmesi gerektiğini tabir etti. ondan sonrasında iddia edeceğiniz üzere Amerikan ordusu, “barışı sağlamak hedefiyle” Birleşmiş Milletler (BM) ordusu ismi altında Kore’ye girdi ve Güney Yönetimi’nin sonlarını Kuzey’e yanlışsız genişletti.
Amerika’nın niyeti üzüm yemek değil, bağcıyı dövmek
- Kore’yi kendi çıkarlarına nazaran kullanma planları yapan ABD ve Çin’i temsil eden bir karikatür
Amerika’nın Kore’yi mazeret ederek BM ordusu ismi altında Çin topraklarına saldırması, doğal olarak Çin’in Kore’ye girip savaşmasına sebep oldu. Çin, Kuzey ve kendi varlığı ismine savaşırken; Amerika ise Güney ve BM ismine savaşıyordu. şüphesiz bu savaşa bir de ne uğruna savaştığını bilemeyecek yeni kuvvetler eklenecekti.
Dünyanın Kore Savaşı’nda takındığı tavır
- Dünyaca ünlü aktris Marilyn Monroe, Kore Savaşı’nda Güney için savaşan askerlere moral vermek için savaş bölgesine ziyarette bulunmuştu.
Türkiye’nin Kore Savaşı’ndaki tavrı
- Başbakan Menderes NATO masasında
Amerika’dan dayanak almanın ya da Sovyetler’e karşı sonlarımızı muhafazanın yolu, hükûmete nazaran NATO’dan geçiyordu ve NATO’ya üye olmamız için Kore Savaşı’na asker göndermemiz kimi şahıslara nazaran altın tepside sunulmuş bir fırsat üzereydi.
Kore’ye gönderilmek üzere bir tugay hazırlandı
1950 yılında, 3 piyade taburundan oluşan 241. Piyade Alayı, Kore’ye gönderilmek için seçildi. Resmî açıklamaya bakılırsa alay içerisindeki tüm askerler istekli olarak seçilmişti. 5090 kişilik alay; 259 subay, 395 astsubay, 18 askerî memur, 4 sivil memur ve 4414 er ve erbaştan oluşuyordu.
Batı Bloku ve Amerika ile daha ölçülü bir siyasete giden yolun Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO)’ne üye olmaktan geçtiğini bilen Türkiye, Kore Savaşı’nda Batı Bloku ve Amerika’yı somut olarak destekleyerek bu bahiste önemli bir adım atmış oldu. 241. Piyade Alayı, Birleşmiş Milletler Ordusu’na ve ABD 25. Tümeni’ne bağlı olarak vazife yapacaktı. Kod ismiyse Şimal (Kutup) Yıldızları’ydı.
NATO yolunda avantaj sağlamak için Şimal Yıldızları yola çıktı
Tuğgeneral Tahsin Yazıcı’nın liderlik ettiği Şimal Yıldızları, evvel Ankara’da toplandı akabinde da trenle Hatay’a sevk edildi. Hatay’da Şimal Yıldızları’nı Amerika’ya ilişkin gemiler bekliyordu. Şimal Yıldızları, Amerikan gemileriyle Kore’deki Pusan Limanı’na ordan da Daegu kentine gönderildi.
Şimal Yıldızları, TSK’ya ilişkin teçhizatlar ile Kore’ye gitmişti lakin kabul etmemiz gerekiyor ki Amerika, periyodun koşullarında Türk ordusundan daha gelişmiş teçhizatlara sahipti. Amerika bu sebepten ötürü, Şimal Yıldızları’nı daha çağdaş teçhizatlar ile donattı ve kısa müddette yeni teçhizatların eğitimini verdi. TSK’ya ilişkin teçhizatlar ise birebir gemiyle Hatay’a geri gönderildi.
Eğitimin tamamlanmasından daha sonra Şimal Yıldızları, evvel başşehir Seul’un güvenliğini sağladı. sonrasındasında da daha sıcak bir nokta olan Kunu-ri Bölgesi’ne kaydırıldı.
Şimal Yıldızları, birinci defa Kunu-ri’de faal olarak savaşa dahil oldu
Şimal Yıldızları’nın Kunu-ri Bölgesi’ne kaydırılma niçini, Birleşmiş Milletler (BM)’e ilişkin kuvvetlerin Çin tarafınca büyük baskı altında olmasıydı. BM kuvvetlerinin olabilecek en az hasarla geri çekilebilmesi için bir direniş kuvvetine muhtaçlık vardı ve bu direnişte de Şimal Yıldızları bölgeye kâfi takviyesi verdi. Şimal Yıldızları’nın da takviyesiyle BM kuvvetleri, olabilecek en yavaşça hasarla geri çekilmeyi sağladı.
Amerikalı Mareşal Douglas MacArthur da sonrasındasındadan Şimal Yıldızları’nın bu çekilmede verdiği takviyeden övgü ile bahsetmiş ve şayet Şimal Yıldızları olmasaydı büsbütün bir yok olma sürecinin başlayabileceğini anlatmıştır.
Geri çekilmenin akabinde bu sefer taarruz vakti
Kore’ye BM kuvvetlerine dayanak olmak için giden Şimal Yıldızları, geri çekilmeye verdiği takviyeden daha sonra yedek birlik olarak tetikte beklerken, 20 günlük ortanın akabinde bu defa direnmek için değil; taarruz için Çin ordusu ile Kumyangjang-ni Muharebesi’nde karşı karşıya geldi.
Muharebe genelinde Şimal Yıldızları’nın teçhizat üstünlüğü göze çarpan en büyük farktı. Hakikaten Şimal Yıldızları, Amerika’nın da katkılarıyla Çin ordusundan daha çağdaş teçhizatlara sahipti ve el bombası kullanarak Çin ordusuna karşı üstünlük sağladı. Şimal Yıldızları’nın el bombası taarruzundan daha sonra Çin ordusuna ilişkin mevziler, süngü gayreti verilerek ele geçirildi.
Kore Savaşı’nda Şimal Yıldızları’nın bu başarısı ile savaşın seyri değişti
- Tümgeneral Tahsin Yazıcı
Bölgeden gelen zaferden ötürü, Tuğgeneral Tahsin Yazıcı Tümgeneral rütbesine terfi ederken; süngü gayretinde Şimal Yıldızları 104 ile 151 içinde kayıp yaşadı. Çin tarafında ise kayıp 2200 ile 2500 içinde olarak hesaplandı. Ayrıyeten Çin, 1100 yaralı ve 23 de esir verdi.
Savaşın ilerleyen günlerinde bizim gözümüzden yaşananlar
Savaşın devam eden sürecinde Şimal Yıldızları’na 3 defa Değiştirme Tugayı eşlik etti. Son olarak 4. Değiştirme Tugayı, 6 Temmuz 1953’te başladığı nazaranvi vakit içinde kuvvet sayısını azaltarak 1971 yılında tamamladı.
Kore’ye giden Şimal Yıldızları’nın yaşadığı toplam kayıp
Şimal Yıldızları, değiştirme tugayları da dahil olmak üzere Kore’ye giden toplam 56 bin (savaş boyunca 14 bin) askerden oluşuyordu Şimal Yıldızları 741 kayıp verirken; 2147 askerimiz yaralı olarak döndü. 175 askerimizin akıbeti asla bilinemezken; 234 askerimiz ise esir düştü. İçeriğimizin kıymetli bilgilerindan biri olan esir konusuna da birazdan sizlerle birlikte değineceğiz.
Değişik lakin Kore’de birinci kaybımızı trafik kazasında verdik
Şimal Yıldızları, Kore’ye gitmedilk evvel Ankara’da kısa bir eğitim almış olsa da bu eğitim bilhassa de sürücüler için kâfi değildi. Daha evvel Şimal Yıldızları’nın kullandığı askerî araçlar sebebiyle meydana gelen trafik kazasında 2 Koreli çocuk ömrünü kaybederken, Kore’de yayımlanan bir gazete, önemli bir biçimde “üzerinde ay ve yıldız olan araçlar gördüğünüzde kenara çekilin, tehlike arz etmektedir” biçiminde ihtar bile paylaşmıştı.
Maalesef bu haklı ihtarın devamında Şimal Yıldızları’nın bir kamyonu devrildi ve bu kazada Astsubay Başçavuş Sedat Boran hayatını kaybetti. Bu olay, Kore’deki birinci askerî kaybımız olarak kayıtlara geçti.
Türkiye’nin Kore’de gösterdiği muvaffakiyetten ötürü edindiği kazanımlar, mükafatlar ve övgüler
Kore’ye asker göndermemizin ana öne sürülen nedeni olan NATO üyeliği ve siyasi yalnızlıktan kurtulma uğraşları, savaşla birlikte olumlu sonuç verdi. Bu getirilerden farklı olarak; Şimal Yıldızları, göstermiş olduğu yürek ve başarılarından ötürü ABD Mümtaz Birlik Madalyası ve Kore Cumhuriyeti Mümtaz Birlik Nişanı ile şereflendirildi.
Mareşal MacArthur’ın övgü dolu kelamları
Şimal Yıldızları’nın gösterdiği muvaffakiyetten ötürü Türk Subayları’na Mareşal MacArthur tarafınca Birleşmiş Milletler Liyakat Madalyaları verildi.
MacArthur, merasimde yaptığı konuşmada; harita üzerinde Şimal Yıldızları’nı BBB olarak söz ettiklerini ve bunun Bravest of the Braves Brigade (Braves Tugayı’nın en cesurları) manasına geldiğini deklare etti.
Savaş sonunda Kore’de yaşananlar
- Coşkun Aral’ın Kore ziyaretini paylaştığı içerikte ateşkesin imzalandığı masayı da bakılırsabilirsiniz.
Güney Kore’nin Türkiye hakkında her fırsatta lisana getirdiği beyanlar
- Jaesic Park, Anadolu Ajansı’na açıklamalarda bulunuyor
Tıpkı açıklamada Park, Şimal Yıldızları’nın esir düştükten daha sonra izlediği siyasetten da övgü dolu sözlerle bahsetti.
Kore’de öbür devletlerin yaşadığı kayıplar
Şimal Yıldızları, her ne kadar öteki devletlere göre en az kayıp veren birlik olsa da; katılan asker ve kayıplar oranına bakıldığında Amerika’dan daha sonra en büyük zayiat oranı Şimal Yıldızları’na ilişkintir. (%22; Şimal Yıldızları savaş boyunca toplam 14936 askerden oluşuyordu. 721 asker ömrünü kaybetti, 2147 yaralı, 234 esir ve 175 akıbeti muhakkak olmayan asker). Şayet bu hususta TRT’nin bilgilerini ele alırsak; oran %22 yerine %14 çıkmaktadır ancak burada da Gaziler Derneği’nin deklare ettiğı farklı sayıları ele almamız gerekir zira Gaziler Derneği de bu mevzuda farklı sayılar açıklıyor. Her hâlükârda bu oran için %14 ile %22 içinde diyebiliriz.
Esir düşen Şimal Yıldızları, dünyaya örnek oldu
Kore Savaşı’nda her iki taraftan da olmak üzere toplamda 75 bin savaş esiri vardı. Bu savaş esirlerinden Amerikalı olanların %38’i, İngiliz olanların ise %15’i hayatını kaybederken; Şimal Yıldızları’nda tek bir esir bile ömrünü kaybetmedi.
Bu hususta ABD’de çeşitli araştırmalar yapıldı, raporlar ve günlükler incelendi. ABD’deki evraklara dayanarak Askerî Antropolog Dr. Aynur Onur da “Ben Türk” isimli bir araştırma kitabı hazırladı. Hem bu kitaptaki bilgilere, hem +90 Youtube Kanalı’ndaki röportaja birebir vakitte Anadolu Ajansı’nın Kore Cumhuriyeti Büyükelçiliği Savunma Ataşesi Deniz Kurmay Albay Jaesic Park ile yaptığı röportaja dayanarak esir düşen askerlerimizi öbür esirlerden ayıran farklara göz atalım.
Birlik, birliktelik ve buyruk komuta zinciri
Tüm raporlarda geçen ve en kıymetli fark olarak göze çarpan ayrıntı, esir düşen Şimal Yıldızları’nın asla ve asla buyruk komuta zincirini bozmayıp; birlikte hareket etmeleridir. Örneğin, raporlarda Amerikalı esirler içinde siyahi – beyaz üzere ayrımlar yaşandığı, buyruk komuta zincirinin bozulduğu, yamyamlığın başladığı, ömrünü kaybeden askerleri hatta sağ kalan yaralı askerleri bile yemeye çalıştıkları söz edilmiştir.
Şimal Yıldızları’nda ise bu durum tam karşıtıdır. Raporlarda yazanlara bakılırsa, Türkler asla tek başına gezmez (yamyamlık tehdidine karşı önlem), en az 5-10 kişilik kümeler halinde gezerler, hasta ya da zayıf düşmüş askerleri de asla yalnız bırakmazlar.
Bitlenme, açlık ve öbür zorluklar
Esir düşen askerlerde bitlenme görüldüğü hatta Amerikalı ve İngiliz askerlerin bit ve mikroplardan ötürü hayatını kaybettiği raporlarda geçmektedir. Kore Gazisi Onbaşı Veli Atasoy, yaptığı açıklamada “kıyafetleri kaynatarak” bu cins durumlardan korunduklarını deklare etti (Atasoy, 14 Kasım 2021’de ömrünü kaybetti).
Esir düşen bir askerin hastalıklar haricindeki en önemli imtihanlarından biri de elbet ki açlıktı. Kore’ye giden Şimal Yıldızları, genelde kırsal bölgelerde doğup yetişen beşerler olduğu için bu imtihanı da muvaffakiyetle verdi. Atasoy, yaptığı açıklamada; “yeri geldi, süpürge tohumu yedik, Amerikalılar insan yiyormuş diye duyduk, söylentiler vardı lakin ben şahit olmadım” diyor. Esirlerin kedi, köpek ya da bombalar kararında ölen hayvanları yedikleri de raporlarda geçen öteki konular.
Kore Savaşı’nın değişik yüzü: “niçin Türk evlatlarını elin memleketine kurban verdik?”
Kore Savaşı’na ilişkin içeriğimizde bu noktaya kadar anlattıklarımızın haricinde, aykırı kanılar ve tezler da mevcut. Artık sizlerle içeriğimizde bu noktadan daha sonra öbür bir kısma geçiş yapıyor olacağız. Kore Savaşı’na gönderilen Şimal Yıldızları için insanların o periyot, hatta bu periyot bile sorduğu en kıymetli soru “hiç bir bağımız olmayan bir memlekete Türk genci niye gidiyor?” oldu.
Kore’ye gönderilen Şimal Yıldızları’nın en değerli sebepleri NATO’ya daha rahat bir üyelik süreci, siyasi yalnızlıktan kurtulma, Sovyet tehlikesiyle karşı karşıya kalmamak üzere gerekçelerdi. Bu münasebetler bir hayli bireye bakılırsa kâfi değildi; atılan adım, Marshall takviyesi için alınmış bir karar olarak algılandı.
Meclis onayı olmaksızın Bakanlar Konseyi sonucu’yla gönderildiler
Şimal Yıldızları, olması gerekenin bilakis; TBMM’de görüşme yapılmadan Bakanlar Şurası sonucu’yla Kore’ye gönderildi. Sürecin bu biçimde yönetilmesi, o devirlerde bir çok tartışma konusu olmuştu.
İstekli mü, kâğıt üzerinde istekli mü?
Resmî kaynaklarda ve dönemim medyasında Kore’ye gönderilecek askerlerin gönüllülük temeliyle seçildiği söz edilse de; Kore Gazisi Ali Çelik ve daha bir epey gazi “gönüllülük aslı olmadığını” beyan etmiştir. Ayrıyeten Gazi Veli Atasoy’a yöneltilen “Kore’ye neden gittiğinizi biliyor muydunuz?” sorusuna Atasoy, “biz askeriz, bunun sorusunu gazeteciler ve devlet büyükleri sorup cevaplar, biz buyruğu uygularız, bize bu biçimde emredilmişti” diyerek yanıt verir. Tıpkı biçimde Atasoy da durumun gönüllülük aslına dayanmadığını tabir etmiştir.
Gaziler ve esirler, yurda dönünce unutuldu
Bugün, bir hayli şey borçlu olduğumuz gazilerimize, maalesef bekledikleri vefa gösterilmedi. bir fazlaca haberde yalnız başına vefata terk edilmiş gazilere şahit olduk, hamallık yapan gazi haberlerine denk geldik. Atasoy da +90 Youtube Kanalı’na yaşanan mağduriyetleri takviyeler biçimde beyanlarda bulundu.
Kimi vuracağım ki, karşımdaki benim kardeşim!
Kore Gazilerinden biri olan Ali Gümüş, Samsunhaber’e verdiği bir röportajda “Koreli askerler ile cephede irtibatınız nasıldı” sorusuna cevap verirken; savaşın ne kadar gereksiz olduğunu bir defa daha gözler önüne serdi. Gümüş, bu soruya cevap olarak “Koreliler devamlı cephede geriye çekiliyordu. Bunun niçinini sorduğumuzda ise, kimi vuracağım ki, karşımdaki benim kardeşim diyorlar” yanıtını verdi. Her şeyi bir kenara bıraktığımızda, Kore Savaşı’nın aslında bir kardeş hengamesine dönüştüğünü ve bu savaşta iki Kore’yi de hâkim güçlerin kullandığını söylesek sanırım haksız çıkmayız.
Oğlum, bulunduğumuz yere ateş edilsin!
Savaş bir yandan devam ederken, Çin kuvvetlerinin ağır top atışı esnasında Topçu İleri Gözetleyicisi Üsteğmen Mehmet Gönenç, yaralı düşmüştür. Mehmet Gönenç’in yaralı olarak bulunduğu bölge Çin kuvvetlerinin denetimi altına girmiştir ve yaralı Gönenç, Şimal Yıldızları’nın “Komutanım, sırtımıza alıp gelelim sizi” iletisine; bulunduğu yerin koordinatlarını vererek “Oğlum, bulunduğumuz yere ateş edilsin” karşılığını vermiş ve esir düşmektense kendi askeri tarafınca vurulmayı tercih etmiştir. Üsteğmen Gönenç’in bu vasiyeti, hem de bir buyruktur ve Şimal Yıldızları’nca bu güç nazaranv, yerine getirilmiştir.
Nâzım Hikmet’in Kore’ye gidenler için yazdığı şiir
Nâzım Hikmet, hiç bilmediği bir memlekete giderek canlarını feda eden Türk gençlerine “Doğum” isimli şiirinde şu dizeler ile yer verdi:
“…
Benim oğlan;
Dünyaya geldiği vakit,
Çocuklar doğdu Kore’de,
Sarı ay çiçeğine benziyorlardı.
Makartır (MacArthur) kesti onları,
Gittiler ana sütüne bile doymadan
…”
Kuzey Kore’nin tüm bu yaşananların akabinde Türkiye’ye bakış açısı
Türkiye, hiç bir biçimde muhatabı olmadığı biçimde ABD, BM ve Güney Kore taraftarı olarak Kuzey Kore olarak isimlendirilen tarafla savaştıktan daha sonra günümüzdeki Kuzey Kore Yönetimi’nin Türkiye’ye düşman bir siyaset izlediğini düşünebilirsiniz. Bu, mantık istikametinden yanlışsız bir yaklaşım olsa da işin özü pek de o denli değil.
senelerca savaş muhabirliği yapmış tecrübeli isim Coşkun Aral, yayınladığı bir içerikte Kuzey Kore ziyaretini paylaşırken bir müzeye uğrar. Müzede Kore Savaşı’yla ilgili incelemelerde bulunurken bir ayrıntısı farkeder. Müzede başta ABD bayrağı olmak üzere bir hayli Güney yanlısı devleti küçük düşüren örnekler mevcutken, bir daha Güney yanlısı olarak savaşan Türkiye’nin bayrağı olağan bir biçimde katlanmış ve hürmet gösterilmiş bir biçimde sergileniyordur. Aral, yanında kendisine eşlik eden Kuzey Koreli rehbere bu durumun niçinini sorduğunda “Sizlerin Çanakkale’ye gelen Anzaklardan farklı olduğunuzu düşünmüyoruz zira” karşılığını alır. Bu açıklama bile Kore Savaşı’nda Türkiye’nin aldığı rolü özetlemektedir.
Editör yorumu
İçeriğimizin konusu olan Kore Savaşı’ndan bağımsız olmak üzere; savunma maksatlı olmayan her savaşın gereksiz ve bir insanlık hatası olduğunu, hiç bir siyasi çıkar ya da paydaşlığın savaşı göze alabilecek kadar değerli olmadığını, en makus barışın en düzgün savaştan bile daha hoş olduğunu sizlerle bir sefer daha paylaşmak isteriz. Haklı savaş yoktur, savaşan bizler bile olsak…
Kaynaklar: 1 / 2 / 3 / 4 / 5 / 6 / 7 / 8 / 9 / 10 / 11 / 12 / 13 / 14 / 15 / 16 / 17 / 18 / 19 / 20 / 21 / 22 / 23 / 24 /