ahmetbeyler
Yeni Üye
niçindir bilinmez, beşerler tarih boyunca birbirlerine karşı üstünlük kurmak için bir kadro şeyleri kullanmışlardır. Irklar, lisanlar, dinler, inançlar, mezhepler ve gibisi pahalar üzerinden kimileri kendilerini başkalarından üstün görmüşlerdir. Berbat bile olsa anlaşılır olan bu durumun iyice anlaşılmaz olan versiyonu ise kast sistemidir. Çünkü kast sisteminde beşerler tıpkı bedellere sahip olmalarına karşın sınıflara ayrılmışlardır.
Kast sistemi denilince her insanın aklına birinci vakit içinderda Hindistan geliyor lakin birebir olmasa bile benzeri sistemler bir epey Afrika ve Asya ülkesinde bugün bile uygulanmaktadır. Bu sistem, misal kıymetlere sahip olmalarına karşın insanları katmanlara ayırır ve bu katmanlar üzerinden insanları önyargılara boğarak hayatlarını bu türlü tamamlamalarını sağlar. Gelinkast sistemi nedir, özellikleri nelerdir ve hangi katmanlardan oluşur yakından bakalım.
Kast sistemi nedir, hangi sınıflardan oluşur?
Kast sistemi nedir?
Kast sistemi nerede ve kim tarafınca uygulandı?
Kast sistemi nasıl bir sistem?
Kast sistemini oluşturan katmanlar nelerdir?
Brahmanlar
Kshatriyalar
Vaişyalar
Şudralar
Paryalar
Hindistan Müslümanlarındaki kast sistemi
Diğer ülkelerde uygulanan kast sistemleri ve özellikleri
Temelden başlayalım, kast sistemi nedir?
En temel tarifiyle kast sistemi, klâsik bir sınıflandırma biçimidir. Kast sistemindeki beşerler kalıtsal olarak sınıflara ayrılırlar. Bu beşerler tıpkı dine mensup olmalarına, birebir lisanı konuşmalarına ve hatta birebir yerde yaşamalarına karşın binlerce yıllık bu gruplandırma sistemi yüzünden ayrılırlar. Bu ayrım niçiniyle meslek seçimi ve evlilikler engellenmektedir. Yani herkes kendi katmanından biriyle evlenebilir ve kendi katmanına uygun bir iş yapabilir.
İnsan Hakları İzleme Örgütü ve UNICEF üzere milletlerarası kuruluşların bilgilerine nazaran bugün dünya çapında 250 milyondan fazla insan kast sistemine şahsen maruz kalmaktadır. Kast sistemi, Hindistan’a giden Portekizliler tarafınca bulunduğu için İspanyolca ırk anlamına gelen casta kelimesinden türetilmiştir. Bu kavram hem sosyolojik bir terim tıpkı vakitte argoda kullanılmaktadır.
Kast sistemi nerede ve kim tarafınca uygulandı?
Kast sistemi nerede ve kim tarafınca uygulandı sorusunun maalesef kesin bir cevabı yok zira bugüne kadar gelmiş olan bu sistemin tarihî süreci incelendiği vakit ortaya net bir başlangıç noktası çıkmıyor. Milattan evvel 1500’lü yıllar başladığı düşünülen kast sistemi hakkındaki birinci kaynaklar ise milattan evvel 200 yılına tarihlenen Manu Smriti’de karşımıza çıkıyor. Bir Hindu yazıtı olan Manu Smriti’de, bu sistemin toplumsal nazaranvleri düzenlemek emeliyle kurulduğundan bahsediliyor.
Hindu inancının merkezi olduğu için Hindistan’da kast sistemi yaygındır lakin sanmayın ki bir tek burada uygulanıyor. Dünya haritasını önümüze açıp da baktığımız vakit Hindistan’da, Sri Lanka’da, Nepal’de, Bali’de, Nijerya’da, Kamerun’da, Orta Afrika’nın birtakım bölgelerinde, Yemen’de ve Yezidi toplumlarında kast sisteminin uygulandığını görmek mümkün. Dahası Çin’de uygulanan Hukou Sistemi ve Kuzey Kore’de uygulanan Songbun Sistemi de bildiğimiz kast sisteminin isim değiştirmiş halidir.
Peki, kast sistemi nasıl bir sistem?
Kast sisteminde beşerler belli sınıflara ayrılmış durumdadırlar ve bu sınıflar içinde geçiş yapmak mümkün değildir. Herkes kendi kastı ortasında kıymetlendirilir. Kastın en sıkı olduğu alanlar iş ve eş seçimidir. Yetenekleri ne olursa olsun bir kişi sadece kendi sınıfı için uygun görülen mesleği seçebilir. Birebir biçimde gönül ferman dinlemese bile bir kişi sadece kendi kastından olan bir kişi ile evlenebilir.
Bugün bile hala Hindistan’ın kırsal bölümünde uygulanan bir gelenek ise kast sisteminin en yakışıksız yüzünü göstermektedir. Bu geleneğe göre farklı kasttan olan bireyler birlikte ya da yakın bir biçimde yemek yiyemezler. Zira üst sınıftan olan bireyler, alt sınıftan olan şahısların kendilerini kirleteceğini düşünürler. Üstelik bu sistemin zenginlikle alakası bile yoktur. Yalnızca binlerce yıl evvel hazırlanmış bir sisteme duyulan inanç kaynaklıdır ve Hinduizm inancının temelidir.
Kast sistemini oluşturan katmanlar nelerdir?
Kast sistemi varna ismi verilen katmanlardan oluşur. Varna sistemi dört temel katmandan ve bir de bu katmanlara bile dahil edilmeyen paryalardan oluşur. Bu katmanlar ayrıyeten kendi içlerinde jati ismi verilen alt katmanlara ayrılırlar. Varna renk manasına gelmektedir. Kişinin renk açıklığına bakılırsa sınıfı yükselmektedir. Dört varna şunlardır;
Brahmanlar bir tıp saf soydur ve kast sisteminin entelektüel sınıfını oluşturur. Hindistan nüfusunun %10’luk kısmını oluşturan brahmanların temel maksadı kutsal metinleri korumaktır. Kutsal metinleri korumak ve bunları paylaşmak, brahmanların en büyük ayrıcalığı ve üstünlüğüdür. Reenkarnasyon öğretisi bilhassa bu sınıf için son derece kıymetlidir.
Kshatriyalar:
Sanskritçe asker ve asil manasına gelen kshatriya katmanına ilişkin olan şahıslar askerler, soylular, hükümdarlar, prensler, üst seviye memurlardır. Kshatriyalar ülkeyi, sistemi, kanunları koruyarak toplumun refahını sağlarlar. Yani bu sınıfa ilişkin beşerler siyasetçilerdir. Kshatriya katmanı bir periyot son derece değerliydi fakat günümüz koşullarında eskisi kadar paha görmemektedir. Zira bilirsiniz, siyaset işte.
Vaişyalar:
Vaişyalar genel olarak tüccarlar, toprak sahipleri ve çiftçilerden oluşur. Çoğunlukla tarım, hayvancılık ve bunlara bağlı olan iş kollarına ticaret yaparlar. Kast sisteminde üçüncü sırada olan vaişyalar, üst sınıftakileri geçindirmeyi bir sorumluluk olarak görmektedirler. Birden fazla vakit vejeteryan olurlar.
Şudralar:
Şudralar, kast sisteminin en altında bulunan katmandır. Genel olarak işçiler, köylüler ve kölelerden oluşur. En ağır ve güçlü işlerde bu sınıfın insanları çalışır. Temel misyonları, üst katmanda bulunan şahıslara hizmet etmektir.
Paryalar:
Paryalar kast sistemine dahil değildirler zira beşerden aşağı görülürler. hiç bir hakları ya da bakılırsavleri yoktur. Sadece kırık kaplar kullanabilirler, sadece eşekleri ve köpekleri olabilir, parya olduklarını tabir eden bir simge taşımak zorundadırlar. Bugün Hindistan’da 3 binden çok parya yaşadığı düşünülüyor. Bu bireyler, neobudizm hareketini başlatmışlardır.
Hindistan Müslümanlarındaki kast sistemi:
İslamiyet tabiatı gereği bu cins ayrımcılıklara uygun bir din olmamasına karşın Hindistan Müslümanları gelenekleri ile İslam dinini harmanlayarak özel bir kast sistemi oluşturmuşlardır. Hindistan Müslümanlarının uygulandığı sistem bölgenin güneybatısındaki Kerala kenti ve etrafında yaygındır. Bu sistemde sınıf sıralaması şöyledir;
bir fazlaca Afrika ve Asya ülkesinde uygulanan kast sistemine emsal sistemler, Hindistan’da uygulanan sistem ile benzeri özellikler gösterseler bile kendi içlerinde bir epeyce farklı ayrıma sahiptirler. Örneğin Sri Lanka’da Tamil ve Sinhala olmak üzere iki etnik küme vardır. Her iki etnik kümenin dini de kast sistemine uygun değildir fakat buna karşın kendi içlerinde bugün bile uygulanan bir sınıfsal ayrım vardır. Bali’de uygulanan sistem ise Hindistan ile epeyce daha benzeri özellikler göstermektedir.
En değişik kast sistemlerinden bir tanesi ise Kuzey Kore’de uygulanmaktadır. Songbun ismi verilen bu sistemde 3 ana sınıf ve 51 alt sınıf vardır. Bu sistem toplumsal normlarla değil, devlet kurallarıyla denetim edilir. Kuzey Kore devleti her vatandaş için özel bir evrak oluşturur. Kişinin Songbun düzeyine göre zarurî eğitim ve askerlik nazaranvi daha sonrası hangi mesleği seçeceğine ve ötürüsıyla ömür standartlarına devlet tarafınca karar verilir.
Bugün hala bir fazlaca Asya ve Afrika ülkesinde uygulanan kast sistemi nedir, özellikleri nelerdir, hangi katmanlardan oluşur gibi merak edilen soruları yanıtlayarak bu insanlık dışı yapı hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Kast sistemi hakkındaki niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
Kast sistemi denilince her insanın aklına birinci vakit içinderda Hindistan geliyor lakin birebir olmasa bile benzeri sistemler bir epey Afrika ve Asya ülkesinde bugün bile uygulanmaktadır. Bu sistem, misal kıymetlere sahip olmalarına karşın insanları katmanlara ayırır ve bu katmanlar üzerinden insanları önyargılara boğarak hayatlarını bu türlü tamamlamalarını sağlar. Gelinkast sistemi nedir, özellikleri nelerdir ve hangi katmanlardan oluşur yakından bakalım.
Kast sistemi nedir, hangi sınıflardan oluşur?
Kast sistemi nedir?
Kast sistemi nerede ve kim tarafınca uygulandı?
Kast sistemi nasıl bir sistem?
Kast sistemini oluşturan katmanlar nelerdir?
Brahmanlar
Kshatriyalar
Vaişyalar
Şudralar
Paryalar
Hindistan Müslümanlarındaki kast sistemi
Diğer ülkelerde uygulanan kast sistemleri ve özellikleri
Temelden başlayalım, kast sistemi nedir?
En temel tarifiyle kast sistemi, klâsik bir sınıflandırma biçimidir. Kast sistemindeki beşerler kalıtsal olarak sınıflara ayrılırlar. Bu beşerler tıpkı dine mensup olmalarına, birebir lisanı konuşmalarına ve hatta birebir yerde yaşamalarına karşın binlerce yıllık bu gruplandırma sistemi yüzünden ayrılırlar. Bu ayrım niçiniyle meslek seçimi ve evlilikler engellenmektedir. Yani herkes kendi katmanından biriyle evlenebilir ve kendi katmanına uygun bir iş yapabilir.
İnsan Hakları İzleme Örgütü ve UNICEF üzere milletlerarası kuruluşların bilgilerine nazaran bugün dünya çapında 250 milyondan fazla insan kast sistemine şahsen maruz kalmaktadır. Kast sistemi, Hindistan’a giden Portekizliler tarafınca bulunduğu için İspanyolca ırk anlamına gelen casta kelimesinden türetilmiştir. Bu kavram hem sosyolojik bir terim tıpkı vakitte argoda kullanılmaktadır.
Kast sistemi nerede ve kim tarafınca uygulandı?
Kast sistemi nerede ve kim tarafınca uygulandı sorusunun maalesef kesin bir cevabı yok zira bugüne kadar gelmiş olan bu sistemin tarihî süreci incelendiği vakit ortaya net bir başlangıç noktası çıkmıyor. Milattan evvel 1500’lü yıllar başladığı düşünülen kast sistemi hakkındaki birinci kaynaklar ise milattan evvel 200 yılına tarihlenen Manu Smriti’de karşımıza çıkıyor. Bir Hindu yazıtı olan Manu Smriti’de, bu sistemin toplumsal nazaranvleri düzenlemek emeliyle kurulduğundan bahsediliyor.
Hindu inancının merkezi olduğu için Hindistan’da kast sistemi yaygındır lakin sanmayın ki bir tek burada uygulanıyor. Dünya haritasını önümüze açıp da baktığımız vakit Hindistan’da, Sri Lanka’da, Nepal’de, Bali’de, Nijerya’da, Kamerun’da, Orta Afrika’nın birtakım bölgelerinde, Yemen’de ve Yezidi toplumlarında kast sisteminin uygulandığını görmek mümkün. Dahası Çin’de uygulanan Hukou Sistemi ve Kuzey Kore’de uygulanan Songbun Sistemi de bildiğimiz kast sisteminin isim değiştirmiş halidir.
Peki, kast sistemi nasıl bir sistem?
Kast sisteminde beşerler belli sınıflara ayrılmış durumdadırlar ve bu sınıflar içinde geçiş yapmak mümkün değildir. Herkes kendi kastı ortasında kıymetlendirilir. Kastın en sıkı olduğu alanlar iş ve eş seçimidir. Yetenekleri ne olursa olsun bir kişi sadece kendi sınıfı için uygun görülen mesleği seçebilir. Birebir biçimde gönül ferman dinlemese bile bir kişi sadece kendi kastından olan bir kişi ile evlenebilir.
Bugün bile hala Hindistan’ın kırsal bölümünde uygulanan bir gelenek ise kast sisteminin en yakışıksız yüzünü göstermektedir. Bu geleneğe göre farklı kasttan olan bireyler birlikte ya da yakın bir biçimde yemek yiyemezler. Zira üst sınıftan olan bireyler, alt sınıftan olan şahısların kendilerini kirleteceğini düşünürler. Üstelik bu sistemin zenginlikle alakası bile yoktur. Yalnızca binlerce yıl evvel hazırlanmış bir sisteme duyulan inanç kaynaklıdır ve Hinduizm inancının temelidir.
Kast sistemini oluşturan katmanlar nelerdir?
Kast sistemi varna ismi verilen katmanlardan oluşur. Varna sistemi dört temel katmandan ve bir de bu katmanlara bile dahil edilmeyen paryalardan oluşur. Bu katmanlar ayrıyeten kendi içlerinde jati ismi verilen alt katmanlara ayrılırlar. Varna renk manasına gelmektedir. Kişinin renk açıklığına bakılırsa sınıfı yükselmektedir. Dört varna şunlardır;
- Brahmanlar
- Kshatriyalar
- Vaişyalar
- Şudralar
Brahmanlar bir tıp saf soydur ve kast sisteminin entelektüel sınıfını oluşturur. Hindistan nüfusunun %10’luk kısmını oluşturan brahmanların temel maksadı kutsal metinleri korumaktır. Kutsal metinleri korumak ve bunları paylaşmak, brahmanların en büyük ayrıcalığı ve üstünlüğüdür. Reenkarnasyon öğretisi bilhassa bu sınıf için son derece kıymetlidir.
Kshatriyalar:
Sanskritçe asker ve asil manasına gelen kshatriya katmanına ilişkin olan şahıslar askerler, soylular, hükümdarlar, prensler, üst seviye memurlardır. Kshatriyalar ülkeyi, sistemi, kanunları koruyarak toplumun refahını sağlarlar. Yani bu sınıfa ilişkin beşerler siyasetçilerdir. Kshatriya katmanı bir periyot son derece değerliydi fakat günümüz koşullarında eskisi kadar paha görmemektedir. Zira bilirsiniz, siyaset işte.
Vaişyalar:
Vaişyalar genel olarak tüccarlar, toprak sahipleri ve çiftçilerden oluşur. Çoğunlukla tarım, hayvancılık ve bunlara bağlı olan iş kollarına ticaret yaparlar. Kast sisteminde üçüncü sırada olan vaişyalar, üst sınıftakileri geçindirmeyi bir sorumluluk olarak görmektedirler. Birden fazla vakit vejeteryan olurlar.
Şudralar:
Şudralar, kast sisteminin en altında bulunan katmandır. Genel olarak işçiler, köylüler ve kölelerden oluşur. En ağır ve güçlü işlerde bu sınıfın insanları çalışır. Temel misyonları, üst katmanda bulunan şahıslara hizmet etmektir.
Paryalar:
Paryalar kast sistemine dahil değildirler zira beşerden aşağı görülürler. hiç bir hakları ya da bakılırsavleri yoktur. Sadece kırık kaplar kullanabilirler, sadece eşekleri ve köpekleri olabilir, parya olduklarını tabir eden bir simge taşımak zorundadırlar. Bugün Hindistan’da 3 binden çok parya yaşadığı düşünülüyor. Bu bireyler, neobudizm hareketini başlatmışlardır.
Hindistan Müslümanlarındaki kast sistemi:
İslamiyet tabiatı gereği bu cins ayrımcılıklara uygun bir din olmamasına karşın Hindistan Müslümanları gelenekleri ile İslam dinini harmanlayarak özel bir kast sistemi oluşturmuşlardır. Hindistan Müslümanlarının uygulandığı sistem bölgenin güneybatısındaki Kerala kenti ve etrafında yaygındır. Bu sistemde sınıf sıralaması şöyledir;
- Şeyhler
- Hükümdarlar
- Begler
- Halifeler
bir fazlaca Afrika ve Asya ülkesinde uygulanan kast sistemine emsal sistemler, Hindistan’da uygulanan sistem ile benzeri özellikler gösterseler bile kendi içlerinde bir epeyce farklı ayrıma sahiptirler. Örneğin Sri Lanka’da Tamil ve Sinhala olmak üzere iki etnik küme vardır. Her iki etnik kümenin dini de kast sistemine uygun değildir fakat buna karşın kendi içlerinde bugün bile uygulanan bir sınıfsal ayrım vardır. Bali’de uygulanan sistem ise Hindistan ile epeyce daha benzeri özellikler göstermektedir.
En değişik kast sistemlerinden bir tanesi ise Kuzey Kore’de uygulanmaktadır. Songbun ismi verilen bu sistemde 3 ana sınıf ve 51 alt sınıf vardır. Bu sistem toplumsal normlarla değil, devlet kurallarıyla denetim edilir. Kuzey Kore devleti her vatandaş için özel bir evrak oluşturur. Kişinin Songbun düzeyine göre zarurî eğitim ve askerlik nazaranvi daha sonrası hangi mesleği seçeceğine ve ötürüsıyla ömür standartlarına devlet tarafınca karar verilir.
Bugün hala bir fazlaca Asya ve Afrika ülkesinde uygulanan kast sistemi nedir, özellikleri nelerdir, hangi katmanlardan oluşur gibi merak edilen soruları yanıtlayarak bu insanlık dışı yapı hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Kast sistemi hakkındaki niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.