Kahvenin Hasını İçen Son Jenerasyon Biz Olabiliriz! Pekala Neden?

ahmetbeyler

Yeni Üye
senelerdır global ısınmayla ilgili bir hayli şey duyduk. Bilim insanları, tüm insanlığı dünyanın geri dönüşü olmayan bir yola girmek üzere olduğunu tekraren defa söylemiş oldu. Pekala bu ikazları ne kadar dinliyoruz? Artık bir bardak kahvenizi hazırlayın, çünkü kahvenin geleceğiyle ilgili bilmeniz gereken şeyler var.

Sabahları işe yahut okula gitmek üzere kalkmak için kendi içimizde bir uğraşa giriştiğimizde bize en büyük dayanağı her zaman kahve vermiştir. En azından benim için “hadi kalk, bir kahve içer kendine gelirsin” kelamı içimden sıkça bana hatırlatılan bir şey olmuştur. “Tüm bu anlattıklarının global ısınmayla ne alakası var?” diyebilirsiniz, lakin maalesef ki global ısınmanın tesirleri bir hayli başka şey üzere kahveyi de etkiliyor.

Küresel ısınma niçiniyle yakın gelecekte kahve bulamayabiliriz.


Küresel ısınma,
dünyamızın şu anı ve geleceği olmuş durumda. Evvelce yalnızca duyduğumuz bu olaya şu anda şahsen şahit olmaya başladık. Vakitsiz sıcak ve soğuklar, çoka kaçan doğal afetler derken global ısınma ömrümüzün içerisinde.

2050 yılına gelindiğinde global ısınma epeyce daha yıkıcı olacak. Üstelik bu ısınma tüm dünyada eşit biçimde yaşanmıyor. Birtakım bölgeler hayli daha kurak olacak. Bunun kararında da tarım bölümü de bir dönüşümden geçmeli. İşte küresel ısınmanın kuraklaştıracağı tarım yerlerinden biri de kahve üretiminin yapıldığı topraklar olacak.

Dünyanın en büyük 5 kahve üreticisinden 4’ü 2050 yılına kadar kahve üretim alanlarının büyük bir kısmını kaybedecek.


Dünyanın en büyük 4 kahve üreticisi ülkesi olan Brezilya, Vietnam, Kolombiya ve Endonezya; küresel ısınma kararı 2050 yılına kadar kahve üretimlerinin büyük bir kısmını kaybedecekler. Sırf en hayli üretim yapan 5. ülke olan Etiyopya’nın kahve yetiştiriciliğine uygun topraklarının büyük bir kısmını müdafaası bekleniyor.

Kahvenin hası diyebileceğimiz, tüm üretimin yaklaşık yüzde 60-80’ini oluşturan Arabica tipi yok olmanın eşiğinde.


Nerede o eski yiyeceklerin tadı, diyen büyüklerimizi duymuşsunuzdur. İşte bizler 2050’li senelera geldiğimizde kahve için muhtemelen bu kelamları söyleyeceğiz. Zira lezzet bakımından yüksek kalite olarak isimlendirilen ve o nefis kahve kokusuyla gerçek kahve gurmelerinin vazgeçilmezi olan Arabica tipi, global ısınmadan en epeyce etkilenen cinslerden biri pozisyonunda.

Arabica kahvesi, 18-23 santigrat derece içindeki sıcaklıklarda olan, serin, yüksek rakımlı tropik bölgelerde verimli bir biçimde üretiliyor. Daha yüksek sıcaklık yahut daha kuru şartlar bu kahvede verimliliğin kıymetli ölçüde düşmesine niye oluyor.

Arabica çeşidinin üretimi süratle azalıyor.


Arabica, bilhassa istikrarsız sıcaklıklara karşı son derece kırılgan bir cins. Bu kırılganlığı da Arabica’nın gelecek senelerda altın kadar pahalı olacağı manasına geliyor. Daima tükettiğimiz bu çeşit, şu anda bile global ısınmanın tesirlerini hissediyor. Geçtiğimiz sene dünyanın en çok kahve üreten ülkelerinden olan Brezilya’da tarihin en büyük kuraklıklarından biri yaşadı. Bu da kahve üretimini üçte bir oranında düşürdü ve bu durum global çapta kahve meblağlarını artırdı. Bu kırılgan Arabica çeşidinin yerini Robusta isimli daha güçlü lakin daha az lezzetli bir kahve çeşidi alacak.

Zorlu kaidelere epey daha güçlü olan Robusta’nın çağı başlıyor.


Arabica kahve çeşidinin kırılganlığına karşı çiftçiler son senelerda Robusta tipine yönelmeye başladılar. Arabica’ya bakılırsa daha alt bir kahve tipi olan Robusta, düşük sıcaklıklardan yüksek sıcaklıklara kadar bir epeyce şeyde Arabica’dan daha güçlü. Üstelik Robusta, böceklere ve hastalıklara karşı da daha sağlam. Tüm bunlarla birlikte Arabica’ya göre hayli daha süratli olgunlaşıyor.

Arabica’nın tadı ve Robusta’nın dayanıklılığı birleştirilerek melez bir cins yaratılmaya çalışılıyor.


Belki de kahveyi kurtarmanın bir yolu olabilir. 1960’lı senelerda Kolombiya’daki Ulusal Kahve Yetiştiricileri Federasyonu tarafınca yönetilen bir araştırma takımı, Arabica’nın aramosını Robusta’ya aktararak lezzetli fakat bir o kadar da güçlü bir kahve tipi yetiştirmeye çalıştı.

Cenicafe olarak bilinen bu melez tıp, ilk vakit içinderda 1980’li senelerda geliştirildi. Bu melezin 2005 yılında Castillo çeşidi piyasaya sürüldü. Pas mantarı üzere tehlikelere karşı tohumu geliştiren araştırmacılar 2015 yılında Canicafe 1 çeşidini ürettiler. Görünen o ki Arabica global ısınmanın birinci kurbanlarından olacak. Biz beşerler da buna karşı yeni tipler üretmeye çalışıyoruz.

Robusta çeşidi bile kahve üretimini belli bir noktaya kadar devam ettirebilir.


Küresel ısınmaya karşı bir şey yapmazsak Robusta da Arabica’nın muhtemel bahtının bir benzerini yaşayacak. İklim uzmanları sıcaklığın her geçen yıl artmaya devam edeceğini ve bunun çok yağmur ve kuraklık periyotları oluşturacağını söylüyor. Bu da kahve üretmek için muhtaçlık duyulan sıcaklık, ışık, nem düzeyleri üzere bir hayli parametreyi epeyce daha sonlu bir alanda uygulanabilir kılıyor.

Uzmanlara göre, artan sıcaklıklar niçiniyle 2050 yılına kadar kahve yetiştirmeye uygun alanlar yüzde 60 kadar azalabilir.


Bu sürat diğer dehşetleri da birlikteinde getiriyor. 2050 yılına kadar kahve üretimi bu kadar azalırsa 2100 yılına geldiğimizde bizleri nasıl bir senaryo bekleyecek? Tahminen hala umudumuz olabilir.

Kahve yetiştiriciliği global ısınmaya karşı direnebilir mi?


Kahve, kırmızı çizgimiz diyebiliriz. Bu sebeple kahvenin hayatta kalmasının hala bir yolu var. Şu anda deniz düzeyinin 1200 metrelik bölgelerde yetiştirilen kahvenin üretiminin 2050’li senelerda 1600 metreye çıkması bekleniyor. Bu hususta daha sağlam tipler de üretilmeye çalışılıyor.

Küresel ısınmanın tüm Dünya’yı yok ettiğini görüp bu mevzuda bir şeyler yapmaya başladığımızda umarım iş işten oldukçatan geçmiş olmaz. Şu anda bile geri dönülemez bir noktada olduğumuz düşünülürse tüm ülkeler daha fazla birlik olup bu ziyandan dönmeliler. Pekala sizler kahvesiz bir dünya hayal ediyor musunuz?

Kaynaklar: Science Direct, National Geographic, iadb, TIME