İsmi Tarihe Geçmemiş Roma İmparatoru(!): Sponsian

ahmetbeyler

Yeni Üye
Bundan 150 sene kadar evvel bir tarihi eser müfettişi olan Carl Gustav Heraeus’un eline, Transilvanya’da hafriyattan elde edilmiş birkaç altın sikke geldi. Antik Roma periyodundan kalma olduğu bildirilerek verilen bu altın sikkelerin üzerinde ‘Sponsian’ ismi yer alıyordu.

Kendisi sikkeleri inceledikten daha sonra ‘Sponsian’ diye bir Roma İmparatoru’nun hiç var olmadığını, ötürüsıyla altın sikkelerin sahte olduğunu söylemiş ve o günden beri Sponsian diye bir Roma İmparatorunun var olmadığı bilgisi genel geçer hale gelmiş.

Birleşik Krallık’tan bir küme araştırmacı, bu genel geçer bilgiden kuşku duymuş


Carl Gustav Heraeus’un Sponsian sikkeleriyle ilgili durumunu okuyan Paul N. Pearson isimli bir araştırmacı, sikkeleri araştırmaya başladı lakin yalnızca siyah beyaz eski fotoğraflar bulabildi. Bunun üzerine Pearson, Glasgow’daki Hunterian müzesindeki bakılırsavlilerle bağlantıya geçip Sponsian sikkesinin renkli bir fotoğrafını istedi ve kadrosuyla çalışmalara başladı.

Araştırmalarında takım, sikkeyle birlikte birebir hafriyatta bulunan başka sikkelerle (Bilinen, varlığı kanıtlamış Roma İmparatorları Gordan III ve Philip I’e ilişkin sikkeler) var olan benzerliklerini yahut farklılıklarını teste tabi tutmuş.

3 farklı imparator hızı olan sikkelerin sahip olduğu fizikî özellikler birebir aynı çıkmış



Sponsian sikkesinin de dahil olduğu 4 sikkedeki aşınma izleri ve toprağın oluşturduğu kir aynıydı. Yani bu Sponsian sikkesi sahiden de Antik Roma devrine aitti. Lakin bir sorun vardı: Bu sikkeler yalnızca Transilvanya’da yapılan hafriyatlarda ortaya çıkıyordu, diğer hiç bir yerde yoktu.

Peki nasıl oluyor da tarih kaynakları hiç Sponsian diye bir Roma İmparatorundan bahsetmiyor? Bu sorunun yanıtı için sikkelerin kazıldığı bölge Transilvanya’nın tarihine bakmamız gerek


Biliyoruz, Antik Roma’da yalnızca imparatorların ismine sikkeler yapılırdı. Lakin Sponsian’ın durumu biraz farklı. Sponsian sikkeleri, bir vakit içinder Roma İmparatorluğuna ilişkin olan Transilvanya’nın dağlık bir bölgesi Dacia kentindeki hafriyatlarda ortaya çıkarıldı.

Tarihi kaynaklar, Dacia’nın İmparator Gallienus (MS 260-268) devrinde savaşta kaybedildiğini, fakat İmparator Aurelian (MS 270-275) tarafınca geri alındığını söylüyor. Araştırmacıların hipotezine bakılırsa arada geçen bu müddette ayrılıkçı bir rejim karar sürdü.

bu biçimde zarfında imparatorluk, bir sivil savaşın içerisindeydi ve Dacia lejyonlarının (yerel idare liderleri) kendi kaynaklarını bulmaları gerekiyordu. Dacia, bunun için biçilmiş kaftandı çünkü orada gümüş ve altın madenleri bulunuyordu.

Olay da burada kopuyor: Sponsian Roma’da karar sürmemesine karşın ismine sikke yapılmış birisi



bir daha araştırmacıların hipotezine göre madenciler, evvelki imparatorların fotoğraflarını koydukları sikkeler de ürettiler lakin kimileri, lejyonerleri olan Sponsiyan’ı tasvir eden madeni paralar da ürettiler.

Aurelian, Dacia’yı geri aldığında da muhakkak bir süre ticarette kullanılmış olan bu illegal Sponsian sikkeleri eritilip yine Aurelian ismine basılmış. Lakin her sikke teker teker bulunup eritilemediğinden günümüze kadar gelmiş. Sonuç olarak, hükümdar olmadan kendi ismine sikke basılan birinci insan olmuş Sponsian.

söylemiş olduğimiz üzere, bu son kısımlar araştırmacıların hipotezinden ibaret çünkü Sponsian’a dair neredeyse hiç bir tarihi evrak yok. Fakat kendisi hakikaten Antik Roma devrinde hayatış olmalı çünkü ismine yapılan sikkeler nitekim de Antik Roma devrinden. Siz ne düşünüyorsunuz? Niyetlerinizi yorumlarda bizlerle paylaşmayı lütfen unutmayın.