İklim Krizinin Türkiye’ye Tesirleri Nasıl Olacak?

ahmetbeyler

Yeni Üye
Gelecekle ilgili hayal kurduğunuzda gözünüzün önüne ne geliyor? örneğin yıl 2050 olmuş olsa, sizce nasıl bir sabaha uyanacaksınız? İşe ya da okula giderken neler yaşayacaksınız? Sabah kahvaltınızda, akşam yemeğinizde ne yiyeceksiniz? Hafta sonu ‘biraz hava alayım’ demek için nereye gidip ne goreceksiniz?

Eğer ‘normal’ bir gün, keyifli anlar ve keyifli gülen yüzler hayal ettiyseniz, ne yazık ki yanılıyorsunuz. Zira bu biçimde giderse, 2050’de Türkiye’nin her yerinde apayrı felaketler olacak.

Sebep iklim krizi ve ne yazık ki bahsi geçen tüm berbat senaryolar ‘senaryo’ olmaktan her geçen gün uzaklaşıyor



Artık ismini neredeyse her gün duyduğumuzdan mı, yaşayacaklarımızın kötülüğünün yarattığı inkar psikolojisinden mi bilinmez, iklim krizini enteresan bir biçimde insanların büyük bir çoğunluğu ciddiye almıyor.

Hâlbuki soframızdaki yemekten içtiğimiz suya, konutumuzun camından baktığımızda gördüğümüz görünümden sıhhatimize her şeyi etkiliyor iklim krizi ve bu tesirler giderek büyüyecek.

İklim krizi tarım alanlarını yok ediyor, ormanlarımızı yakıyor, sularımızı kurutuyor, hayvanları öldürüyor, kasabaları ve köyleri sular altında bırakıyor, ama bunları bu biçimde söylemek epeyce da tesirli olmuyor. O yüzden, elimiz kolumuz bağlı üzere davranıp hiç bir şey yapmazsak neler olacak, 2050 yılına bir vakit seyahati yapıp daha yakından bakalım…

2050 yılının Türkiyesindesiniz…

bayağı bir gün, uyandınız ve hava durumunu denetim ettiniz…



Hava sıcaklığı yaşadığınız kentte 45 derece. Hissedilen hayli daha yüksek… Üzücü değil… Daha kötülerine de şahit oldunuz zira Türkiye’de sıcaklıklar son 30-40 yılda 4-5 derece arttı. Hatta haberlerde de sık sık gördüğünüz üzere, birtakım bölgelerde bu 6-7 derecelere kadar çıktı…

her neyse, hava ne kadar sıcak olursa olsun, yataktan çıkmanız lazım; banyoya gittiniz, musluğa yöneldiniz; su yok!


Ama bu duruma da epey şaşırmadınız. Zira Türkiye, 2020’li senelerdaki ‘su gerilimi yaşayan ülkeler’ sınıfından ‘su kıtlığı çeken ülkeler’ pozisyonuna ulaştı bile. Son senelerda bu kriz düzgünce büyümüş ve su kesintileriyle geçen günler, saatler, haftalar ‘normalleşmeye’ başlamış.

bu biçimde bir durumda ne yapardınız? Sular yok, kim bilir tekrar ne vakit sıra sizin bölgenize gelecek de meskeninize su verilecek bilmiyorsunuz. Lakin hayat da devam ediyor… Yaratıcılığınızı kullanıp susuz yaşamaya bulacağınız tahlilleri merakla bekliyoruz…

En azından elektrikler var dediniz, çat! O da gitti


Enerji krizi 2020’li yılların başlarında tesiri güzelden güzele artan fakat o devirlerde fazlaca da ne olduğunu anlayamadığımız bir durumdu. 2050’de ise ne manaya geldiğini epey düzgün biliyoruz.

Çünkü su kesintileri üzere elektrik kesintileri de olağanlaşmış durumda.

niçin? Zira vaktimiz varken yenilenebilir güç kaynaklarına kâfi yatırımları yapmadık ve bu bir yandan iklim krizinin tesirlerini güçlendirirken, bir yandan da o tesirler üzerimize geldiğinde elektriksiz kalmamıza niye oldu.

Çünkü ekstrem hava şartları, artan nüfusa yetmeyen güç üretim limitleri, tüm dünyayı tesirine alan bu krizin haliyle ülkemizi vurmuş olması tüm istikrarları altüst etti.

Yiyecek bir şeyler hazırlama sonucu aldınız; ancak bu bahiste da birtakım düşünceleriniz var…


Su kıtlığı çeken, yeraltı kaynak suları yanlış tarım uygulamaları ve iklim krizi sebebiyle büsbütün yok olmuş, gölleri birer çorak toprağa dönmüş bir ülkede, haliyle tarım da hayvancılık da epey makus durumda.

Dünyanın neredeyse tamamında durumun misal bir çizgide ilerlediğini düşünürsek, 2050 yılında niye sıhhatsiz beslendiğimizi, aç kaldığımızı, karnımızı doyurmak için harcadığımız paranın niye 2020’li senelerda hayal bile edemeyeceğimiz düzeylere çıktığını (ki o senelerda da fazlaca düşük sayılmazdı..) daha rahat anlayabiliriz sanırım…

her neyse ki meskenden çıkmak için ivedi etmeniz gerekmiyor, zira işsizsiniz…


İklim krizinin etrafa ve kaynaklara tesiri kadar ülkelerin iktisadına tesiri de kritik. yıllar içerisinde farklı kesimlerde yaşanan daralmalar sizi de etkiledi ve işsiz kaldınız. Ama bu hususta kendinizi hayli da yalnız hissetmiyorsunuz zira işsizlik oranı ülke ve dünya genelinde artmış durumda. Yani işsizlik, salgın bir hastalık üzere, sürekli artıyor ve elinizden ne yazık ki hiç bir şey gelmiyor…

bir daha de meskenden çıkmak lazım; hasta olmamak için kurulan serinletme merkezlerinden birine gitmeniz gerek…


Hava 45 derece, su ve elektrik yok. bu biçimde bir senaryonun her gün yaşandığı bir dünyada, sıcakların tesiriyle çeşitli hastalıklar yaşamamak için bedeninizi serinletebilmeniz gerekiyor. Artık her gün onlarca insan sıcaklar sebebiyle ölüyor ve o insanlardan biri olmamak için sıhhatinize dikkat etmeniz gerekiyor. İklim değişikliği, bir epeyce hastalığa sebep oluyor…

Çözüm ise kurulan serinletme merkezlerini ziyaret etmek. Bu merkezlerde talihiniz var ise kaybettiğiniz beden sıvısını geri kazanmak için soğuk su da içebilirsiniz… Bir de elektrik de olduğu için tahminen birkaç habere göz atar, akşam sıcaklıklar bir nebze de olsa düşene kadar kendinizi oyalar, bir daha talihiniz var ise karnınızı doyurabilirsiniz.

Dışarıda hızınıza taktığınız o koca maskenin de bir niçini var;


İklim değişikliğinin tetiklediği salgınların yanında hava kirliliği de nefes almayı sıhhatsiz hale getirmiş durumda. Hem salgın hastalıklardan tıpkı vakitte hava kirliliğinden korunmak gerekiyor ve artık hızınızda maske olmadan dışarı çıkmak hiç de makul bir atak değil. Üstelik geçmişte olduğu üzere bu maske konusu bir gün geçecek bir müddetç değil. Kalıcı!

Serinletme merkezine geldiniz, kendinizi biraz daha yeterli hissediyorsunuz; haberleri gorene kadar!


Sıcaklar ve istikrarı şaşmış iklim sebebiyle orman yangınları ülkenin neredeyse tüm büyük ormanlarını yok etti; hatta hayat alanlarını da berbat etkiliyor. Bugün de haberler makûs. Akdeniz, Ege ve İç Anadolu’da biroldukca vilayette birebir anda yaşanan orman yangınları sebebiyle binlerce kişi bu sıcakta meskenlerinden çıkmış, serinletme merkezlerindeki yoğunluk sebebiyle büyük bir sıhhat krizi var, beşerler ölüyor…

Bir öbür habere geçtiniz; bozulan ekolojik istikrar sebebiyle gezegenden silinen tiplere birkaç çeşidin daha eklendiğini gördünüz. Üstelik maalesef tiplerin yok olması ve bitki örtüsünün değişmesi demek, sayısı artışa geçen cinslerle bir arada yayılma riski olan viral hastalıkların da ortaya çıkması demek. Tam da bu olmuş; bir daha, kim bilir kaçıncı sefer büyük bir viral salgın başlamış, Türkiye’de de birinci olay görülmüş; ne yapmalı? Herkes bu soruya yanıt arıyor, uzmanlar endişeli…

Su ve güç kaynakları dünya genelinde neredeyse tükendiği için yaşanan politik tansiyonlar, savaşlar, kıtlıklar ve toplu ölümler… Dünyadan haberler de bu durumda…

Şiddet artmış, denetimden çıkmış durumda. bu biçimde bir devirde akşam konuta yürümek herkes için vahim bir sinema gibi


Hem ekonomik tesirler tıpkı vakitte iklim değişikliğinin insan psikolojisi üzerinde yarattığı ‘kaygı bozukluğu, şiddet eğilimi ve agresyon’ üzere durumlar sebebiyle bilhassa büyük kentlerde şiddet olayları, hırsızlık ve cinayet hadiseleri, intiharlar rekor düzeye ulaşmış durumda.

Hava sonucup serinledikten daha sonra ayrıldığınız serinletme merkezinden konutunuza gitmek tam da bu sebeple sizin için korkutucu bir tecrübe. her neyse ki sağ salim konuta varabildiniz, bir daha de tam olarak inançta değilsiniz…

Hepsi bir ortada, bir güne fazla mı geldi? Geleceğe güzel geldiniz!



‘Yukarıdaki her şeyi sizi biraz korkutmak için yazdım’ demeyi epey istesem de, Türkiye iklim krizinden en hayli etkilenecek ülkeler içinde yer alıyor ve bu senaryoların hepsi gelecekte hakikaten de yaşayabileceğimiz şeyler. Hatta bir kısmını yaşamaya başladık bile…

Tabii ki bunların her biri hiç bir şeyin değişmediği, tedbirlerin alınmadığı, her şeyin berbata gittiği ve iklim krizinin tesirini artırdığı bir geleceğin biraz da dikkat çekmek için abartılmış bir projeksiyonu. bir daha de yürütülen araştırmalar, gelecekte bizi hakikaten problemli günlerin beklediğine işaret ediyor.

Madde husus bakalım ister misiniz?


Türkiye’de ortalama sıcaklıkların yaklaşık 5 derece artacağı, kimi, bölgelerde ise bunun 7 dereceyi dahi bulabileceği bir epey kaynakta yer alıyor. Hatta T.C. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yayınladığı raporlarda ve hareket planlarında da bu bilgiye yer veriliyor. Gerçekleştirilen araştırmalar, Türkiye’de bilhassa 2041-2070 yılları içinde yüzey sıcaklıklarında önemli bir artış yaşanacağına işaret ediliyor.

Su kaynaklarının tükenmesi ve çok kuraklık
üzere tesirler üzerine de bir fazlaca çalışma bulunuyor. Ben içeriği hazırlarken Ankara Üniversitesi Su İdaresi Enstitüsü’nde bakılırsavli ve bu alanda bir epey çalışma gerçekleştirmiş Doç. Dr. Gökşen Çapar’ın ‘Su Kaynakları İdaresi ve İklim Değişikliği’ çalışmasından yararlandım.

Enerji tüketimi, üretimi ve iklim krizi içindeki irtibat aslına bakarsanız bilinen bir bahis. Yenilenebilir güç her ne kadar giderek ‘yaygınlaşsa da(!)’ artan güç muhtaçlığını karşılamak için kâfi değil. Lakin iklim krizi güç muhtaçlığını artırıyor. En sıradan haliyle; klima kullanması artıyor! Lakin var olan bir fazlaca kriz sebebiyle ülkelerin güç talebini karşılayamaması halihazırda bile bir gündem hususu. Bunun gelecekte epeyce daha karanlık bir boyutta yaşanacağına dair bir öngörü, hiç de yanlış sayılmaz… Dilerseniz The New York Times’da geçtiğimiz günlerde yayınlanan ve bu hususta dünyadaki şimdiki durumu gözler önüne seren içeriğe buradan göz atabilirsiniz…

Özellikle tarım ve hayvancılıkta yaşanacak kriz ise bir daha bir hayli makale ile destekleniyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bu mevzuda yayınladığı ‘İklim Değişikliği ve Tarım’ başlıklı rapora buradan ulaşabilirsiniz…

Ekonomik tesirlere gelince, Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği tarafınca desteklenen İklim Değişikliği Eğitim Modülleri Serisi’ne ilişkin içeriklerden biri olan ‘İklim Krizi ile Gayretin Makroekonomik Yüzü’ başlıklı çalışmada Türkiye, iklim krizinin ekonomik tesirlerinden en hayli etkilenecek ülkelerden biri olarak anılıyor; ‘iklim krizinin kaybedenleri’ listesindeki ülkelerden biri içinde yer alıyor.

Son olarak da iklim krizinin insan sıhhati üzerine ne üzere tesirleri olduğuna dair ayrıntılı bir okuma için buradaki makaleye göz atabilirsiniz…