ahmetbeyler
Yeni Üye
Özellikle de toplumsal medyada bir fotoğrafın ya da görüntünün altına gelen ‘bu bayan da ne yakışıksız, bu tiple utanmadan paylaşım yapıyo‘ ya da ‘adamın tipine bak, yanındaki bayana bak bir de‘ üzere insanları yalnızca dış görünüşüyle yargılayan yorumlar görmüşsünüzdür.
Bunun üzere insanları yalnızca hoşluklarına göre yargılama davranışı ne yazık ki sadece toplumsal medyada karşımıza çıkmıyor. Hatta iş ömründen çalışma hayatına her alanda epeyce önemli tesirleri var. Gelin bir arada ‘güzelliği’ merkeze koymanın nelere niye olabileceğine göz atalım.
Başlamadan evvel kıymetli not: “Başkaları yapıyor olabilir lakin ben bunu aslına bakarsanız yapmam” fikrini başınızdan çıkardığınızdan emin olun. Çünkü bu da fikirlerinizi etkileyen farklı bir yanılgıdır.
“Güzellik iyidir” (ya da değil midir?)
Tırnak ortasında gördüğünüz cümle, şahısların zihnine yerleşen basmakalıp bir düşünce diyebiliriz.
Başlıklar altında daha ayrıntılı açıklayacağız lakin ana iletisi verelim. Bu fikre sahip olan beşerler (ki bu fark etmeden de edinilebilir) güzellik standartlarına uyan bireyleri, başkalarına göre bir adım önde görür.
Güzellik sözünü açalım:
Burada standartlar hem topluma nazaran olduğundan dönemden döneme değişiyor birebir vakitte erkek/kadın ayrımını barındırmıyor.
Yani toplumun hoş olarak belirlediği yüz elementlerine, bel inceliğine vb. farklı elementlere sahip olan bir bayan da bu başlığa girebilir; birebir biçimde erkek de.
Fakat hoşu farklı başlıklara, bahse tersten bakarak da yerleştirebiliriz (Kafanız karışmasın)
Bu kanıda hoş insanların otomatik olarak başarılı ve sağlıklı olmaları beklenir.
Aynı biçimde bu fikre sahip olan bireyler, yüzlerini görmeden sağlıklı ve başarılı olduğunu bildikleri bireylerin de (dolaylı ya da direkt olarak) güzellik standartlarına uymalarını bekler. Yani hiç farkında olmadan üzerlerinde bir baskı oluşabilir.
Kabaca fikri verdikten daha sonra bu durumun iş dünyasındaki yerine bakarak başlayalım:
Burada somut bilgiler olmadan konuşmak sağlam olmayacağından bilgilerina göz attığımız birkaç araştırmayı belirtelim.
Psikoloji Profesörü Madeline Heilman imzalı olan bir araştırmada üniversite öğrencilerine yeni mezun olan şahısların CV’leri veriliyor ve bunları inceleyip değerlendirmeleri isteniyor.
Toplum tarafınca erkek yahut bayan işi olarak görülen mesleklere nazaran cinsiyetleri pahalandıran öğrenciler, beklenildiği üzere hoş olan şahısların (fotoğraflı) CV’lerini daha yüksek notlarla değerlendirdi
Ama yalnızca erkekler için durum bu biçimdeydi:
Güzel olarak bedellendirilen erkekler her iki iş kolu için de uygun görüldü. Ancak hoş bayanlar, sadece kadınlara uygun olarak görülen işlerde avantajlı oldu.
Bunun niçiniyse sıradan. Hoş olarak görülen bayanların daha feminen karakteristikler taşıdığı düşünüldüğünden maskülenlik gerektiren işlerde yetersiz kalacaklarına inanılıyordu. Bunun 1979 tarihindeki bir çalışma olduğunu belirtelim.
Peki bunu niye direkt gerçek olarak kabul edemeyiz?
Çünkü bu çalışma laboratuvar ortamında yapıldı ve gözlemlenen şahıslar de bu deneyin bir kararı olacağının farkında olduğundan özellikle tarafsız davranmış olabilir.
Bu durum da “Beauty is beastly” tesiri olarak bilinmeye başladı
Melanie Lambrick.
İşlerin bu tesir sebebiyle hoş insanları makus etkileme ihtimali de bulunuyor. Bunu görmek için de Psikoloji Profesörü Comila Shahani-Denning’in bir çalışmasına göz attık.
Söz konusu çalışmada Shahani; cazibeli, cazip olmayan ve ortalama olarak görülen çalışanlarla ilgilenmeleri için gözlemcilerle çalışıyor ve bu şahısları disipline sokmaları isteniyor.
Sonuç olarak hoş beşerler kusur yaptıklarında daha epey sorumlu tutuluyor. Cazibeli olmayan şahıslar içinse bu yanılgılar yalnızca ‘kötü şans’ olarak bedellendiriliyor. Yani bahsetmiş olduğumiz tesir burada bilakis dönüyor diyebiliriz.
Peki hangisine inanalım? Hoşluk iş yerinde düzgün midir yoksa makus mü?
John LeMasney
Shahani’nin farklı araştırmalardan elde ettiği bilgiler, iş yerlerinde hoş insanların avantajlı olduğunu destekliyor.
Beauty is beastly tesirine baktığımızda ise farklı araştırmalardan bu kadar tesirli sonuçlar elde edilemediğini görüyoruz. En azından işe alımlarda durum bu türlü.
Son olarak tartışabileceğimiz bir bahis:
İşe alım nazaranvlilerin seçilmesinde, adayların hoşluğa yönelik bir taraflılığı olmadığından emin olmak için patronlar nasıl teknikler uygulayabilir?
İşe alımlarda durum böyleydi. Pekala yargıda durum nasıl?
Jeremy Meeks
Burada John E. Stewart’ın 1980 tarihindeki, yargıda çekiciliğin ne üzere tesirleri olduğuna odaklanan araştırma kağıdına göz attık.
Buradaki çalışmada gözlemciler belli duruşmalara katılıp sanığın çekiciliğini değerlendiriyordu.
Toplamda çekicilik bedelleri değişen 67 sanığın ve bu sanıkların aldıkları cezaların gözden geçirilmesi daha sonrası, cazip olan bireylerin başkalarına göre daha az süre ceza aldıkları görüldü.
elbet bu durumda cinsiyet de rol oynayabilir:
Bu mevzuya da Angela Ahola ve Åke Hellström’ün 2009 tarihindeki çalışması ışık tutuyor. Kelam konusu çalışmada çeşitli hoşluk derecelerine sahip bireylerin fotoğrafları ve işlemiş olabilecekleri suçlar gözlemlenen kümeye veriliyor.
kararında ise az da olsa bayanlara karşı daha yumuşak bir tutumun olduğu görülüyor. Ancak bunun yalnızca hoş bayanlara karşı olduğunu belirtelim. Erkeklerde ise bu biçimde bir durum gözlemlenmemiş.
Bunun bir meselai gorebilmek için Casey Anthony davasına göz atabilirsiniz.
Eğitimde bildiğimiz üzere görünüşünüzün bir kıymeti yoktur. En azından güzel/yakışıklı insanların kağıtları daha süratli doldurmadığını biliyoruz:
Fakat belirli başlı çalışmalara nazaran hoş insanlara karşı olan ‘beklenti’ başkalarına nazaran daha yüksek.
Bu, o bireylerin üstünde baskı oluşturuyor üzere düşünmeyin, çünkü o bunun haricinde tuttuğumuz bir bahis. Burada daha hayli başta “zekidir herbiçimde, zeki olmalı” niyetinin oluşması kelam konusu. Ancak bu fark edilmiyor bile.
Bu bağlamda da öğretmenler, bakılırsace daha hoş olan öğrencilerinden otomatik olarak daha güzel sonuçlar bekleyebiliyor:
Bunun yanında o öğrencilerin geleceğini parlak görmeleri, onlarda liderlik üzere vasıfların gelişeceğini düşünmeleri üzere durumlar da kelam konusu.
Bu beklenti, o öğrencilere başka bir ilgi doğurabilir ve bu da daha başarılı olmalarını sağlayabilir. Ama çıkıp da güzel yahut yakışıklı oldukları için başarılılar diyebilir miyiz?
Diyemeyiz olağan olarak, lakin bilimde basmakalıp cümlelere yer yok:
Bu yüzden de (yani dışarıdan beklenen değil de) asıl muvaffakiyetin güzellikle ilgisinin olup olmadığına dair epeyce sayıda çalışma yapıldı.
Dorian G. Mitchem imzalı çalışmaya baktığımızda hoş görünen insanlardan otomatik olarak güzel derecelerin beklendiğini bakılırsabiliyoruz.
Fakat iş somut bilgilere geldiğinde Mitchem, güzellikle akademik muvaffakiyetin irtibatlı olmadığını, başka fazlaca sayıda çalışma yapan bireyle birlikte gösteriyor.
Akademik muvaffakiyete bağlanan en yakın faktörlerin ise düzenlilik, titizlik ve çalışkanlık olduğu görüldü.
Peki eğitim konusundaki çalışmalara baktığımızda tüm bunlar ne demek?
Akademik muvaffakiyetin önden kestirim edilmesinde insanları, hoşluğun yanılgıya düşürdüğünü söylemiştik. sıradançe bu ortadan kalkarsa daha isabetli varsayımlar yapılacaktır.
Bu durumun ortadan kalkması da o kadar kolay değil elbette. Denetimli bir objektiflik gerektiriyor.
Yüze bakıldığında cazip olan tam olarak ne?
Sean Talamas
İş görüşmesine gelen ve tıpkı şeyleri sunan iki bireyden birinde uykulu bir yüz sözü görülüyorsa ve genel paklığı oburu kadar âlâ değilse hoşluk yanılgısı sebebiyle ondan aşağıdaymış gibi görünebilir.
Bundan da kıymetlisi, bakımlı ve uyku belirtisi olmayan yüzlerin sağlığa ve düzene işaret ettiği düşünüldüğü için de bu yüzler, hoşluk standartlarına tabir yerindeyse cuk otururlar.
Peki hoş görünen yüzler hakikaten sıhhate ve sisteme işaret eder mi?
Massachusetts Üniversitesi Psikoloji kısmından S. Michael Kalick, bir çalışmasında buna odaklanmış.
Çalışmasının kararında ise şahısların görünüşüne bakılırsa yapılan bu tıp iddiaların aslında ‘asıl’ sıhhat kestiriminin önüne geçtiğini bulmuş.
Mirella Walker ve başkaları tarafınca yapılan çalışmadan bir görsel
normal olarak burada parantez açıp baygın yüz ifadelerinin veya bunun üzere vakte nazaran değişebilen öbür yüz tabirlerinin dışarıda tutulduğunu belirtelim. Hastayken hepimiz daha soluk görünürüz sonuçta.
Bu çalışmada ise hasta olmayan, sağlıklı bireyler yer alıyor ve ona göre kestirimler yapılıyor.
Bu bu biçimde ilerlerse ve ‘güzel’ görünen beşerler daima seçilirse bir yerden daha sonra ‘aşırı genelleme’ oluşabilir:
Bu da şu demek: Her ihtiyacı karşıladığınız bir iş görüşmesine gittiğinizde yalnızca görünümünüz o devrin hoşluk kaidelerine uymadığı için o işi alamayabilirsiniz.
Yani o noktada bir standart oluşmuş olur ve artık işin ihtiyacı uzmanlıktan çıkıp, kimse fark etmemiş olsa da görünüme taşınır.
Bu olağan olarak “güzel olmayan insanları da seçin” demek değil. Değerli olan tarafsız kalıp nesnel bilgilere odaklanabilmek. Siz de niyetlerinizi yorum kısmında paylaşabilirsiniz.
Bunun üzere insanları yalnızca hoşluklarına göre yargılama davranışı ne yazık ki sadece toplumsal medyada karşımıza çıkmıyor. Hatta iş ömründen çalışma hayatına her alanda epeyce önemli tesirleri var. Gelin bir arada ‘güzelliği’ merkeze koymanın nelere niye olabileceğine göz atalım.
Başlamadan evvel kıymetli not: “Başkaları yapıyor olabilir lakin ben bunu aslına bakarsanız yapmam” fikrini başınızdan çıkardığınızdan emin olun. Çünkü bu da fikirlerinizi etkileyen farklı bir yanılgıdır.
“Güzellik iyidir” (ya da değil midir?)
Tırnak ortasında gördüğünüz cümle, şahısların zihnine yerleşen basmakalıp bir düşünce diyebiliriz.
Başlıklar altında daha ayrıntılı açıklayacağız lakin ana iletisi verelim. Bu fikre sahip olan beşerler (ki bu fark etmeden de edinilebilir) güzellik standartlarına uyan bireyleri, başkalarına göre bir adım önde görür.
Güzellik sözünü açalım:
Burada standartlar hem topluma nazaran olduğundan dönemden döneme değişiyor birebir vakitte erkek/kadın ayrımını barındırmıyor.
Yani toplumun hoş olarak belirlediği yüz elementlerine, bel inceliğine vb. farklı elementlere sahip olan bir bayan da bu başlığa girebilir; birebir biçimde erkek de.
Fakat hoşu farklı başlıklara, bahse tersten bakarak da yerleştirebiliriz (Kafanız karışmasın)
Bu kanıda hoş insanların otomatik olarak başarılı ve sağlıklı olmaları beklenir.
Aynı biçimde bu fikre sahip olan bireyler, yüzlerini görmeden sağlıklı ve başarılı olduğunu bildikleri bireylerin de (dolaylı ya da direkt olarak) güzellik standartlarına uymalarını bekler. Yani hiç farkında olmadan üzerlerinde bir baskı oluşabilir.
Kabaca fikri verdikten daha sonra bu durumun iş dünyasındaki yerine bakarak başlayalım:
Burada somut bilgiler olmadan konuşmak sağlam olmayacağından bilgilerina göz attığımız birkaç araştırmayı belirtelim.
Psikoloji Profesörü Madeline Heilman imzalı olan bir araştırmada üniversite öğrencilerine yeni mezun olan şahısların CV’leri veriliyor ve bunları inceleyip değerlendirmeleri isteniyor.
Toplum tarafınca erkek yahut bayan işi olarak görülen mesleklere nazaran cinsiyetleri pahalandıran öğrenciler, beklenildiği üzere hoş olan şahısların (fotoğraflı) CV’lerini daha yüksek notlarla değerlendirdi
Ama yalnızca erkekler için durum bu biçimdeydi:
Güzel olarak bedellendirilen erkekler her iki iş kolu için de uygun görüldü. Ancak hoş bayanlar, sadece kadınlara uygun olarak görülen işlerde avantajlı oldu.
Bunun niçiniyse sıradan. Hoş olarak görülen bayanların daha feminen karakteristikler taşıdığı düşünüldüğünden maskülenlik gerektiren işlerde yetersiz kalacaklarına inanılıyordu. Bunun 1979 tarihindeki bir çalışma olduğunu belirtelim.
Peki bunu niye direkt gerçek olarak kabul edemeyiz?
Çünkü bu çalışma laboratuvar ortamında yapıldı ve gözlemlenen şahıslar de bu deneyin bir kararı olacağının farkında olduğundan özellikle tarafsız davranmış olabilir.
Bu durum da “Beauty is beastly” tesiri olarak bilinmeye başladı
Melanie Lambrick.
İşlerin bu tesir sebebiyle hoş insanları makus etkileme ihtimali de bulunuyor. Bunu görmek için de Psikoloji Profesörü Comila Shahani-Denning’in bir çalışmasına göz attık.
Söz konusu çalışmada Shahani; cazibeli, cazip olmayan ve ortalama olarak görülen çalışanlarla ilgilenmeleri için gözlemcilerle çalışıyor ve bu şahısları disipline sokmaları isteniyor.
Sonuç olarak hoş beşerler kusur yaptıklarında daha epey sorumlu tutuluyor. Cazibeli olmayan şahıslar içinse bu yanılgılar yalnızca ‘kötü şans’ olarak bedellendiriliyor. Yani bahsetmiş olduğumiz tesir burada bilakis dönüyor diyebiliriz.
Peki hangisine inanalım? Hoşluk iş yerinde düzgün midir yoksa makus mü?
John LeMasney
Shahani’nin farklı araştırmalardan elde ettiği bilgiler, iş yerlerinde hoş insanların avantajlı olduğunu destekliyor.
Beauty is beastly tesirine baktığımızda ise farklı araştırmalardan bu kadar tesirli sonuçlar elde edilemediğini görüyoruz. En azından işe alımlarda durum bu türlü.
Son olarak tartışabileceğimiz bir bahis:
İşe alım nazaranvlilerin seçilmesinde, adayların hoşluğa yönelik bir taraflılığı olmadığından emin olmak için patronlar nasıl teknikler uygulayabilir?
İşe alımlarda durum böyleydi. Pekala yargıda durum nasıl?
Jeremy Meeks
Burada John E. Stewart’ın 1980 tarihindeki, yargıda çekiciliğin ne üzere tesirleri olduğuna odaklanan araştırma kağıdına göz attık.
Buradaki çalışmada gözlemciler belli duruşmalara katılıp sanığın çekiciliğini değerlendiriyordu.
Toplamda çekicilik bedelleri değişen 67 sanığın ve bu sanıkların aldıkları cezaların gözden geçirilmesi daha sonrası, cazip olan bireylerin başkalarına göre daha az süre ceza aldıkları görüldü.
elbet bu durumda cinsiyet de rol oynayabilir:
Bu mevzuya da Angela Ahola ve Åke Hellström’ün 2009 tarihindeki çalışması ışık tutuyor. Kelam konusu çalışmada çeşitli hoşluk derecelerine sahip bireylerin fotoğrafları ve işlemiş olabilecekleri suçlar gözlemlenen kümeye veriliyor.
kararında ise az da olsa bayanlara karşı daha yumuşak bir tutumun olduğu görülüyor. Ancak bunun yalnızca hoş bayanlara karşı olduğunu belirtelim. Erkeklerde ise bu biçimde bir durum gözlemlenmemiş.
Bunun bir meselai gorebilmek için Casey Anthony davasına göz atabilirsiniz.
Eğitimde bildiğimiz üzere görünüşünüzün bir kıymeti yoktur. En azından güzel/yakışıklı insanların kağıtları daha süratli doldurmadığını biliyoruz:
Fakat belirli başlı çalışmalara nazaran hoş insanlara karşı olan ‘beklenti’ başkalarına nazaran daha yüksek.
Bu, o bireylerin üstünde baskı oluşturuyor üzere düşünmeyin, çünkü o bunun haricinde tuttuğumuz bir bahis. Burada daha hayli başta “zekidir herbiçimde, zeki olmalı” niyetinin oluşması kelam konusu. Ancak bu fark edilmiyor bile.
Bu bağlamda da öğretmenler, bakılırsace daha hoş olan öğrencilerinden otomatik olarak daha güzel sonuçlar bekleyebiliyor:
Bunun yanında o öğrencilerin geleceğini parlak görmeleri, onlarda liderlik üzere vasıfların gelişeceğini düşünmeleri üzere durumlar da kelam konusu.
Bu beklenti, o öğrencilere başka bir ilgi doğurabilir ve bu da daha başarılı olmalarını sağlayabilir. Ama çıkıp da güzel yahut yakışıklı oldukları için başarılılar diyebilir miyiz?
Diyemeyiz olağan olarak, lakin bilimde basmakalıp cümlelere yer yok:
Bu yüzden de (yani dışarıdan beklenen değil de) asıl muvaffakiyetin güzellikle ilgisinin olup olmadığına dair epeyce sayıda çalışma yapıldı.
Dorian G. Mitchem imzalı çalışmaya baktığımızda hoş görünen insanlardan otomatik olarak güzel derecelerin beklendiğini bakılırsabiliyoruz.
Fakat iş somut bilgilere geldiğinde Mitchem, güzellikle akademik muvaffakiyetin irtibatlı olmadığını, başka fazlaca sayıda çalışma yapan bireyle birlikte gösteriyor.
Akademik muvaffakiyete bağlanan en yakın faktörlerin ise düzenlilik, titizlik ve çalışkanlık olduğu görüldü.
Peki eğitim konusundaki çalışmalara baktığımızda tüm bunlar ne demek?
Akademik muvaffakiyetin önden kestirim edilmesinde insanları, hoşluğun yanılgıya düşürdüğünü söylemiştik. sıradançe bu ortadan kalkarsa daha isabetli varsayımlar yapılacaktır.
Bu durumun ortadan kalkması da o kadar kolay değil elbette. Denetimli bir objektiflik gerektiriyor.
Yüze bakıldığında cazip olan tam olarak ne?
Sean Talamas
İş görüşmesine gelen ve tıpkı şeyleri sunan iki bireyden birinde uykulu bir yüz sözü görülüyorsa ve genel paklığı oburu kadar âlâ değilse hoşluk yanılgısı sebebiyle ondan aşağıdaymış gibi görünebilir.
Bundan da kıymetlisi, bakımlı ve uyku belirtisi olmayan yüzlerin sağlığa ve düzene işaret ettiği düşünüldüğü için de bu yüzler, hoşluk standartlarına tabir yerindeyse cuk otururlar.
Peki hoş görünen yüzler hakikaten sıhhate ve sisteme işaret eder mi?
Massachusetts Üniversitesi Psikoloji kısmından S. Michael Kalick, bir çalışmasında buna odaklanmış.
Çalışmasının kararında ise şahısların görünüşüne bakılırsa yapılan bu tıp iddiaların aslında ‘asıl’ sıhhat kestiriminin önüne geçtiğini bulmuş.
Mirella Walker ve başkaları tarafınca yapılan çalışmadan bir görsel
normal olarak burada parantez açıp baygın yüz ifadelerinin veya bunun üzere vakte nazaran değişebilen öbür yüz tabirlerinin dışarıda tutulduğunu belirtelim. Hastayken hepimiz daha soluk görünürüz sonuçta.
Bu çalışmada ise hasta olmayan, sağlıklı bireyler yer alıyor ve ona göre kestirimler yapılıyor.
Bu bu biçimde ilerlerse ve ‘güzel’ görünen beşerler daima seçilirse bir yerden daha sonra ‘aşırı genelleme’ oluşabilir:
Bu da şu demek: Her ihtiyacı karşıladığınız bir iş görüşmesine gittiğinizde yalnızca görünümünüz o devrin hoşluk kaidelerine uymadığı için o işi alamayabilirsiniz.
Yani o noktada bir standart oluşmuş olur ve artık işin ihtiyacı uzmanlıktan çıkıp, kimse fark etmemiş olsa da görünüme taşınır.
Bu olağan olarak “güzel olmayan insanları da seçin” demek değil. Değerli olan tarafsız kalıp nesnel bilgilere odaklanabilmek. Siz de niyetlerinizi yorum kısmında paylaşabilirsiniz.