ahmetbeyler
Yeni Üye
Heidi kıssasını hepimiz 1970’li senelerda yapılmış ve Türkçe dahil bir epey lisana çevrilerek yayınlanmış çizgi sineması ile öğrendik. Sempatik bir kız çocuğunun İsviçre’nin Alp Dağları’nda huysuz dedesi ve şirin keçi çobanı arkadaşı ile yaşadığı maceralar çocukluğumuzun en keyifli vakit içinderıydı. Ancak hiç dikkat etmedik ya da görmezden geldik; neşe ile koşan Heidi’nin ayakları çıplaktı, aynı vakitte dağ başında gezerken bile.
Sayısız sinemaya ve çizgi sinemaya uyarlanan Heidi’nin kıssası aslında 1800’lü yılların sonunda yazılmış bir romandır. Roman da şirin bir çocuk kıssası anlatıyor lakin kıssanın biraz derinine indiğimiz vakit karşımıza yakın vakte kadar İsviçre’de köle olarak çalıştırılan Verdingkinder isimli çocuklar çıkıyor. Çocuk masallarına inanma yaşını maalesef geçtiğimiz için gelin Heidi öyküsü mi gerçek mi, aslında neyi anlatıyor tüm bilgileriyla gorelim.
Hiç bilmeyenler için Heidi kıssasını özetleyelim:
Heidi 5 yaşında sempatik bir kız çocuğudur. 1 yaşında anne ve babasını kaybettiği için teyzesi ile bir arada yaşamaktadır. Teyzesi büyükşehirde bir hizmetçilik işi bulunca onu İsviçre’nin Alp Dağları’nın bir köyünde yaşayan büyükbabasının yanına bırakır. Büyükbabası huysuz bir adam bulunmasına karşın Heidi’nin sevinçli halleri yardımıyla vakit ortasında ortaları ısınır.
Bu dağ köyünde Heidi’nin Peter isimli bir arkadaşı vardır. Peter, köyde keçi çobanlığı yapmaktadır. Peter ile dağlarda sevinç ortasında günleri geçen Heidi’nin teyzesi bir gün gelir ve onu büyükşehirde çalıştığı konuta gdolayır. Burası Almanya’nın Frankfurt kentidir. Meskenin kızı Clara tekerlekli sandalye kullanmak zorunda kalan genç ve hüzünlü bir kızdır. elbette Heidi ona da sevinç saçar ve arkadaş olurlar.
Gel gör ki Heidi dağları, dedesini, Peter’i özlemiştir ve meskenin dadısının baskısından epeyce sıkılmıştır. Heidi gerilim yüzünden uyurgezer olunca evin sahibi onun köyüne dönmesine müsaade verir. Köyüne dönüp sıhhatine kavuşan Heidi’yi ziyaret etmek için Clara yanına gelir. birlikte fazlaca düzgün anlaşırlar fakat Peter biraz kıskanır ve Clara’nın tekerlekli sandalyesini uçurumdan aşağı atar.
Mucizevi bir şey olur ve tekerlekli sandalyesiz kalan Clara bir biçimde yürümeye başlar. Köye gelen babası bunu görür görmez epeyce sevinir ve Heidi’nin okuması için dedesi ile kasabaya yerleşmelerini sağlar. Clara yürümeye, Heidi okumaya başlar. Artık ortalarında kopmaz bağlar olan arkadaşlar olmuşlardır.
Sayısız sinemaya ve çizgi sinemaya uyarlanan Heidi romanı:
Hikayenin art planına geçmedilk evvel tüm bu dünyayı kuran romandan biraz bahsedelim. İsviçreli muharrir Johanna Spyri tarafınca Almanca olarak kaleme alınan çocuk romanı 1880 yılında Heidis lehr- und wanderjahre ve Heidi kann brauchen, was es gelernt çizgi isimleri altında iki kısım halinde yayımlanmıştır.
Heidi romanı yayımlandığı andan itibaren o periyodun en tanınan yapıtı olur. Kitabın 1882 yılında İngilizce, 1906 yılında ise Japonca çevirisi yapılır. Heidi kıssası giderek tüm dünya çocuklarının favorisi haline gelir.
Roman birinci kere 1937 yılında direktör Allan Dwan tarafınca Heidi ismiyle sinemaya uyarlanır. 1950’li, 60’lı ve 70’li senelerda bir epeyce farklı ülkenin direktörü tarafınca Heidi kıssası sinemaya uyarlanır. Onu en tanınan yapan ise Isaho Takahata imzalı 1974 imali çizgi sinemasıdır. Bu sevilen öykü bugün hala bir epeyce diziye, sinemaya ve çizgi sinemaya ilham vermektedir.
Bu noktada ufak bir ayrıntı verelim; Heidi romanı yayımlandığı devir kent hayatını yerdiği ve köy ömrünü övdüğü yani muhafazakar bir anlatıya sahip olduğu için bir kesim tarafınca eleştirilmiştir. Bir ayrıntı daha, Peter Buettner isimli bir araştırmacı 2008 yılında bir açıklama yaptı ve Heidi romanının aslında Hermann Adam Von Kamp isimli müellif tarafınca kaleme alınan bir kitaptan intihal yaptığını söylemiş oldu. Yani Heidi yapıtının çalıntı olduğu argümanı var.
Gelelim mevzumuza; Heidi öyküsü gerçek mi, aslında neyi anlatıyor?
Maalesef birazdan anlatacaklarımız Heidi ismini duyduğunuzda artık yüzünüze gülümseme oluşmamasına niye olacak. Dikkatli izleyiciler fark etmiştir; Heidi ayakkabı giymiyor, ayakları çıplak geziyor. Ne var canım biz de köyde o denli gezerdik demeyin; Heidi’nin ayakları karda da çıplak, çamurda da çıplak, yağmurda da çıplak. Zira o aslında Verdingkinder yani köle çocukları temsil eden bir figür.
Verdingkinder sözünü direkt olarak çevirmek gerekirse çıplak ayaklı çocuklar anlamına geliyor. Bu çocukların ortaya çıkışı ise bugün insan haklarının en büyük temsilci olarak kabul edilen İsviçre’de yaşandı. İsviçre, 1789 yılında 14 yaşından küçük çocukların fabrikada çalışmalarını yasaklayarak göstermelik bir karar almış olsa da aslında yakın vakte kadar içlerindeki ilkel Vikinglere yakışır biçimde çocukları yasal bir biçimde köle olarak çalıştırıyorlardı.
Tarihte çocuklara yapılmış en büyük insanlık cürmü İsviçre’de yaşanmaktaydı:
İsviçre’de 18. yüzyılda başlayan bir sistem vardı. Bu sistemde boşanmış ailelerin çocukları, devlete borçlu olan ailelerin çocukları, ailesi ömrünü kaybetmiş çocuklar, bir biçimde suça bulaşmış çocuklar ailelerinin ve akrabalarının elinden alınarak kilise tarafınca diğer ailelerin yanına veriliyordu. Maalesef bu ailelerin hedefi o çocukları huzur ortasında yetiştirmek değildi.
Verilen bu çocuklar aileler tarafınca çalıştırılıyor, öteki çiftliklerde çalıştırılmak üzere kiralanıyor ya da daha da berbatı, başka ailelere satılıyordu. Yani bu çocuklar sözün tam manasıyla köle olarak kullanılıyordu. İnsanlık dışı muamele bakılırsan bu çocuklar ahırda hayvanlarla birlikte uyuyor, asla gerçek düzgün beslenmiyor, küçücük vücutları en ağır işlerde çalıştırılıyor ve yetmezmiş üzere sistematik olarak dövülüyor, azap görüyor, cinsel istismara uğruyorlardı.
normal olarak insan haklarının yılmaz savunucusu İsviçreliler bu çocukları insan olarak bile görmedikleri için onları öteki çocuklardan ayırmak emeliyle çıplak ayakla gezmek zorunda bırakıyorlardı. Bu özellikleri niçiniyle onlara Verdingkinder yani çıplak ayaklı çocuklar deniyordu.
Uzun yıllar boyunca çocuk köle sistemi uygulandı:
İsviçre toplumu bu sisteme o kadar alışmıştı ki cinsel istismara uğrayan, dövülen, azap nazarann bu çocuklar tam manasıyla görmezden geliniyordu. Başına gelenler yüzünden hayatını kaybeden çocukların mevt niçinleri mahallî tabipler tarafınca gizleniyordu. Bölgede bulunan Rus bir tabibin bu durumu rapor etmesi ile fakat yavaş yavaş birtakım reaksiyon sesleri yükseldi.
Olabilir canım geçmiş vakit diye düşünüyor olabilirsiniz ancak değil. İsviçre’de yaşanan bu insanlık dışı kölelik sistemi lakin 1981 yılında yasaklandı. 1981, yani birkaç on yıl öncesine kadar İsviçre’de hala köle çocuklar vardı. İsviçre devletinin bu çocuklardan özür dilemeyi aklına getirmesi ise fakat 2013 yılında gerçekleşti.
Heidi kıssası gerçek mi diye soruyorsanız, hayır değil. Heidi kıssası fazlaca sempatik fakat maalesef gerçekler epey daha acı. Daha da acı olan yakın vakte kadar çocukları köle olarak çalıştırıp taciz eden sapkın kümelerin bugün utanmadan, özür bile dilemeden dünyanın öteki ülkelerine insanlık dersi veriyor olmasıdır. Husus hakkındaki niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
Sayısız sinemaya ve çizgi sinemaya uyarlanan Heidi’nin kıssası aslında 1800’lü yılların sonunda yazılmış bir romandır. Roman da şirin bir çocuk kıssası anlatıyor lakin kıssanın biraz derinine indiğimiz vakit karşımıza yakın vakte kadar İsviçre’de köle olarak çalıştırılan Verdingkinder isimli çocuklar çıkıyor. Çocuk masallarına inanma yaşını maalesef geçtiğimiz için gelin Heidi öyküsü mi gerçek mi, aslında neyi anlatıyor tüm bilgileriyla gorelim.
Hiç bilmeyenler için Heidi kıssasını özetleyelim:
Heidi 5 yaşında sempatik bir kız çocuğudur. 1 yaşında anne ve babasını kaybettiği için teyzesi ile bir arada yaşamaktadır. Teyzesi büyükşehirde bir hizmetçilik işi bulunca onu İsviçre’nin Alp Dağları’nın bir köyünde yaşayan büyükbabasının yanına bırakır. Büyükbabası huysuz bir adam bulunmasına karşın Heidi’nin sevinçli halleri yardımıyla vakit ortasında ortaları ısınır.
Bu dağ köyünde Heidi’nin Peter isimli bir arkadaşı vardır. Peter, köyde keçi çobanlığı yapmaktadır. Peter ile dağlarda sevinç ortasında günleri geçen Heidi’nin teyzesi bir gün gelir ve onu büyükşehirde çalıştığı konuta gdolayır. Burası Almanya’nın Frankfurt kentidir. Meskenin kızı Clara tekerlekli sandalye kullanmak zorunda kalan genç ve hüzünlü bir kızdır. elbette Heidi ona da sevinç saçar ve arkadaş olurlar.
Gel gör ki Heidi dağları, dedesini, Peter’i özlemiştir ve meskenin dadısının baskısından epeyce sıkılmıştır. Heidi gerilim yüzünden uyurgezer olunca evin sahibi onun köyüne dönmesine müsaade verir. Köyüne dönüp sıhhatine kavuşan Heidi’yi ziyaret etmek için Clara yanına gelir. birlikte fazlaca düzgün anlaşırlar fakat Peter biraz kıskanır ve Clara’nın tekerlekli sandalyesini uçurumdan aşağı atar.
Mucizevi bir şey olur ve tekerlekli sandalyesiz kalan Clara bir biçimde yürümeye başlar. Köye gelen babası bunu görür görmez epeyce sevinir ve Heidi’nin okuması için dedesi ile kasabaya yerleşmelerini sağlar. Clara yürümeye, Heidi okumaya başlar. Artık ortalarında kopmaz bağlar olan arkadaşlar olmuşlardır.
Sayısız sinemaya ve çizgi sinemaya uyarlanan Heidi romanı:
Hikayenin art planına geçmedilk evvel tüm bu dünyayı kuran romandan biraz bahsedelim. İsviçreli muharrir Johanna Spyri tarafınca Almanca olarak kaleme alınan çocuk romanı 1880 yılında Heidis lehr- und wanderjahre ve Heidi kann brauchen, was es gelernt çizgi isimleri altında iki kısım halinde yayımlanmıştır.
Heidi romanı yayımlandığı andan itibaren o periyodun en tanınan yapıtı olur. Kitabın 1882 yılında İngilizce, 1906 yılında ise Japonca çevirisi yapılır. Heidi kıssası giderek tüm dünya çocuklarının favorisi haline gelir.
Roman birinci kere 1937 yılında direktör Allan Dwan tarafınca Heidi ismiyle sinemaya uyarlanır. 1950’li, 60’lı ve 70’li senelerda bir epeyce farklı ülkenin direktörü tarafınca Heidi kıssası sinemaya uyarlanır. Onu en tanınan yapan ise Isaho Takahata imzalı 1974 imali çizgi sinemasıdır. Bu sevilen öykü bugün hala bir epeyce diziye, sinemaya ve çizgi sinemaya ilham vermektedir.
Bu noktada ufak bir ayrıntı verelim; Heidi romanı yayımlandığı devir kent hayatını yerdiği ve köy ömrünü övdüğü yani muhafazakar bir anlatıya sahip olduğu için bir kesim tarafınca eleştirilmiştir. Bir ayrıntı daha, Peter Buettner isimli bir araştırmacı 2008 yılında bir açıklama yaptı ve Heidi romanının aslında Hermann Adam Von Kamp isimli müellif tarafınca kaleme alınan bir kitaptan intihal yaptığını söylemiş oldu. Yani Heidi yapıtının çalıntı olduğu argümanı var.
Gelelim mevzumuza; Heidi öyküsü gerçek mi, aslında neyi anlatıyor?
Maalesef birazdan anlatacaklarımız Heidi ismini duyduğunuzda artık yüzünüze gülümseme oluşmamasına niye olacak. Dikkatli izleyiciler fark etmiştir; Heidi ayakkabı giymiyor, ayakları çıplak geziyor. Ne var canım biz de köyde o denli gezerdik demeyin; Heidi’nin ayakları karda da çıplak, çamurda da çıplak, yağmurda da çıplak. Zira o aslında Verdingkinder yani köle çocukları temsil eden bir figür.
Verdingkinder sözünü direkt olarak çevirmek gerekirse çıplak ayaklı çocuklar anlamına geliyor. Bu çocukların ortaya çıkışı ise bugün insan haklarının en büyük temsilci olarak kabul edilen İsviçre’de yaşandı. İsviçre, 1789 yılında 14 yaşından küçük çocukların fabrikada çalışmalarını yasaklayarak göstermelik bir karar almış olsa da aslında yakın vakte kadar içlerindeki ilkel Vikinglere yakışır biçimde çocukları yasal bir biçimde köle olarak çalıştırıyorlardı.
Tarihte çocuklara yapılmış en büyük insanlık cürmü İsviçre’de yaşanmaktaydı:
İsviçre’de 18. yüzyılda başlayan bir sistem vardı. Bu sistemde boşanmış ailelerin çocukları, devlete borçlu olan ailelerin çocukları, ailesi ömrünü kaybetmiş çocuklar, bir biçimde suça bulaşmış çocuklar ailelerinin ve akrabalarının elinden alınarak kilise tarafınca diğer ailelerin yanına veriliyordu. Maalesef bu ailelerin hedefi o çocukları huzur ortasında yetiştirmek değildi.
Verilen bu çocuklar aileler tarafınca çalıştırılıyor, öteki çiftliklerde çalıştırılmak üzere kiralanıyor ya da daha da berbatı, başka ailelere satılıyordu. Yani bu çocuklar sözün tam manasıyla köle olarak kullanılıyordu. İnsanlık dışı muamele bakılırsan bu çocuklar ahırda hayvanlarla birlikte uyuyor, asla gerçek düzgün beslenmiyor, küçücük vücutları en ağır işlerde çalıştırılıyor ve yetmezmiş üzere sistematik olarak dövülüyor, azap görüyor, cinsel istismara uğruyorlardı.
normal olarak insan haklarının yılmaz savunucusu İsviçreliler bu çocukları insan olarak bile görmedikleri için onları öteki çocuklardan ayırmak emeliyle çıplak ayakla gezmek zorunda bırakıyorlardı. Bu özellikleri niçiniyle onlara Verdingkinder yani çıplak ayaklı çocuklar deniyordu.
Uzun yıllar boyunca çocuk köle sistemi uygulandı:
İsviçre toplumu bu sisteme o kadar alışmıştı ki cinsel istismara uğrayan, dövülen, azap nazarann bu çocuklar tam manasıyla görmezden geliniyordu. Başına gelenler yüzünden hayatını kaybeden çocukların mevt niçinleri mahallî tabipler tarafınca gizleniyordu. Bölgede bulunan Rus bir tabibin bu durumu rapor etmesi ile fakat yavaş yavaş birtakım reaksiyon sesleri yükseldi.
Olabilir canım geçmiş vakit diye düşünüyor olabilirsiniz ancak değil. İsviçre’de yaşanan bu insanlık dışı kölelik sistemi lakin 1981 yılında yasaklandı. 1981, yani birkaç on yıl öncesine kadar İsviçre’de hala köle çocuklar vardı. İsviçre devletinin bu çocuklardan özür dilemeyi aklına getirmesi ise fakat 2013 yılında gerçekleşti.
Heidi kıssası gerçek mi diye soruyorsanız, hayır değil. Heidi kıssası fazlaca sempatik fakat maalesef gerçekler epey daha acı. Daha da acı olan yakın vakte kadar çocukları köle olarak çalıştırıp taciz eden sapkın kümelerin bugün utanmadan, özür bile dilemeden dünyanın öteki ülkelerine insanlık dersi veriyor olmasıdır. Husus hakkındaki niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.