Global Resesyona Karşı Hangi Tedbirleri Almak Gerekiyor?

ahmetbeyler

Yeni Üye
GSYİH’nin iki yahut daha fazla çeyrek yıllık periyotta art geriye negatif büyüme göstermesiyle gerçekleşen resesyon, dünya iktisadını şu sıralar etkilemeye başladı; görünen o ki biz de bu durumdan etkileneceğiz.

Bu yeni tehlike niçiniyle “Dolar kuru artacak mı?”, “Küresel resesyon bize nasıl yansır?”, “Ne üzere tedbir alabiliriz?” soruları merak konusu oldu. Ekonomist ve Daktilo1984 Genel Yayın Direktörü Enes Özkan, akıllarda beliren bu değerli soruları bizim için yanıtladı:

Dolar kuru nasıl etkilenecek?


Dolar kuru üstündeki baskının artacağını düşünüyorum. Zira ABD Merkez Bankası; faizleri artırmaya devam ediyor ve artışın devam edeceğini de söylüyor. Oradaki enflasyonda da çabucak hemen bir düzgünleşme görmedik. Enflasyonda düzgünleşme bakılırsane kadar faiz artışına devam edecek.

bununla birlikte Türkiye’nin rezervlerinin durumu ortada. Son vakit içinderda Rusya kaynaklı para girişlerinin olduğu söylense de aylık neredeyse 10 milyar dolarlık dış ticaret açığı veren bir ülke için bu gelen paraların epey da bir kıymeti yok aslında. Bunu yapay olarak dolardaki seviyeyi biraz tutmaya çalışabilirler lakin her halükarda biraz daha artacağı kaygısını ben de taşıyorum.

Peki global resesyon Türkiye’ye nasıl yansır?


Küresel resesyon da Türkiye’ye şu biçimde yansır; Türkiye, bildiğiniz üzere liralaşma stratejisi güdüyor. Liralaşmayı da nasıl sağlayacağını söylüyor? Türkiye, Türk Lirası’nı bir daha bir tasarruf aracı haline ve bir daha paha saklama aracı haline getireceğini söylüyor.

Bunu da nasıl sağlayacak? Diyor ki “Biz o kadar epey ihracat yapacağız ki, ülkemizde o kadar fazla dolar, euro vesaire olacak ki Türkiye içerisinde dolar, euro’nun kıymeti düşecek. Yani Türk Lirası’nın kıymeti artacak.” Lakin bunun biz bu biçimde gelişmediğini gördük. İhracat artarken bununla birlikte ithalatta da artış fazlaca fazla. Bilhassa ithalat, ihracattan epey daha büyük suratlarla arttı ve dış ticaret açığımız fazlaca yükseldi. Yani sattıklarımız aldıklarımızı karşılayamayacak noktada ve bu her gün gittikçe daha da kötüleşiyor.

Üzerine bir de global resesyon şu biçimde etkiliyor: Türkiye’nin değerli pazarları gelişmekte olan ülkeler, bilhassa de Avrupa. Avrupa’da yaşanacak, hatta başlayan neredeyse bir sakinlik süreci Türkiye’yi olumsuz etkiliyor. Çünkü orada şayet talep şayet olmazsa, sakinlik yaşanırsa sizin yapacağınız ihracat daha da azalacak. İhracatın azalması niçiniyle dış ticaret açığımız daha da artacak ve hükûmetin bahsetmiş olduğu o liralaşma stratejisi aslına bakarsan akamete uğramıştı, daha da problemli bir hale gelecek.

İnsanlar buna ne üzere tedbir alabilir?


Bu sorunun yanıtı karmaşık. Global sakinlik biraz kaçınılmaz bir müddetç üzere gözüküyor. Bu süreçte de küçük yatırımcı tarafında ya da tasarrufları fazlaca büyük işler yapmaya yetmeyecek beşerler tarafında tedbir almak biraz daha sıkıntı lakin en azından pahasının daha az kaybolacağını düşündüğümüz para birimlerine(altın, gümüş gibi) biraz daha emtia tarafına yatırım yapılabilir.

Onun dışında alışılmış ki beşerler kendilerini korumak için tüketiyorlar, tüketmek zorundalar. Bu süreçte çoklukla herkes kaybeder, oldukca zenginler bile kaybeder. Önemli olan, ziyanı minimize etmek, risk içeren süreçlerden bilhassa kaçınmak. Yani temelde para kaybetmemeye çalışmak.

Bu resesyon periyotlarında orta ara kimi yatırım araçları fazlaca ön plana çıkar lakin bunlar genelde kısa periyodik olur. O niçinle büyük risk içeren risk varlıklarına yatırımları biraz daha azaltmak sanıyorum az para kaybetmek için en mantıklı yollardan biri olabilir.