ahmetbeyler
Yeni Üye
2021 yılının son devri Türkiye, yepisyeni bir müddetcin içerisine girdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Faiz niye enflasyon sonuçtur.” kelamından yola çıkan Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türkiye’ye yeni bir ekonomik model getirdi. bir müddetdir uygulanmakta olan bu model kapsamında da evvela siyaset faizinin düşürülmesi, akabinde da enflasyonun düşürülüp refahın yükseltileceği söylendi. Pekala yeni iktisat siyaseti Türkiye’yi nasıl etkiledi?
Vakit zaman yaptığı açıklamalarla Türkiye’nin gündemine oturan İktisatçı Mahfi Eğilmez, resmi internet sitesinde bu durumu değerlendirdiği bir makale yayınladı. her insanın anlayabileceği bir lisan ile kaleme alınan makalede yeni ekonomik modelin Türkiye için düzgün bir usul olmama sebebi anlatılıyor. Dilerseniz lafı daha fazla uzatmadan, “Faize Takılmanın Faturası” olarak isimlendirilen bu makaleye yakından bakalım.
Eylül 2021’den daha sonra neler yaşandı?
Faize Takılmanın Faturası isimli makalenin giriş kısmında, Eylül 2021’den bugüne kadar neler yaşandığının kısa bir hatırlatması yapılıyor. Bu kısımda şu cümleler kullanılıyor:
2021 yılının Eylül ayında ‘faiz niye enflasyon sonuçtur’ telaffuzuna dayanılarak para siyaseti büsbütün yanlış bir tarafa döndürüldü. Ağustos ayı gerçekleşmesine bakılırsa 12 aylık enflasyon yüzde 19,25 idi. TCMB, Temmuz ayında yayınladığı Enflasyon Raporunda yılsonu enflasyon beklentisini yüzde 14,1 olarak açıklamıştı. Bu kestirime göre enflasyonun ilerleyen aylarda düşeceğini bekleyen TCMB siyaset faizini yüzde 19’dan 18’e indirdi. Akabinde Ekim ayında yayınladığı Enflasyon Raporunda yılsonu enflasyon iddiasını yüzde 18,4’e yükseltti. Buna rağmen 22 Ekimde siyaset faizini yüzde 16’ya düşürdü. Enflasyon düşmüyor tam bilakis yükseliyordu. Eylül ayı enflasyonu yüzde 19,58 olarak belirtildi. Enflasyondaki düşüş beklentisi tutmamasına rağmen TCMB, Kasım ayında faizi yüzde 15’e düşürdü. Enflasyon Ekim ayında düşmek bir yana bir daha yükselmişti: Yüzde 19,89. TCMB, varsayımlarında yanıldığı biçimde yanlışında ısrar ederek siyaset faizini Aralık ayında yüzde 14’e düşürdü. Akabinde açıklanan Kasım ve Aralık aylarında enflasyon daha süratli yükselmeye devam etti ve yılı yüzde 36,08 ile tamamladı. bu biçimdece yılsonundaki enflasyon oranı TCMB’nin Ekim ayında revize ederek yüzde 18,4’e yükselttiği enflasyon iddiasının iki katı daha yüksek bir seviyede gerçekleşmiş oldu.
Yeni iktisat siyaseti faiz, kur ve TÜFE’yi nasıl etkiledi?
Makalede, yeni iktisat siyasetinin Türkiye’deki tesiri grafiksel olarak da anlatılıyor. Evvel bu grafiğe bakalım, daha sonra da bu grafiğin ne mana tabir ettiğini siz bedelli takipçilerimize anlatalım:
Yeni ekonomik modele geçilmedilk evvel, yani Eylül 2021’ye kadar olan bilgilere baktığımızda, TCMB faizlerinin yüzde 19 düzeylerinde olduğunu, dolar/TL paritesinin 9 ila 10 aralığında seyrettiğini görüyoruz. Enflasyonun ölçülmesindeki en kıymetli etkenlerden bir tanesi olan tüketici fiyat endeksi (TÜFE) de, bu süreçte 7 ila 9 aralığında seyrediyordu. Eylül 2021’den daha sonraki sürece baktığımızda ise grafiklerde çılgınca dalgalanmalar görüyoruz.
TCMB, Eylül 2021 prestijiyle faizi indirmeye başladı. Lakin piyasaların istemediği bu durumun akabinde dolar/TL paritesi ile TÜFE’de eşi gibisi görülmemiş yükseliş yaşandı. Bugün geldiğimiz noktayı da hepimiz en şiddetli biçimde hissediyoruz. Faize Takılmanın Faturası isimli makale, yeni iktisat modelinin Türkiye’ye olan tesirlerini 7 hususta açıklıyor.
Yeni ekonomik modelin Türkiye’ye tesiri nasıl oldu?
NOT: CDS, kredi risk primi manasına gelmektedir. Bu tabir, çekilen bir kredinin geri ödenememe riskini temsil eder.
Vakit zaman yaptığı açıklamalarla Türkiye’nin gündemine oturan İktisatçı Mahfi Eğilmez, resmi internet sitesinde bu durumu değerlendirdiği bir makale yayınladı. her insanın anlayabileceği bir lisan ile kaleme alınan makalede yeni ekonomik modelin Türkiye için düzgün bir usul olmama sebebi anlatılıyor. Dilerseniz lafı daha fazla uzatmadan, “Faize Takılmanın Faturası” olarak isimlendirilen bu makaleye yakından bakalım.
Eylül 2021’den daha sonra neler yaşandı?
Faize Takılmanın Faturası isimli makalenin giriş kısmında, Eylül 2021’den bugüne kadar neler yaşandığının kısa bir hatırlatması yapılıyor. Bu kısımda şu cümleler kullanılıyor:
2021 yılının Eylül ayında ‘faiz niye enflasyon sonuçtur’ telaffuzuna dayanılarak para siyaseti büsbütün yanlış bir tarafa döndürüldü. Ağustos ayı gerçekleşmesine bakılırsa 12 aylık enflasyon yüzde 19,25 idi. TCMB, Temmuz ayında yayınladığı Enflasyon Raporunda yılsonu enflasyon beklentisini yüzde 14,1 olarak açıklamıştı. Bu kestirime göre enflasyonun ilerleyen aylarda düşeceğini bekleyen TCMB siyaset faizini yüzde 19’dan 18’e indirdi. Akabinde Ekim ayında yayınladığı Enflasyon Raporunda yılsonu enflasyon iddiasını yüzde 18,4’e yükseltti. Buna rağmen 22 Ekimde siyaset faizini yüzde 16’ya düşürdü. Enflasyon düşmüyor tam bilakis yükseliyordu. Eylül ayı enflasyonu yüzde 19,58 olarak belirtildi. Enflasyondaki düşüş beklentisi tutmamasına rağmen TCMB, Kasım ayında faizi yüzde 15’e düşürdü. Enflasyon Ekim ayında düşmek bir yana bir daha yükselmişti: Yüzde 19,89. TCMB, varsayımlarında yanıldığı biçimde yanlışında ısrar ederek siyaset faizini Aralık ayında yüzde 14’e düşürdü. Akabinde açıklanan Kasım ve Aralık aylarında enflasyon daha süratli yükselmeye devam etti ve yılı yüzde 36,08 ile tamamladı. bu biçimdece yılsonundaki enflasyon oranı TCMB’nin Ekim ayında revize ederek yüzde 18,4’e yükselttiği enflasyon iddiasının iki katı daha yüksek bir seviyede gerçekleşmiş oldu.
Yeni iktisat siyaseti faiz, kur ve TÜFE’yi nasıl etkiledi?
Makalede, yeni iktisat siyasetinin Türkiye’deki tesiri grafiksel olarak da anlatılıyor. Evvel bu grafiğe bakalım, daha sonra da bu grafiğin ne mana tabir ettiğini siz bedelli takipçilerimize anlatalım:
Yeni ekonomik modele geçilmedilk evvel, yani Eylül 2021’ye kadar olan bilgilere baktığımızda, TCMB faizlerinin yüzde 19 düzeylerinde olduğunu, dolar/TL paritesinin 9 ila 10 aralığında seyrettiğini görüyoruz. Enflasyonun ölçülmesindeki en kıymetli etkenlerden bir tanesi olan tüketici fiyat endeksi (TÜFE) de, bu süreçte 7 ila 9 aralığında seyrediyordu. Eylül 2021’den daha sonraki sürece baktığımızda ise grafiklerde çılgınca dalgalanmalar görüyoruz.
TCMB, Eylül 2021 prestijiyle faizi indirmeye başladı. Lakin piyasaların istemediği bu durumun akabinde dolar/TL paritesi ile TÜFE’de eşi gibisi görülmemiş yükseliş yaşandı. Bugün geldiğimiz noktayı da hepimiz en şiddetli biçimde hissediyoruz. Faize Takılmanın Faturası isimli makale, yeni iktisat modelinin Türkiye’ye olan tesirlerini 7 hususta açıklıyor.
Yeni ekonomik modelin Türkiye’ye tesiri nasıl oldu?
- Türkiye’nin risklerinde artış olduğu için CDS primi yükselmiş bulunuyor.
- CDS primiyle bir arada döviz kurları da yükselmiş ve daha da berbatı denetimden büsbütün çıkmış görünüyor.
- TCMB, kamu bankalarıyla bir arada kurdaki süratli yükselişi bir yerlerde tutabilmek için milyarlarca dolar meblağında döviz harcamış bulunuyor ve harcamaya devam ediyor.
- Faizi artırmama ısrarının bir yansıması olarak oluşturulmuş bulunan Kur Muhafazalı Mevduat Hesabı, bütün uğraşlara rağmen yükselen kur niçiniyle Hazine üzerinde giderek artan bir yük oluşturmaya devam ediyor.
- Bu hesabı şirketler açısından alımlı hal getirmek için milyarlarca liralık vergi gelirlerinden vazgeçilmiş bulunuluyor.
- Beşerler, kurdaki ve enflasyondaki durdurulamaz yükseliş niçiniyle ellerine geçen parayı çabucak harcamaya yöneliyorlar. İleride almayı düşündükleri her şeyi bugünden alarak enflasyonun tesirinden korunmaya çalışıyorlar. Bu ‘öne çekilmiş talep’ talep enflasyonunu tetikleyerek kur artışı niçiniyle aslına bakarsan var olan maliyet enflasyonunun yanına talep enflasyonunu da katarak tam bir ‘enflasyon kısır döngüsüne’ yol açıyor.
- Kamu kurumları, ülkenin kalkınması için gayret harcamak yerine kuru tutmak, fiyatları denetlemek, faiz siyasetindeki yanlışı öteki yerlerde aramak üzere gereksiz eforlarla vakit kaybediyorlar. Çin atasözünün vurguladığı üzere: ‘Yitirdiğin parayı tahminen bulursun ancak yitirdiğin vakti asla bulamazsın.’
NOT: CDS, kredi risk primi manasına gelmektedir. Bu tabir, çekilen bir kredinin geri ödenememe riskini temsil eder.