Dünya Tarihini Şekillendiren Ticaret Yolları

ahmetbeyler

Yeni Üye
Binlerce yıldır ticaret yolları, insan topluluklarının gelişmesinde hayati bir rol oynamıştır. Uzun aralara yapılan ticaretler, antik çağda Avrupa ve Asya’daki büyük uygarlıklar içindeki kültürel, dini, ve sanatsal gelişime katkı sağlamıştır. Bu ticaret yolları, temel olarak hammadde, besin hususları ve lüks malların bir yerden başka bir yere taşınmasına yardımcı oluyordu. Öte yandan, özellikle Avrupa’daki salgın hastalıkların öteki kıtalara yayılmasına da bu ticaret yolları niye olmuştur.

İpek Yolu, Amber Yolu, Baharat Yolu ve başka ticaret yolları üzerinde yer alan şehirler, tüccarlara ve ticaret kervanlarına hizmet vererek epey süratli bir biçimde zenginleşmiştir. hem de farklı etnik ve kültürel geçmişlere sahip insanların tanışabilecekleri merkezler haline geldiler. Lafı daha fazla uzatmadan, dünya tarihini şekillendirmeyi başarmış ticaret yollarını ele aldığımız listemize geçelim.

Dünya tarihli en kıymetli ticaret yolları:

  • The Silk Road / İpek Yolu
  • The Spice Routes / Baharat Yolları
  • The Incense Route / Tütsü Yolu
  • The Amber Road / Kehribar Yolu
  • The Tea Horse Road / Çay Atı Yolu
  • The Salt Route / Tuz Yolu
  • The Trans-Saharan Trade Route / Trans Sahra Ticaret Yolu
Çin’i Batı’ya bağlayan uzun bir yol: The Silk Road / İpek Yolu


ilk vakit içinderda Xi’anda ortaya çıkan ve Çin ile Batı’yı birbirine bağlayan İpek Yolu, aslında bir kervan yolu olarak kullanılıyordu. 6.400 kilometre (4.000 mil) uzunluğundaki bu yol, devrin en değerli iki devleti olan Çin ve Roma içinde gerçekleşen ticaret için değerli bir rol oynamıştır.

Ticaret kervanları bu yolu kullanırken ya Afgan vadilerinden geçerek Hazar Denizi’ne giden yolu takip ediyorlardı ya da Karakurum Dağları’nı aşarak İran üzerinden Anadolu’ya ulaşıyorlardı. Periyodun en kıymetli gezgini olan Marco Polo, Moğollar periyodunda Çin’e gitmek için İpek Yolu’nu kullanmıştır. Günümüzde bile, İpek Yolu, barındırdığı fevkalade çeşitliliklerle ve kültürel zenginliklerle dikkat çekmektedir. Yaklaşık iki bin yıllık kültürlerin ve dinlerin izlerini hala taşıyan bu görkemli ticaret yolu iki kıtaya yayılıyordu.

Çok tehlikeli ve kıymetli bir yol: The Spice Routes / Baharat Yolları


Baharat yolları, iki bin yıl boyunca Doğu ve Batı’yı birbirine bağlayarak, farklı medeniyetlere tarçın, karanfil, küçük hindistan cevizi, safran ve zerdeçal üzere baharatların ulaşmasını sağladı. Ticareti yapılan bu baharatlar yalnızca yiyeceklerde tatlandırıcı ve renklendirici olarak kullanılmıyor, hem de çeşitli hastalıkların tedavisinde de kullanılıyordu.

Bu Baharat Yolları, Japonya’nın Batı Kıyıları’ndan başlayarak Akdeniz üzerinden Avrupa’ya uzanıyordu. Tıpkı İpek Yolu üzere Baharat Yolları da birden çok güzergahtan oluşan uzun bir ağdı. Baharat Yolları seyahat etmek için çok tehlikeli ve masraflıydı. Güzergah üzerinde durulan her durakta vergi ve geçiş fiyatları ödenmesi zaruriydi. Bundan dolayı, baharatlar Avrupa’ya ulaştığında tutarları astronomik derecede yüksek oluyordu.

Mısır ve Roma’yı birleştiren yoli: The Incense Route / Tütsü Yolu


Hoş kokular insanlık tarihi boyunca her vakit yaygın bir biçimde kullanılmıştır. Mısırlılar buhuru cenaze törelerinde, Romalılar ise düğünlerde ve çeşitli kutlamalarda kullanmışlardır. Her ne kadar günümüzde epeyce kolay bir biçimde elde edilebilir olsa da, binlere yıl evvel pek az ve değerli bir eserdi. Tütsü yolları, Güney Arap Yarımadasından Akdeniz’e kadar devam eden deniz ve kara tabanlı ticaret yollarından oluşuyordu.

MÖ 7. yüzyıl ve MS 2. yüzsenelerı içinde kullanılan bu rota, tütsü ticaretinin bitmesinin akabinde, insanların ailelerini ziyaret etmek, kabilelerin göç etmesi ve orduların daha rahat hareket ettirilmesi gayesiyle kullanıldı.

En bedelli ticaret yolu: The Amber Road / Kehribar Yolu


Kehribar Yolu, Eski Roma da dahil olmak üzere Akdeniz ülkelerini Baltık Denizi’ne bağlayan bir ticaret yoluydu. Baltık bölgesinden getirilen Baltık Kehribarı, İtalya’da yaşayan Etrüskler tarafınca kullanılıyordu. İlerleyen vakit içinderda ise büyük ölçüde Keltler tarafında kullanılmaya başlandı. MS 1. yüzyıldan MS 3. yüzyıla kadar, Roma İmparatorluğu’nun kıymetli bir simgesi pozisyonundaydı.

Romalı tüccarların kehribar almak için izledikleri ana kehribar yolu, zaman içinde Akdeniz havzasını Baltık Denizi kıyılarına bağlamış ve bu bölgede yapılan ticaret irtibatlarında kıymetli bir rol oynamıştır. Yolun kesin olarak bir rotası olmamakla birlikte, Romalı zanaatkarların sıklıkla yaşadığı Adriyatik kıyısındaki Aquileia’da başladığı düşünülüyor.

Atların güçlü seyahati: The Tea Horse Road / Çay Atı Yolu


Çay Atı Yolu, Tibet’in başşehri Lhasa’yı Güneybatı Çin’in Yunnan ve Sichuan eyaletlerine bağlayan bin yıllık bir ticaret yolu ağıdır. 6. yüzyıldan itibaren, her türlü malın ticareti için kullanılan yol çok sert ve tehlikeliydi. Çay ticareti, Tang ve Song Hanedanlıkları devrinde halkın çaya ilgi duymasıyla başladı, fakat bu bölgelerin iklimi çay yetiştirmek için uygun değildi.

Tahmin edilebileceği üzere bu yolu kullanan her gezgin yahut tüccar bölgede meydana gelen doğal zorluklardan dolayı seyahatlerini tamamlayamadı ve hayatlarını kaybetti. Günümüzde, Çay Atı Yolu’na ilişkin birtakım kalıntılar kalmış olsa da, birçoğu onlarca yıldır terk edilmiş durumda.

Kısa ancak hayli kıymetli bir yol: The Salt Route / Tuz Yolu


Adriyatik kıyısıdan Roma bölgesine tuz getirmek için kullanılan Tuz Yolu, yüzseneler boyunca değerini korumuştur. Bu niçinle, tuz açısından zengin bölgeler önemli ticaret merkezleri haline geldi. Bir öbür kıymetli tuz yolu ise Kuzey Almanya’daki kurulmuş olan tuz yolu idi. 100 km uzunluğunda olan bu Eski Tuz Yolu, balıkların bozulmaması için balıkçılara tuz temini için kullanıldı. Başka ticaret yollarına bakılırsa çok kısa olan bu yolu tamamlamak yaklaşık 20 gün sürüyordu.

Köle ticaretinin yapıldığı ticaret yolu: The Trans Saharan Trade Route / Trans Sahra Ticaret Yolu


Trans Sahra Ticaret Yolu, Sahra Çölü’nün değerli noktalarını birbirine bağlaması niçiniyle Afrika bölgesinin en değerli ticaret yollarından bir tanesiydi. Bu ticaret yolu çöl bölgesinde yer aldığı için develer, tüccarların bu yolu kat etmeleri açısından pek değerliydi. Yol boyunca altın ve köle ticareti haricinde devekuşu tüyü üzere lüks eşyalar da alınıp satılıyordu. 16. yüzyılın ortalarında Portekiz’in Batı Afrika’ya giden deniz yollarını keşfetmesiyle birlikte ehemmiyeti büyük ölçüde azalmıştır.