ahmetbeyler
Yeni Üye
Denizciler büyük keşiflere imza attıkları, aylar hatta yıllar süren destansı seyahatlerini yazdıkları seyir defterlerinde bu sıkıntıya da yer verdiler.
Aslında ağlarına epeyce sayıda deniz eseri takılıyordu lakin bunların tamamını geri atmak zorunda kalıyorlardı.
Mürettabat, ağlarına takılan değişik balıkları yemezlerdi.
Edindikleri deneyimler yardımıyla, “denizden babam çıksa yerim” fikrinin ne kadar tehlikeli olduğunu biliyorlardı. Değişik balıkların yenmesi durumunda mürettabatta onlarca vefatın olabileceğine şahit etmişlerdi.
Tuttukları balıkların yenilebilir olup olmadığını çeşitli metotlarla test ediyorlardı.
Dinlerine düşkün olmasıyla bilinen İspanyol denizciler, tuttukları balıkları evvel kutsal suya batırıp daha sonra üzerlerine gümüş haç yahut gümüş para koyuyorlardı. Şayet gümüşte bir kararma olursa balığın zehirli olduğu tespit edilebiliyordu.
Başka denizciler ise güverteye koydukları balıkların üzerine sinek ve böcek bırakıyorlardı. Şayet sinekler ve böcekler balıkların üzerine konmuyorsa bu da balıkların zehirli olduğu manasına geliyordu.
Aslında 19. yüzyıla kadar, balık yiyerek ölenlerin tam olarak niye öldükleri bilinmiyordu.
Balık yedikten daha sonra görülen ölümlerden bahsedilen en eski kaynak, MÖ 7. yüzyıla kadar uzanıyor. Antik Çin’deki imparatorluk şifacıları, ölümlerin balıklardan kaynaklandığını biliyorlardı lakin balıkların zehirli olduğu ispatlanamamıştı.
1886’da Kübalı bir tabip, ölümlü bir hadise daha sonrasında yaptığı araştırmalarda balıklardaki zehri tespit etti. Zehrin, balıkların dokularında ve kaslarında yer aldığını gördü.
Zehir aslında planktonlarda bulunan bir unsur. Balıklar bu planktonları yemesine karşın makûs etkilenmiyor, zehirli husus balıkların bedeninde depolanıyor ve balık büyüdükçe zehir oranı daha da artıyor. Bu toksin, balık ne kadar pişerse pişsin yok olmaz.
Toksin, insan bedenine girdikten bir saat daha sonra baş, karın ağrısı şikayetleri artıyor. Beden, zehirle savaşmaya çalışırken ishal ve kusma görülüyor. Durum ağırlaşırsa kalpte ve teneffüs sisteminde önemli sıkıntılar yaşanıyor. Acil müdahale edilmezse mevte bile niye olabiliyor.
Denizcilerin açlık sorunu çekmesinin asıl sebebi zehirli deniz eserleri değildi.
Okyanusun birtakım bölgelerinde canlı bulmak epey sıkıntı ve denizciler seferlerine çoklukla buralardan devam etmek zorunda kalıyorlardı. Bu alanlar tropikal iklimlerin merkezinde ağırlaşıyor. Buralarda batı rüzgarlarıyla doğu rüzgarları çakışıp yer değiştiriyor. Bu niçinle buralarda döngüler oluştuğu için rüzgarlar güçlü olmuyor. Denizciler bu zayıf rüzgarlar niçiniyle epey yavaş ilerlerlerdive bu bölgelerde erzakları tükenebiliyordu.
Bu sakinlik, suda yaşayan organizmaları da tesirler.
Bu alanlarda yaşayan canlılar oligotrophic grubunda yer alıyor. Zira hidrojen ve fosfor üzere değerli elementler okyanusun üst katmanında bulunmaz, yalnızca derinlerden gelir. Bu da daha az canlı hayat manasına gelir.
Kaşiflerin haritalarını incelediğimizde gemilerin birçoklarının okyanuslarda bu noktalardan geçtiklerini bakılırsabiliriz.
Bu bölgelerde adeta denizden bir çölün ortasında oluyorlardı.
Ayrıca yalnızca balık yemek de denizcileri berbat etkileyebilirdi. Sadece protein odaklı beslenmek böbreklere ziyan verir, gerekli olan öteki vitamin ve mineraller uzun mühlet alınmazsa mevte dahi niye olabilir.
Kaynaklar: 1, 2
Aslında ağlarına epeyce sayıda deniz eseri takılıyordu lakin bunların tamamını geri atmak zorunda kalıyorlardı.
Mürettabat, ağlarına takılan değişik balıkları yemezlerdi.
Edindikleri deneyimler yardımıyla, “denizden babam çıksa yerim” fikrinin ne kadar tehlikeli olduğunu biliyorlardı. Değişik balıkların yenmesi durumunda mürettabatta onlarca vefatın olabileceğine şahit etmişlerdi.
Tuttukları balıkların yenilebilir olup olmadığını çeşitli metotlarla test ediyorlardı.
Dinlerine düşkün olmasıyla bilinen İspanyol denizciler, tuttukları balıkları evvel kutsal suya batırıp daha sonra üzerlerine gümüş haç yahut gümüş para koyuyorlardı. Şayet gümüşte bir kararma olursa balığın zehirli olduğu tespit edilebiliyordu.
Başka denizciler ise güverteye koydukları balıkların üzerine sinek ve böcek bırakıyorlardı. Şayet sinekler ve böcekler balıkların üzerine konmuyorsa bu da balıkların zehirli olduğu manasına geliyordu.
Aslında 19. yüzyıla kadar, balık yiyerek ölenlerin tam olarak niye öldükleri bilinmiyordu.
Balık yedikten daha sonra görülen ölümlerden bahsedilen en eski kaynak, MÖ 7. yüzyıla kadar uzanıyor. Antik Çin’deki imparatorluk şifacıları, ölümlerin balıklardan kaynaklandığını biliyorlardı lakin balıkların zehirli olduğu ispatlanamamıştı.
1886’da Kübalı bir tabip, ölümlü bir hadise daha sonrasında yaptığı araştırmalarda balıklardaki zehri tespit etti. Zehrin, balıkların dokularında ve kaslarında yer aldığını gördü.
Zehir aslında planktonlarda bulunan bir unsur. Balıklar bu planktonları yemesine karşın makûs etkilenmiyor, zehirli husus balıkların bedeninde depolanıyor ve balık büyüdükçe zehir oranı daha da artıyor. Bu toksin, balık ne kadar pişerse pişsin yok olmaz.
Toksin, insan bedenine girdikten bir saat daha sonra baş, karın ağrısı şikayetleri artıyor. Beden, zehirle savaşmaya çalışırken ishal ve kusma görülüyor. Durum ağırlaşırsa kalpte ve teneffüs sisteminde önemli sıkıntılar yaşanıyor. Acil müdahale edilmezse mevte bile niye olabiliyor.
Denizcilerin açlık sorunu çekmesinin asıl sebebi zehirli deniz eserleri değildi.
Okyanusun birtakım bölgelerinde canlı bulmak epey sıkıntı ve denizciler seferlerine çoklukla buralardan devam etmek zorunda kalıyorlardı. Bu alanlar tropikal iklimlerin merkezinde ağırlaşıyor. Buralarda batı rüzgarlarıyla doğu rüzgarları çakışıp yer değiştiriyor. Bu niçinle buralarda döngüler oluştuğu için rüzgarlar güçlü olmuyor. Denizciler bu zayıf rüzgarlar niçiniyle epey yavaş ilerlerlerdive bu bölgelerde erzakları tükenebiliyordu.
Bu sakinlik, suda yaşayan organizmaları da tesirler.
Bu alanlarda yaşayan canlılar oligotrophic grubunda yer alıyor. Zira hidrojen ve fosfor üzere değerli elementler okyanusun üst katmanında bulunmaz, yalnızca derinlerden gelir. Bu da daha az canlı hayat manasına gelir.
Kaşiflerin haritalarını incelediğimizde gemilerin birçoklarının okyanuslarda bu noktalardan geçtiklerini bakılırsabiliriz.
Bu bölgelerde adeta denizden bir çölün ortasında oluyorlardı.
Ayrıca yalnızca balık yemek de denizcileri berbat etkileyebilirdi. Sadece protein odaklı beslenmek böbreklere ziyan verir, gerekli olan öteki vitamin ve mineraller uzun mühlet alınmazsa mevte dahi niye olabilir.
Kaynaklar: 1, 2