‘Deliler Sarayı’ Denilen Akıl Hastanesinin Fecî Öyküsü

ahmetbeyler

Yeni Üye
İngiltere’nin birinci ruh ve hudut hastalıkları hastanesi Bedlam; günümüzde varlığını, geçmişindeki kan dondurucu olaylarının makus şöhretini üzerinden atmış bir biçimde sürdürüyor.

Batıl inançların, bilimden uzak deneylerin ve kaygı sinemasını aratmayan gizemlerin bir vakit içinder sembolü olan Bedlam Akıl Hastanesi’nin o karanlık iç yüzünde neler olduğunu öğrenmeye hazırsanız başlayalım.

“Bedlam” sözcüğünün manası bile bize bir şeyler anlatıyor.


“Bethlehem” sözcüğünden gelen Bedlam, Hz. İsa’nın doğum yeri olan Beytüllahim kasabasının İngilizce karşılığıdır. “Karışık, gürültülü, kaoslu yer” manalarına gelen bu sözcük vakit içinde tüm akıl hastaneleri için kullanılmaya başlıyor ve hatta sözlüğe “akıl hastanesi, tımarhane” manalarında yerleşiyor.

İlk başta bakıma muhtaç beşerler için bir sığınak olarak tanımlanan bu yer vakit içinde sokakta istenmeyen her insanın atıldığı bir hastaneye dönüştürülüyor ve bu biçimdece içerideki herkes “deli” olarak etiketlenmeye mahkûm oluyor.


“Deliler Sarayı”nda kapalı kapılar gerisinde insanlara neler yapılıyordu?


Bedlam’da yaşayan hastaların saman yataklarda uyumaya ve tuvaletlerini kaplara yapmaya zorlanmasının yanı sıra “deney” ismi altında hayli daha müthiş şeyler yapılıyordu.

Tavana asılı bir sandalyeye bağlanan kişi; kusana kadar dakikada en az 100 sefer döndürme, çırılçıplak soyarak duvarlara zincirleme, saatlerce buzlu suyun ortasında bağlı tutma üzere çeşitli azaplara maruz bırakılıyorlardı.

Bu “deneylerle” akıl hastalıklarının tedavi edileceği düşünülüyordu ve ölen insanların vücutları kadavra ticareti ile satılıyordu.

Hastaları garip hareketler yapmaya zorlayarak gelen ziyaretçiler eğlendiriliyordu.


1600’lü senelerda ihtişamlı bir saraya dönüştürülen Bedlam, para karşılığı ziyaretçi almaya başlamıştı ve yılda yaklaşık olarak 96 bin kişinin uğradığı bir yer hâline gelmişti. Hastaları adeta bir maskot gibi değişik hareketler yapmaya zorlayarak ziyaretçiler eğlendiriliyordu.

bir süre daha sonra ziyarete kapatıldı ve bu biçimdece içerideki kan dondurucu muamelelerin büsbütün gizli kapılar arkasında yapılması sağlandı. Nihayet, 1940’lı senelerda öteki bir yere taşınan hastane çağdaş tedavi hallerini uygulamaya başladı ve vakit içinde olağan bir hastaneye dönüştü.

2013 yılında yapılan hafriyatlarda ise yaklaşık 20 bin vücudun bulunduğu toplu mezarlara ulaşıldı. Burada yapılan incelemeye göre, 1m³’lük bir alana 6 meyyit düşüyordu.

Son olarak; şu anda halka açık bir biçimde hastane toprağında sergilenen, günümüzdeki hastaların yaptığı fotoğraflara göz atalım:




  • Kaynaklar: History Hit, Britannica, The Secret City, Arş. Gör. Abdullah Yıldız, Bethlem Museum of the Mind