ahmetbeyler
Yeni Üye
Biriktirme bozukluğu olarak da geçen istifçilik, 2013 yılında Zihinsel Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı’nın en son baskısına, yani DSM-5’e dahil edilen bir hastalıktır. Bu durumdan muzdarip şahıslar, eşyaları kurtarma gereksinimi hissederek onları biriktirmeye başlar.
Birisi, onların ellerindeki eşyaları almak yahut ortasında yaşadıkları eşya dolu konutu temizlemek istediğinde ise çok yansılar gösterirler. Bu insanların sahip oldukları eşyalardan ayrılma konusunda, ellerinde olmayan sebeplerden ötürü sorun yaşadıkları gözlemlenir. Haydi gelin, bu hastalığın gerisinde yatan ruhsal faktörlere bir bakalım.
İstifçilikte, ‘biriktirme’ davranışı sık görüldüğü için koleksiyonculukla karıştırılsa da mutlaka tıpkı şey değil.
Koleksiyon yapan beşerler, çoklukla kasıtlı olarak, alacakları belli bir kategorideki eseri alıp başkalarına göstermek için özel bir yerde bu eşyaları saklamayı severler. Yani hedefleri, bu eşyaları kullanmak yahut daima yanı başlarında tutmak değildir.
İstifçi şahıslar ise objelere sahip olabilmek için koleksiyonerler üzere plan yapmazlar. Bu bireyler, dürtüsel halde bir objeye sahip olmayı istedikleri için gördükleri tüm objeler tarafınca tetiklenirler. İstifçiler için sahip oldukları şeylerin belirli bir kategoriye ilişkin olması gerekmez. Misal bu şahıslar, çöpten bir gazete alıp o gazeteye muhtaçlıkları olduğunu düşünebilir. İstifleyenlerin bulundukları ortam, daima çok dağınık olduğu için koleksiyonculukla uzaktan yakından alakaları yoktur.
Bu hastalık, toplumsal bağlantıları de bozuyor.
Uzmanlar bu sorunun tam olarak niçininin bilinmediğinden bahsediyor. Aile üyelerinde bu durumu yaşayan kişilerin de benzer tecrübeleri yaşaması mümkün. kimi vakit sevilen birinin kaybı, gerilimli bir hayat da kişiyi istifçi yapabilir. Bu sıkıntıdan muzdarip beşerler iş, partner, aile ve her cinsten toplumsal alakaları yürütmede zorluk çekiyorlar.
Çünkü daima işe fayda yamaz tüm eşyaları alıp meskene taşıdıkları için bir mühlet daha sonra aileleri yahut bir arada yaşadıkları şahıslar tarafınca terk edilebiliyorlar. bu biçimdece bu sorunu deneyimleyen insanlar daha fazla yalnızlaşıyor. Biriktirme bozukluğunun toplumda genel olarak görülme sıklığı yaklaşık %2,6’dır. Bu hastalık, 60 yaşın üstündeki insanlarda veya başka bir ruhsal bozukluğu olan insanlarda ise daha sık görülüyor.
Bu sorunu yaşayan bireyler, ortasında yaşadıkları kültür ve ülke fark etmeksizin misal davranışlar gösterirler. Hatta bayanlarda ve erkeklerde eşit oranda görülen bir durum olduğu yapılan araştırmalarca da ortaya konmuştur. Bu sorun, hayatın erken devirlerinde (15-19 yaş civarı) başlayan ve geçen her on yılda tekrar da şiddetlenen bir durumdur.
Peki eşyalara bu denli bağımlı geçen bir yaşamın semptomları nelerdir?
Öncelikle bu sorunu yaşayan beşerler için en besbelli semptomun ellerindeki eşyadan vazgeçememeleri olduğunu bir sefer daha vurgulayalım. Çünkü bu o denli bildiğimiz üzere bir vazgeçememe duygusu değil, bağımlılık derecesinde dirençli bir bırakamama sorunu. Aslında bu beşerler, objeleri, güya çocuklarıymış üzere benimseyip kopamıyorlar. Genelde bu insanların yaşadıkları meskenler, bir mühlet daha sonra çöp meskene dönüşüyor çünkü ne bulurlarsa konuta getiriyorlar. Artık şahısların ömür alanı objelerin istilasına uğradığı için bu bireyler; mutfakta yemek pişiremez, banyo yapamaz hale gelebilirler.
zaten bu bireyler; eşyaları, gelecekte bir gün gereksinimleri olacağına inandıkları eşsiz öğeler olarak gördükleri için saklıyorlar. Her eşyaya duygusal bir bedel atfettikleri için onlara baktıklarında o duyguyu hatırlıyorlar. Bir de bu şahıslarda istifleme güdüsüne ek olarak erteleme, mükemmeliyetçilik, kararsızlık ve dikkat dağınıklığı üzere kimi ruhsal durumlar da mevcuttur. Bireyler, katiyetle problemleriyle yüzleşmekte zorlanırlar. Kendilerinde bir sorun olduğunu fark etmeleri çok sıkıntı olduğu için sorunu çözmeye yönelik adım atmaları da sıkıntı olur.
İstiflenen yalnızca eşya değil, hayvan bile olabilir.
Hayvan istifçiliği, klasik istifçilikten farklı olarak özel bir istifleme bozukluğu tipidir. Ama hem eşya hem hayvan istifleyenler de vardır. Bir kişinin yüzlerce hayvanı biriktirmesi üzere düşünebilirsiniz bu durumu. Hayvanları toplayıp bir meskene, odaya, alana kapatabilirler. Aslında bu pek tehlikelidir zira hayvanların güvenliğinin ve sıhhatinin bozulması olasıdır. bir TV programında istifçilik ile ilgili Acil Paklık Grubu isimli bir reality show çekilmişti ve oradaki kıssalar çok enteresandı.
Acil Paklık Grubu
Hatta ülkemizde bu hastalığı yaşayan hayli insan olduğunu, her geçen gün medyada ‘çöp ev’ başlığıyla gördüğümüz haberlerden anlayabiliriz. Belki bu bireylerin meskenlerinin belediyeler tarafınca nazaranvlendirilen temizleme takımları tarafınca temizlendiğine denk gelenleriniz bile vardır. Doğal ki birçok evin arasından yalnızca çöp değil, acıklı hayat hikayeleri de çıkabiliyor.
örneğin Bursa’da çöp konuta kilitlenmiş olarak bulunan küçük bir çocuğun öyküsü duyanları pek üzmüştü.
Rahatsız Edici İçerik
O niçinle, bu hastalığı yaşayan insanların yakınlarının pes etmemesi ve bu bireyleri doktora götürmeleri çok değerli. Bu beşerler yalnız bırakıldığında toplumsal hayatı istemeden de olsa tehlikeye atabiliyor. Bir meskenin içi çöp yığınıysa tıpkı apartmandaki bir öteki daire ve hatta muhit de bundan etkilenebiliyor. O niçinle bu bireylerin psikiyatrik dayanak alıp ilaçlarını sistemli olarak kullanmaları hem kendileri birebir vakitte etrafları için faydalı olabilir.
Kaynaklar: Psychiatry, Mayo Clinic, APA, Anadolu Kedisi
Birisi, onların ellerindeki eşyaları almak yahut ortasında yaşadıkları eşya dolu konutu temizlemek istediğinde ise çok yansılar gösterirler. Bu insanların sahip oldukları eşyalardan ayrılma konusunda, ellerinde olmayan sebeplerden ötürü sorun yaşadıkları gözlemlenir. Haydi gelin, bu hastalığın gerisinde yatan ruhsal faktörlere bir bakalım.
İstifçilikte, ‘biriktirme’ davranışı sık görüldüğü için koleksiyonculukla karıştırılsa da mutlaka tıpkı şey değil.
Koleksiyon yapan beşerler, çoklukla kasıtlı olarak, alacakları belli bir kategorideki eseri alıp başkalarına göstermek için özel bir yerde bu eşyaları saklamayı severler. Yani hedefleri, bu eşyaları kullanmak yahut daima yanı başlarında tutmak değildir.
İstifçi şahıslar ise objelere sahip olabilmek için koleksiyonerler üzere plan yapmazlar. Bu bireyler, dürtüsel halde bir objeye sahip olmayı istedikleri için gördükleri tüm objeler tarafınca tetiklenirler. İstifçiler için sahip oldukları şeylerin belirli bir kategoriye ilişkin olması gerekmez. Misal bu şahıslar, çöpten bir gazete alıp o gazeteye muhtaçlıkları olduğunu düşünebilir. İstifleyenlerin bulundukları ortam, daima çok dağınık olduğu için koleksiyonculukla uzaktan yakından alakaları yoktur.
Bu hastalık, toplumsal bağlantıları de bozuyor.
Uzmanlar bu sorunun tam olarak niçininin bilinmediğinden bahsediyor. Aile üyelerinde bu durumu yaşayan kişilerin de benzer tecrübeleri yaşaması mümkün. kimi vakit sevilen birinin kaybı, gerilimli bir hayat da kişiyi istifçi yapabilir. Bu sıkıntıdan muzdarip beşerler iş, partner, aile ve her cinsten toplumsal alakaları yürütmede zorluk çekiyorlar.
Çünkü daima işe fayda yamaz tüm eşyaları alıp meskene taşıdıkları için bir mühlet daha sonra aileleri yahut bir arada yaşadıkları şahıslar tarafınca terk edilebiliyorlar. bu biçimdece bu sorunu deneyimleyen insanlar daha fazla yalnızlaşıyor. Biriktirme bozukluğunun toplumda genel olarak görülme sıklığı yaklaşık %2,6’dır. Bu hastalık, 60 yaşın üstündeki insanlarda veya başka bir ruhsal bozukluğu olan insanlarda ise daha sık görülüyor.
Bu sorunu yaşayan bireyler, ortasında yaşadıkları kültür ve ülke fark etmeksizin misal davranışlar gösterirler. Hatta bayanlarda ve erkeklerde eşit oranda görülen bir durum olduğu yapılan araştırmalarca da ortaya konmuştur. Bu sorun, hayatın erken devirlerinde (15-19 yaş civarı) başlayan ve geçen her on yılda tekrar da şiddetlenen bir durumdur.
Peki eşyalara bu denli bağımlı geçen bir yaşamın semptomları nelerdir?
Öncelikle bu sorunu yaşayan beşerler için en besbelli semptomun ellerindeki eşyadan vazgeçememeleri olduğunu bir sefer daha vurgulayalım. Çünkü bu o denli bildiğimiz üzere bir vazgeçememe duygusu değil, bağımlılık derecesinde dirençli bir bırakamama sorunu. Aslında bu beşerler, objeleri, güya çocuklarıymış üzere benimseyip kopamıyorlar. Genelde bu insanların yaşadıkları meskenler, bir mühlet daha sonra çöp meskene dönüşüyor çünkü ne bulurlarsa konuta getiriyorlar. Artık şahısların ömür alanı objelerin istilasına uğradığı için bu bireyler; mutfakta yemek pişiremez, banyo yapamaz hale gelebilirler.
zaten bu bireyler; eşyaları, gelecekte bir gün gereksinimleri olacağına inandıkları eşsiz öğeler olarak gördükleri için saklıyorlar. Her eşyaya duygusal bir bedel atfettikleri için onlara baktıklarında o duyguyu hatırlıyorlar. Bir de bu şahıslarda istifleme güdüsüne ek olarak erteleme, mükemmeliyetçilik, kararsızlık ve dikkat dağınıklığı üzere kimi ruhsal durumlar da mevcuttur. Bireyler, katiyetle problemleriyle yüzleşmekte zorlanırlar. Kendilerinde bir sorun olduğunu fark etmeleri çok sıkıntı olduğu için sorunu çözmeye yönelik adım atmaları da sıkıntı olur.
İstiflenen yalnızca eşya değil, hayvan bile olabilir.
Hayvan istifçiliği, klasik istifçilikten farklı olarak özel bir istifleme bozukluğu tipidir. Ama hem eşya hem hayvan istifleyenler de vardır. Bir kişinin yüzlerce hayvanı biriktirmesi üzere düşünebilirsiniz bu durumu. Hayvanları toplayıp bir meskene, odaya, alana kapatabilirler. Aslında bu pek tehlikelidir zira hayvanların güvenliğinin ve sıhhatinin bozulması olasıdır. bir TV programında istifçilik ile ilgili Acil Paklık Grubu isimli bir reality show çekilmişti ve oradaki kıssalar çok enteresandı.
Acil Paklık Grubu
Hatta ülkemizde bu hastalığı yaşayan hayli insan olduğunu, her geçen gün medyada ‘çöp ev’ başlığıyla gördüğümüz haberlerden anlayabiliriz. Belki bu bireylerin meskenlerinin belediyeler tarafınca nazaranvlendirilen temizleme takımları tarafınca temizlendiğine denk gelenleriniz bile vardır. Doğal ki birçok evin arasından yalnızca çöp değil, acıklı hayat hikayeleri de çıkabiliyor.
örneğin Bursa’da çöp konuta kilitlenmiş olarak bulunan küçük bir çocuğun öyküsü duyanları pek üzmüştü.
Rahatsız Edici İçerik
O niçinle, bu hastalığı yaşayan insanların yakınlarının pes etmemesi ve bu bireyleri doktora götürmeleri çok değerli. Bu beşerler yalnız bırakıldığında toplumsal hayatı istemeden de olsa tehlikeye atabiliyor. Bir meskenin içi çöp yığınıysa tıpkı apartmandaki bir öteki daire ve hatta muhit de bundan etkilenebiliyor. O niçinle bu bireylerin psikiyatrik dayanak alıp ilaçlarını sistemli olarak kullanmaları hem kendileri birebir vakitte etrafları için faydalı olabilir.
Kaynaklar: Psychiatry, Mayo Clinic, APA, Anadolu Kedisi