ahmetbeyler
Yeni Üye
At otomobillerinin kullanılmaya başlandığı senelerdan beridir tüm dünyada trafik kuralları uygulanıyor. Şoför ve yayaların güvenliği ile trafiğin nizamını sağlamak için uygulanan bu kurallar şimdi her ülkede birebir olsa da, bir durum var ki hepimizin gözüne çarpan önemli bir ayrıntıdır; trafiğin akış istikameti.
Bugün sizlerle birlikte niçin birtakım ülkelerde trafiğin soldan aktığını, hangi ülkelerde bu durumun yaşandığını, karşıt olanın biz mi yoksa onlar mı olduğunu inceleyeceğiz. Hazırsanız; trafiğin akış tarafı evrakını birlikte açalım.
Trafiğin akış istikametinin kıssası, MÖ 11. yüzyıla kadar uzanıyor
MÖ 3000 yılında kullanılmaya başlanan at arabalarında trafik kurallarına birinci kere MÖ 11. yüzyılda, Çin’de rastlanıyor. Cinsiyet ayrımının niçini tam olarak bilinmemekle bir arada; o senelerda bayanlar yolun solundan, erkekler sağından ve otomobiller ortasından gitmekteydi.
Bu cinsiyetçi trafik ve yaya kuralının ne vakte kadar sürdüğü bilinmez ama bilinen bir gerçek şu ki çağdaş manadaki birinci trafik kurallarına Birleşik Krallık’ta rastlanıyor.
Daha uygun kılıç kullanmak için trafiğin akışını soldan tercih ettiler
Birleşik Krallık, trafiğin soldan aktığını bildiğimiz ülkelerin başında geliyor. Aslında birden fazla kaynağa göre de trafik birinci sefer Birleşik Krallık’ta soldan akmaya başlar. Bunun niçini ise epey temel bir mantığa dayanmaktadır.
Trafiğin soldan akması demek; at arabası kullanan şahısların duvarı cephe alıp daha inançlı bir seyahat sürmesi anlamına geliyordu. Ayrıyeten, insanların epeyce büyük bir çoğunluğu sağ elini, sol eline göre daha kuvvetli kullanabildiği için; trafik soldan akarken sağ elle kılıç kullanmak ya da at dizginlerinin denetimi daha rahattı.
Avrupa’da solun düşüp sağın yükseldiği dönem
Her ne kadar üstteki başlık, sizlere siyasi bir ileti üzere gelse de; pek haksız sayılmazsınız. Napolyon Periyodu (1800’lü yılların başı)’ne kadar neredeyse tüm Avrupa’da trafik, sağlakların avantajlı olduğu üzere soldan akıyordu lakin Napolyon solak olduğu için, bu durum Napolyon’a rastgele bir avantaj sağlamadığı üzere, dezavantaj manasına geliyordu. Bu sebeple 19. yüzyılda, Napolyon’un da baskısıyla Avrupa’nın biroldukça yerinde trafiğin akışı soldan sağa geçti.
Napolyon Dönemi’de bile trafiğin soldan aktığı ülkelerin neredeyse tamamı, Adolf Hitler Dönemi’nde baskı ile trafiğin akışını soldan sağa çevirdi zira Hitler de trafiğin sağdan akmasını istiyordu.
İsveç ve Ford’un tercihleri büsbütün ekonomik
Henry Ford ise, Amerika’da araba üretirken kimi patentleri öteki bir isme kaptırmıştı. Ford, telif fiyatı ödememek için devayı direksiyonu sağ tarafa koymakta buldu.
Dünyada trafiğin akış durumu
Son yayımlanan raporlara nazaran; dünya üstündeki insanların %66’sı araçlarını sağdan akan trafikte sürerken, %34’ü ise soldan akan trafikte sürüyor.
Bu bilgiye nüfus değil de devlet sayısı üzerinden değinecek olursak şayet; 165 ülkede trafik sağdan akarken, 75 ülkede soldan akmaktadır. Ayrıyeten dünya üstündeki araç trafiğine açık yolların yalnızca %28’i soldan akan trafiğe bakılırsa tasarlanmıştır.
Trafiğin soldan aktığı ülkeler
Trafiğin soldan aktığı devletler için Avustralya, Endonezya, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Hindistan, Hong Kong, Pakistan, Japonya ve Tayland’ı örnek olarak gösterebiliriz.
Trafiğin soldan akması daha mı inançlı?
Günümüzde, “trafiğin soldan ya da sağdan akması daha güvenlidir” diye net bir tez ortaya atılmasa da geçmişte bu hususta yapılmış araştırmalar da mevcut. 1969 yılında İngiliz inşaat ve trafik mühendisi John Joseph Leeming tarafınca yayımlanan rapora nazaran; trafiğin soldan aktığı ülkelerde kaza oranı, trafiğin sağdan aktığı ülkelere bakılırsa daha düşüktür.
Leeming’in araştırması, insanların neredeyse tamamında sağ gözün sol göze bakılırsa daha baskın ve kuvvetli olmasıdır. Trafiğin soldan aktığı ülkelerde etraf denetimi sağ gözle yapıldığı ve birden fazla insan sağa yatkın olduğu için kaza oranı daha da azalmaktadır.
Leeming’in araştırması haricinde, yakın vakitte dünyaca ünlü araç test programı Australasian New Car Assessment Program (ANCAP), çarpışma testlerinde direksiyonu sağda bulunan araçların daha başarılı performans gösterdiğini lakin bu muvaffakiyetin arkasındaki temel sebebin çabucak hemen tam olarak bilinemediğini deklare etti.
Türkiye’de trafik büsbütün sağdan akmıyor!
Türkiye’de yaşayan bireyler olarak hepimiz trafiğin sağdan aktığını biliyoruz lakin Türkiye’de trafik büsbütün sağdan akıyor diyemeyiz. Bilhassa İstanbul’da yaşayan bireylerin birinci başta garipsediği lakin vakit içinde alıştığı bir durumu, sizlere örnek olarak olarak gösterebiliriz: İstanbul’da metrobüs trafiği soldan akıyor.
İstanbul’daki metrobüs trafiğinin soldan akmasının gerisinde ise yıllar evvel metrobüs ithalatında yaşanan sorunlar var. Türkiye’de yollar sağdan akan trafiğe göre planlanırken; İstanbul için verilen birinci metrobüs siparişinde Hollanda ile yaşanan tedarik probleminden ötürü, metrobüsler Birleşik Krallık’tan temin edilmişti. Birleşik Krallık’ta üretilen metrobüsler de trafiğin soldan akışına bakılırsa üretildiği ve İstanbul’da da durak ve yol meselesinin yaşanmaması için metrobüsler, soldan akan trafiğe nazaran ilerlemektedir.
Kendine özel yolu bulunmasına karşın; vakit zaman yaşanan metrobüs kazalarının genelde baş başa çarpışmalar olmasından ötürü kimi kaynaklarda bu kazaların, trafiğin karşıt akmasıyla ilgili olabileceği ifade edilmiş, hatta bir periyot metrobüs trafiğinin de sağdan akması gerektiği gündeme gelmişti.
Peki ya sizler trafiğin akış istikameti hakkında neler düşünüyorsunuz?
Bugün sizlerle birlikte niçin birtakım ülkelerde trafiğin soldan aktığını, hangi ülkelerde bu durumun yaşandığını, karşıt olanın biz mi yoksa onlar mı olduğunu inceleyeceğiz. Hazırsanız; trafiğin akış tarafı evrakını birlikte açalım.
Trafiğin akış istikametinin kıssası, MÖ 11. yüzyıla kadar uzanıyor
MÖ 3000 yılında kullanılmaya başlanan at arabalarında trafik kurallarına birinci kere MÖ 11. yüzyılda, Çin’de rastlanıyor. Cinsiyet ayrımının niçini tam olarak bilinmemekle bir arada; o senelerda bayanlar yolun solundan, erkekler sağından ve otomobiller ortasından gitmekteydi.
Bu cinsiyetçi trafik ve yaya kuralının ne vakte kadar sürdüğü bilinmez ama bilinen bir gerçek şu ki çağdaş manadaki birinci trafik kurallarına Birleşik Krallık’ta rastlanıyor.
Daha uygun kılıç kullanmak için trafiğin akışını soldan tercih ettiler
Birleşik Krallık, trafiğin soldan aktığını bildiğimiz ülkelerin başında geliyor. Aslında birden fazla kaynağa göre de trafik birinci sefer Birleşik Krallık’ta soldan akmaya başlar. Bunun niçini ise epey temel bir mantığa dayanmaktadır.
Trafiğin soldan akması demek; at arabası kullanan şahısların duvarı cephe alıp daha inançlı bir seyahat sürmesi anlamına geliyordu. Ayrıyeten, insanların epeyce büyük bir çoğunluğu sağ elini, sol eline göre daha kuvvetli kullanabildiği için; trafik soldan akarken sağ elle kılıç kullanmak ya da at dizginlerinin denetimi daha rahattı.
Avrupa’da solun düşüp sağın yükseldiği dönem
Her ne kadar üstteki başlık, sizlere siyasi bir ileti üzere gelse de; pek haksız sayılmazsınız. Napolyon Periyodu (1800’lü yılların başı)’ne kadar neredeyse tüm Avrupa’da trafik, sağlakların avantajlı olduğu üzere soldan akıyordu lakin Napolyon solak olduğu için, bu durum Napolyon’a rastgele bir avantaj sağlamadığı üzere, dezavantaj manasına geliyordu. Bu sebeple 19. yüzyılda, Napolyon’un da baskısıyla Avrupa’nın biroldukça yerinde trafiğin akışı soldan sağa geçti.
Napolyon Dönemi’de bile trafiğin soldan aktığı ülkelerin neredeyse tamamı, Adolf Hitler Dönemi’nde baskı ile trafiğin akışını soldan sağa çevirdi zira Hitler de trafiğin sağdan akmasını istiyordu.
İsveç ve Ford’un tercihleri büsbütün ekonomik
- İsveç’te trafiğin sağdan aktığı birinci gün
Henry Ford ise, Amerika’da araba üretirken kimi patentleri öteki bir isme kaptırmıştı. Ford, telif fiyatı ödememek için devayı direksiyonu sağ tarafa koymakta buldu.
Dünyada trafiğin akış durumu
Son yayımlanan raporlara nazaran; dünya üstündeki insanların %66’sı araçlarını sağdan akan trafikte sürerken, %34’ü ise soldan akan trafikte sürüyor.
Bu bilgiye nüfus değil de devlet sayısı üzerinden değinecek olursak şayet; 165 ülkede trafik sağdan akarken, 75 ülkede soldan akmaktadır. Ayrıyeten dünya üstündeki araç trafiğine açık yolların yalnızca %28’i soldan akan trafiğe bakılırsa tasarlanmıştır.
Trafiğin soldan aktığı ülkeler
- Trafiğin sağdan aktığı ülkeler kırmızı, soldan aktığı ülkeler ise mavi renkle gösteriliyor.
Trafiğin soldan aktığı devletler için Avustralya, Endonezya, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Hindistan, Hong Kong, Pakistan, Japonya ve Tayland’ı örnek olarak gösterebiliriz.
Trafiğin soldan akması daha mı inançlı?
Günümüzde, “trafiğin soldan ya da sağdan akması daha güvenlidir” diye net bir tez ortaya atılmasa da geçmişte bu hususta yapılmış araştırmalar da mevcut. 1969 yılında İngiliz inşaat ve trafik mühendisi John Joseph Leeming tarafınca yayımlanan rapora nazaran; trafiğin soldan aktığı ülkelerde kaza oranı, trafiğin sağdan aktığı ülkelere bakılırsa daha düşüktür.
Leeming’in araştırması, insanların neredeyse tamamında sağ gözün sol göze bakılırsa daha baskın ve kuvvetli olmasıdır. Trafiğin soldan aktığı ülkelerde etraf denetimi sağ gözle yapıldığı ve birden fazla insan sağa yatkın olduğu için kaza oranı daha da azalmaktadır.
Leeming’in araştırması haricinde, yakın vakitte dünyaca ünlü araç test programı Australasian New Car Assessment Program (ANCAP), çarpışma testlerinde direksiyonu sağda bulunan araçların daha başarılı performans gösterdiğini lakin bu muvaffakiyetin arkasındaki temel sebebin çabucak hemen tam olarak bilinemediğini deklare etti.
Türkiye’de trafik büsbütün sağdan akmıyor!
Türkiye’de yaşayan bireyler olarak hepimiz trafiğin sağdan aktığını biliyoruz lakin Türkiye’de trafik büsbütün sağdan akıyor diyemeyiz. Bilhassa İstanbul’da yaşayan bireylerin birinci başta garipsediği lakin vakit içinde alıştığı bir durumu, sizlere örnek olarak olarak gösterebiliriz: İstanbul’da metrobüs trafiği soldan akıyor.
İstanbul’daki metrobüs trafiğinin soldan akmasının gerisinde ise yıllar evvel metrobüs ithalatında yaşanan sorunlar var. Türkiye’de yollar sağdan akan trafiğe göre planlanırken; İstanbul için verilen birinci metrobüs siparişinde Hollanda ile yaşanan tedarik probleminden ötürü, metrobüsler Birleşik Krallık’tan temin edilmişti. Birleşik Krallık’ta üretilen metrobüsler de trafiğin soldan akışına bakılırsa üretildiği ve İstanbul’da da durak ve yol meselesinin yaşanmaması için metrobüsler, soldan akan trafiğe nazaran ilerlemektedir.
Kendine özel yolu bulunmasına karşın; vakit zaman yaşanan metrobüs kazalarının genelde baş başa çarpışmalar olmasından ötürü kimi kaynaklarda bu kazaların, trafiğin karşıt akmasıyla ilgili olabileceği ifade edilmiş, hatta bir periyot metrobüs trafiğinin de sağdan akması gerektiği gündeme gelmişti.
Peki ya sizler trafiğin akış istikameti hakkında neler düşünüyorsunuz?