Ay Sonuna Yanlışsız Parasız Kalmanızın Asıl Nedeni

ahmetbeyler

Yeni Üye
Dediğimiz üzere, artık en büyük gündemlerimizden biri para. Her şeyin giderek daha da pahalılaştığı bu periyotlarda, paramızı daha yönetimli kullanmak büyük kıymet kazanmaya başladı. Bilhassa tasarruf etmeye dayanan teknikler uygulanmaya çalışılsa da ay sonuna vardığımızda genelde paramız bitmiş oluyor.

Özel sebepler dışında bu durumun oluşmasında, ekonomistlerin esas sebeplerden saydığı bir durum var: Cashless Effect (Nakitsizlik Etkisi).

Öncelikle Cashless Effect nedir?



Kredi kartından harcama yapınca güya para benden gitmiyor hissine kapılıyorum” cümlesini duymuşuzdur. Ekonomistlerin tanımladığı Cashless Effect de tam olarak bu durumu açıklıyor. Cashless Effect, şayet ödeme yapmanız gereken bir anda nakit paranız yoksa ve bunun yerine kredi kartıyla ödeme yapmayı tercih ediyorsanız ortaya çıkıyor.

Kredi kartıyla ödeme yaptığınızda fizikî olarak para çıkışını görmediğiniz için ödeme yaparken nakitiniz var ise bile kredi kartını tercih ediyorsanız ve bu türlü daha rahat hissediyorsanız Cashless Effect arasındasinizdir demektir. beraberinde, şayet alışverişte nakit yerine kredi kartı tercih ediyorsanız daha fazla para harcama eğilimi gösterebilirsiniz.

niçin nakit olmayan parayı harcamak daha kolay?


Günümüzde, süratle gelişen teknolojinin de gelişmesi niçiniyle banka süreçleri daha fazlaca dijital ödemeye yöneldi. Cashless Effect’i tanımlarken de deklare ettiğımız üzere, bir şeyi satın alırken fizikî olarak para çıkışını görmediğimiz için daha kolay harcama yapılabiliyor.

Örneğin, bir televizyon satın alacaksınız ve televizyonun fiyatı 5 bin TL olsun. Bu televizyonu nakit ödemeniz gerektiği söylense, muhtemelen almaktan vazgeçersiniz lakin kredi kartıyla ödeme kolaylığı ismi altında size taksit vs. üzere imkanlar sağlamayı kabul ederlerse televizyonu almak ihtimaliniz pek yükseliyor.

Bu tesir hakkında yapılan çalışmalar ne diyor?


Cashless Effect birinci kez 1979 yılında, nakit ödeme yerine kredi kartıyla ödeme yaptıklarında daha fazla harcama eğiliminde olduklarına inanan, iktisat alanındaki bir teorisyen olan Elizabeth Hirschman tarafınca incelendi. Araştırması için bir mağaza zincirinin şubelerine, müşterileri araştırması için saha vazifelileri gönderdi. Alışveriş yapan müşterilere, ne aldıkları ve hangi ödeme yolunu kullandıkları soruldu.

Araştırmanın kararı ise beklendiği üzere oldu. En epeyce harcama yapanlar kartla ödeme yapan müşterilerdi. Hirschman, başlatmış olduğu araştırmaların devamında ise kredi kartı kullananların, eserin fiyatından çok daha fazlaca eserin özellikleriyle ilgilendiklerini ve para harcamaya dair korkuyu azalttığı ortaya çıktı. Tabii para harcama korkusu azalınca da ay sonu parasız kalma durumu kaçınılmaz oldu.

Cashless Effect’in sonuçları neler olabilir?


Cashless Effect’in en büyük ve yıpratıcı kararı doğal ki para harcama eğilimini arttırması olabilir. Kredi kartının bir limiti olduğunu ve sonrasındasında geri ödememiz gerektiğini çoğunlukla unutuyoruz. ötürüsıyla hayli fazla borcun altına fark etmeden girmiş olabiliyoruz.

Tabii bunun finansal tesirleri haricinde ruhsal ve fizikî olarak da tesirleri olabilir. Yapılan araştırmalara bakılırsa, borcu olan insanların olmayan insanlara nazaran anksiyete ve depresyondan muzdarip olma mümkünlüğü iki kat daha fazla.


Bireysel sonuçları dışında olağan olarak daha kitlesel sonuçları da var. Bilhassa pandemi devri sürecinin etkisiyle Cashless Effect arttı. Dünyada artık nakit para kullanması gitgide azalıyor. Cashless Effect’in de artması kararı kişisel borçlar artıyor ve ötürüsıyla ülkelerdeki tüketici borçları da artıyor.

Biraz evvel de bahsedildiği üzere, borç arttıkça kişinin ruhsal hastalıklara yatkınlığı artıyor. Bu durum da uzun vadede aslında ülkenin sağlık maliyetlerinin artacağı manasına geliyor.

Pekala, Cashless Effect’i engellemek için neler yapabiliriz?

Açıkçası, Cashless Effect’ten kesin olarak kurtulmanın geçerli tek bir yolu var: Kredi kartıyla ödeme yapmayı bırakmak. Ancak dijital çağ dediğimiz günümüz kaidelerinde bu pek de mümkün değil ve gerçekçi görünmüyor. Hatta pandemi periyodunda nakit satışını kapatan biroldukça mağaza oldu. Pekala, Cashless Effect’i yok edemesek de azaltmak için neler yapabiliriz?


Genel olarak fazla harcama yapmaktan kaçınmamıza yardımcı olan tasarruf biçimlerini kullanabiliriz. Bu formüller, bir bütçe oluşturmak yahut büyük bir şey satın almadan önce ayrıntılı bütçe planlaması yapmak olabilir.

Kredi kartında fazla harcama yapmamak için harcamalarımızı limitimize gore değil, hesabımızda bulunan paraya göre yapmalıyız. Aylık bütçemize daha uygun olması için kredi kartı limitimizi bile düşürebiliriz.