ahmetbeyler
Yeni Üye
Giderek kentleşen, nüfusu artan bir dünyada yaşıyoruz; bu da gökdelenlere olan muhtaçlığı artırıyor. Ancak Avrupa, ağır nüfuslu ve ekonomik açıdan bir çok müreffeh bir kıta bulunmasına rağmen devasa yükseklikte binalar inşa etmeye sıcak bakmıyor.
New York’ta 302 gökdelen, Hong Kong’da 546 gökdelen varken; Avrupa’da ise yalnızca 250 gökdelen var. Üstelik bunların yarısı yalnızca üç kentte bulunuyor: Londra, Moskova ve İstanbul.
Avrupalılar bu yapıları nahoş mi buluyor, yoksa epey öteki sebepler mi var?
İstanbul
Gökdelenlerin birinci kere 19. yüzyılda Chicago’da ve daha sonrasında New York’ta yükselmeye başlamasının en kıymetli niçinlerinden biri, o alanlarda tarihi binaların bulunmamasıydı.
esasen kıta oldukça yeni denilebilecek bir tarihte keşfedilmişti. Roma’daki Kolezyum, Atina’daki Akropolis üzere tarihi yapılar bulunmuyordu. Avrupa’daki üzere eski ancak sağlam ve görkemli kamu binaları, konutlar de bulunmuyordu.
Manhattan Evvel / daha sonra
Ayrıca Avrupa’daki kentlerin birçok dar bir alana sıkışmak yerine geniş bir alana istikrarlı bir biçimde dağıldığı için buralarda yüksek yapı inşa etmeye gerek duyulmamıştı.
Amsterdam, Hollanda
Özellikle İkinci Dünya Savaşı’nda Avrupa’da bir epeyce kentteki simge yapılar büyük hasar gördü. Savaştan daha sonra bunlar yıkılmadı ve büyük bir emek sarf edilerek ihtimamla restore edildi.
Almanya’nınn Köln kenti, İkinci Dünya Savaşı’nda büyük hasar görmesine karşın onarımlar yardımıyla eski görünümüne bir daha kavuşmuştu.
Mirası müdafaa dileği baskın olunca gökdelenlere karşı hiç bir vakit istek duyulmadı. Yalnızca kimi kentlerde gökdelenler yükseldi fakat bunlar da çok dar alanlarda toplandı. İstanbul’daki üzere bir düzensizliğe müsaade verilmedi
Kıta genelinde epeyce fazla gökdelen olmamasından kısmen sorumlu olan bir kavramdan da bahsetmek gerekiyor: Brükselleşme.
1960’lardan kalma ruhsuz dizaynlı ve kutu gibisi binalar yüzünden kent görünümü ziyan goren Brüksel.
Belçika’nın başşehri Brüksel’de hiç bir vakit gerçek bir gökdelen inşa edilmemiş olsa da; 1960’larda kentteki biroldukca bina, berbat dizaynlı modern yapılara yer açmak için yıkıldı. Üstteki görselde o ruhsuz binaları rahatlıkla seçebilirsiniz.
Belçika’nın en tesirli Arka Nouveau yapılarından biri olan Maison du People da bu yıkıma kurban gitti. Yerine Blaton Tower adlı yüksek bir bina inşa edildi. Alttaki görselde de gördüğünüz üzere kentin dokusuna çok alışılmamış duruyor.
Blaton Tower
Ayrım gözetmeyen bu bir daha yapılanmanın kente verdiği ziyanı fark eden birfazlaca kıymetli kişiselyet ve mimar, yapılanların “mimari suç” olduğunu söyleyerek “Brükselleşme” terimini ortaya çıkardı ve yeni kent planlaması kurallarının getirilmesi için çalışmalar yaptı. Brüksel vatandaşları, çevreciler ve müdafaa örgütleri ülke çapında protestolar başlattı.
Bu sayede, yeni binaların inşası kıymetli ölçüde sonlandırıldı ve tarihi binaların restore edilmesini ve kentin kültürel dokusunun korunması sağlandı. Facadism adı verilen bir teknik kullanılarak çağdaş dizaynlı binaların dış cepheleri, Avrupa’nın eski ve estetik mimari dizaynlarına benzetildi.
Brüksel’deki bu durum, Avrupa’da çağdaş binalara karşı genel bir hoşnutsuzluğa yol açtı ve bu tip çağdaş binalar yavan ve ruhsuz olarak görüldü.
Bunun üzerine Avrupa’daki epey sayıda kent, misal düzenlemeleri benimsedi ve yüksek binaları ya hiç yapmadı ya da tarihi merkezlerden uzak yerlere inşa etti (Paris’teki La Defense gibi).
La Défense, Paris
2000’li yılların başlarından itibaren Londra, Paris, Moskova, İstanbul ve Frankfurt üzere büyük finans merkezlerinde ticari alan talebi arttıkça gökdelenler yükselmeye başladı.
Londra, İngiltere
Nispeten daha küçük olan ve daha sakin bir biçimde büyüyen Avrupa kentleri ise çevreyi ve vatandaşlarının ömür standartlarını iyileştirmeyi daha epeyce önemsedi.
Öte yandan bilhassa İskandinavya’daki ve Orta Avrupa’daki kentler, ulusal ekonomileri ortasındaki değerini korurken, istikrarlı bir biçimde sürdürülebilirlik ve refah seviyesi bakımından dorukta yer almaya devam ettiler.
Kopenhag, Danimarka
Dünya giderek globalleştikçe mimari trendler kutu gibisi yapılara kayıyor ancak kimi Avrupa kentleri buna direnmeye devam ediyor. Gelecekte tahminen de Avrupa da birtakım zorunluluklardan dolayı yüksek binaların esiri altında kalacak lakin en azından İstanbul’daki üzere bir dağınıklık olmayacağı kesin üzere görünüyor.
Bazı Avrupa kentlerinin nasıl göründüklerine de bir göz atalım isterseniz:
Floransa, İtalya
Budapeşte, Macaristan
Porto, Portekiz
Strasbourg, Fransa
Edinburgh, İskoçya
Barcelona, İspanya
Prag, Çekya
Sizce de gökdelensiz daha hoş değiller mi?
New York’ta 302 gökdelen, Hong Kong’da 546 gökdelen varken; Avrupa’da ise yalnızca 250 gökdelen var. Üstelik bunların yarısı yalnızca üç kentte bulunuyor: Londra, Moskova ve İstanbul.
Avrupalılar bu yapıları nahoş mi buluyor, yoksa epey öteki sebepler mi var?
İstanbul
Gökdelenlerin birinci kere 19. yüzyılda Chicago’da ve daha sonrasında New York’ta yükselmeye başlamasının en kıymetli niçinlerinden biri, o alanlarda tarihi binaların bulunmamasıydı.
esasen kıta oldukça yeni denilebilecek bir tarihte keşfedilmişti. Roma’daki Kolezyum, Atina’daki Akropolis üzere tarihi yapılar bulunmuyordu. Avrupa’daki üzere eski ancak sağlam ve görkemli kamu binaları, konutlar de bulunmuyordu.
Manhattan Evvel / daha sonra
Ayrıca Avrupa’daki kentlerin birçok dar bir alana sıkışmak yerine geniş bir alana istikrarlı bir biçimde dağıldığı için buralarda yüksek yapı inşa etmeye gerek duyulmamıştı.
Amsterdam, Hollanda
Özellikle İkinci Dünya Savaşı’nda Avrupa’da bir epeyce kentteki simge yapılar büyük hasar gördü. Savaştan daha sonra bunlar yıkılmadı ve büyük bir emek sarf edilerek ihtimamla restore edildi.
Almanya’nınn Köln kenti, İkinci Dünya Savaşı’nda büyük hasar görmesine karşın onarımlar yardımıyla eski görünümüne bir daha kavuşmuştu.
Mirası müdafaa dileği baskın olunca gökdelenlere karşı hiç bir vakit istek duyulmadı. Yalnızca kimi kentlerde gökdelenler yükseldi fakat bunlar da çok dar alanlarda toplandı. İstanbul’daki üzere bir düzensizliğe müsaade verilmedi
Kıta genelinde epeyce fazla gökdelen olmamasından kısmen sorumlu olan bir kavramdan da bahsetmek gerekiyor: Brükselleşme.
1960’lardan kalma ruhsuz dizaynlı ve kutu gibisi binalar yüzünden kent görünümü ziyan goren Brüksel.
Belçika’nın başşehri Brüksel’de hiç bir vakit gerçek bir gökdelen inşa edilmemiş olsa da; 1960’larda kentteki biroldukca bina, berbat dizaynlı modern yapılara yer açmak için yıkıldı. Üstteki görselde o ruhsuz binaları rahatlıkla seçebilirsiniz.
Belçika’nın en tesirli Arka Nouveau yapılarından biri olan Maison du People da bu yıkıma kurban gitti. Yerine Blaton Tower adlı yüksek bir bina inşa edildi. Alttaki görselde de gördüğünüz üzere kentin dokusuna çok alışılmamış duruyor.
Blaton Tower
Ayrım gözetmeyen bu bir daha yapılanmanın kente verdiği ziyanı fark eden birfazlaca kıymetli kişiselyet ve mimar, yapılanların “mimari suç” olduğunu söyleyerek “Brükselleşme” terimini ortaya çıkardı ve yeni kent planlaması kurallarının getirilmesi için çalışmalar yaptı. Brüksel vatandaşları, çevreciler ve müdafaa örgütleri ülke çapında protestolar başlattı.
Bu sayede, yeni binaların inşası kıymetli ölçüde sonlandırıldı ve tarihi binaların restore edilmesini ve kentin kültürel dokusunun korunması sağlandı. Facadism adı verilen bir teknik kullanılarak çağdaş dizaynlı binaların dış cepheleri, Avrupa’nın eski ve estetik mimari dizaynlarına benzetildi.
Brüksel’deki bu durum, Avrupa’da çağdaş binalara karşı genel bir hoşnutsuzluğa yol açtı ve bu tip çağdaş binalar yavan ve ruhsuz olarak görüldü.
Bunun üzerine Avrupa’daki epey sayıda kent, misal düzenlemeleri benimsedi ve yüksek binaları ya hiç yapmadı ya da tarihi merkezlerden uzak yerlere inşa etti (Paris’teki La Defense gibi).
La Défense, Paris
2000’li yılların başlarından itibaren Londra, Paris, Moskova, İstanbul ve Frankfurt üzere büyük finans merkezlerinde ticari alan talebi arttıkça gökdelenler yükselmeye başladı.
Londra, İngiltere
Nispeten daha küçük olan ve daha sakin bir biçimde büyüyen Avrupa kentleri ise çevreyi ve vatandaşlarının ömür standartlarını iyileştirmeyi daha epeyce önemsedi.
Öte yandan bilhassa İskandinavya’daki ve Orta Avrupa’daki kentler, ulusal ekonomileri ortasındaki değerini korurken, istikrarlı bir biçimde sürdürülebilirlik ve refah seviyesi bakımından dorukta yer almaya devam ettiler.
Kopenhag, Danimarka
Dünya giderek globalleştikçe mimari trendler kutu gibisi yapılara kayıyor ancak kimi Avrupa kentleri buna direnmeye devam ediyor. Gelecekte tahminen de Avrupa da birtakım zorunluluklardan dolayı yüksek binaların esiri altında kalacak lakin en azından İstanbul’daki üzere bir dağınıklık olmayacağı kesin üzere görünüyor.
Bazı Avrupa kentlerinin nasıl göründüklerine de bir göz atalım isterseniz:
Floransa, İtalya
Budapeşte, Macaristan
Porto, Portekiz
Strasbourg, Fransa
Edinburgh, İskoçya
Barcelona, İspanya
Prag, Çekya
Sizce de gökdelensiz daha hoş değiller mi?
- Kaynaklar: The B1M, News of Paper