ahmetbeyler
Yeni Üye
Amerika hakkında varoluşundan bu yana tarihi manada biroldukça hikaye mevcut. Bu hikayelerin kimisinin karşılıkları açıkken, kimisi çok baş karıştırıcı olabiliyor. Ülkenin tarihi çok esaslı olunca, biroldukça değişik tarihi olayı ve öyküyü de kendisi ile bir arada günümüze taşıyor. Bu tarihi olaylar içinde Amerika’yı kimin bulduğu konusu çok tartışılıyor olsa bile gerisinde hala kendi gizemini taşıyor.
Biz de tam olarak bu gizemi aydınlatmak, aydınlatamasak bile başta kalan soru işaretlerini biraz daha azaltmak maksadıyla Amerika’yı kimin keşfettiği konusunda ayrıntılı bir araştırma yaptık. sıradançe bahsin ön kelamını anlattığımıza nazaran artık merak konusu olan ‘Amerika’yı kim keşfetti’ sorusuna dönebiliriz.
Herkes tarafınca bilinen o tarihi öykü:
Amerika’yı kimin keşfettiğinin yanıtı sahiden tam bir sırlar perdesi. O denli ki bu mevzu hakkında birfazlaca tez ve tartışma mevcut olsa da birçoğu düşüyor ve düşmeyenlerde hala tartışılmaya devam ediyor. Ama bilinen ve kabul nazarann en büyük argüman Christopher Columbus’un Amerika’yı keşfettiği tarafında. Yabancı ülkelerin okullarında bile bu türlü lanse edilmesi bu iddiayı çok esaslı hale getiriyor. Pekala nitekim Columbus birinci kaşifmiydi yoksa ondan fazlaca daha evvel Amerika topraklarına ayak basanlar oldu mu?
Christopher Columbus’un 1942 yılında yaptığı keşif ile Amerika’yı diğer avrupalılardan evvel keşfettiği en epey kabul goren savlardan bir tanesi. Bu hususun tersine keşfin Columbus’dan epey daha önceye dayandığını tez eden çağdaş araştırmacılar mevcut olsa da, kesin olarak kanıtlanan pek fazla bilgi mevcut değil. En bilinen argümanlara içinde ele başını çekenlerden biri ise bir küme izlandalı kaşifi mevzu alıyor. Leaf Erikson’ın liderliğinde ilerleyen bu kümenin Columbus’dan tamı tamına 500 yıl evvel Amerika’yı keşfettiği argüman ediliyor.
Doğal ki Erikson’ın, Columbus’dan evvel keşif yaptığı argümanları olduğu üzere birebir biçimde Erikson’ınında bu keşfi yapan birinci kişi olmadığı istikametinde biroldukca sav mevcut. Bu husus üzerinde fikir sahibi olan araştırmacılar, Asya ve Afrika kıtasından olan birfazlaca insanın hem Erikson’dan hem Columbus’dan daha evvel Amerika topraklarına ayak bastığını ortaya sürüyor. Bu var iseyımlar içinde Buz Dönemi Avrupası’ndan beşerler bile mevcut lakin bu biçimdeın şartları keşif yapıp kıta isimlendirmeye pek uygun olmadığı için yahut planlar o tarafta olmadığı için işler biraz farklı ilerlemiş.
Amerika’nın keşfedilmesi hakkındaki öbür teoriler:
19. yüzyılda katolikliğin çok yaygın olduğu devirlerde Columbus Şovalyeleri isimli bir katolik kuruluş Columubus’u başarılarından dolayı ödüllendirmek istedi. Columbus’un Amerika’nın Columbus tarafınca keşfediliğini resmileştiren bu durum, Columbus’un katolik bir kahraman olarak gözükmesinin yanı sıra ulusal Columbus gününün de başlamasını sağladı. Tahminen de Leaf Erikson’ın yarışta geri düşmesini sağlayan en büyük faktörlerden biri de bu durumdur.
Erikson’ın kıtaya birinci ulaşan kişi olduğu bilinen gerçeklerden biri olsa da bunun da aksini tez edenler olduğundan bahsetmiştik. Bu savlar içinde Çin devletinin bir filosu da mevcut. Ünlü tarihçi Gravin Manzies’in söylemiş olduklerine bakılırsa, başında Amiral Zhang He’nin olduğu bir Çin filosunun Amerika topraklarına 1421 yılında ulaştı ve keşfetti. İspat olarak da 1418 yılından kalma bir haritayı gösterdi. Manzies bu ispatla birlikte çok kuvvetli bir teoriyi öne sürmüş olsa da, bu teori çabucak hemen kanıtlanmamış durumda ve tartışılmaya devam ediyor.
Bilinen öbür ucu açık olan teorilerden biri ise İrlandalı keşiş St. Brenden’ın keşfi hakkında. M.S 500 civarında St. Brenden seyahat yapmaya pek uygun olmayan, tahminen bu biçimdeın şartlarındaki ilkel bir gemi ile Kuzey Amerika’ya gerçek seyahate çıktı. Alışılmış ki bu biçimde bir teori mevcut olsa da bu teoriyi tek destekleyen şey 9. yüzyıldan kalma bir kitaptan öbür birşey değil.
Amerika’yı sahiden kim keşfetti?
Avrupalı kaşifler tarihteki bilinen ismiyle Yeni Dünya’ya vardıklarında birfazlaca kişinin daha evvelde bu topraklara ayak bastığını hatta halihazırda orada yaşadıklarını fark ettiler. Bu durum onlardan evvel bu keşfi yapan birilerinin olduğunu kanıtlıyordu. Ama Amerika bir biçimde keşfedilmeliydi.
Yaşanan son buzul çağında Bering kara köprüsü pek büyük bir role sahipti. Günümüz Alaska’sını günümüz Rusya’sına bağlayan bu köprü, günümüzde sular altında olsa da kendi vaktinde ulaşım için kullanılan çok kıymetli bir yoldu. 30.000 yıl evvelden 16.000 yıl öncesine kadar fonksiyonunu sağlayan Bering köprüsü bu uzun müddet zarfında, doğal olarak merak eden birfazlaca insanında bu köprüyü kullanımını sağlıyor. Geçişi yapan birinci insanların tam olarak ne vakit karşıya geçtiği bilinmese de 20.000 ila 25.000 yıl öncesi yapılan en yakın varsayımlar içinde yer alıyor.
Keşif konusundaki bilgilendirmelerde arkeolojik kazıların tesirleri de çok büyük. Amerika’nın keşfi konusunda ortaya sunulan arkeolojik deliller, insanların 14.000 yıl evvel Yukon’a (Kuzey Amerika) ulaştığını gösteriyor. Hatta Yukon içerisinde keşfedilen mağaralarda 24.000 yıl evvel insanların orada hayatış olabileceğini kanıtlayacak bilgiler öne sürülse de bahsi geçen Amerika’nın keşfi konusunda bu bilgiler yerleşik olmaktan hayli uzak kaldılar.
Amerika’nın keşfi konusu sahiden o kadar muamma bir durum ki, vaktinde birinci inanılan Amerikalılar bile günümüzdekinden pek farklı. 1970’lere kadar Clovis halkı olarak bilinen birinci Amerikalılar, isimlerini New Mexico yakınlarındaki 11.000 yıllık bir yerleşimden alan bir halktı. daha sonradan ortaya çıkan bilgiler ile Clovis halkının birinci Amerikalı beşerler olmadığını kanıtlasa da hala biroldukça araştırmacı Amerika’nın keşfinde Clovis halkının büyük rolü olduğuna inanıyor. Yalnızca bahsi geçen bu durum bile Columbus’dan evvel diğerlerinin ayak bastığını deliller nitelikte.
Colombus çabucak hemen Amerika’yı keşfetmedilk evvel, mitlerde anlatılana nazaran yavaşça yerde yaşayan birfazlaca göçebe kabile mevcuttu. Son on yılda bu bahse yönelik yapılan araştırmalar Amerika topraklarında birinci bulunan insanların pek karmaşık ve organize toplumlarda yaşadığını belirtiyor.
Columbus yaptığı biroldukça keşiflerden birinde Amerika’yı keşfettiğini öğrenememiş bunun yerinde Hindistan açıklarında bir adaya ulaştığını düşünmüştü. Bu yanlış fikir formu kıtayı tanıyamamasını ve doğal olarak ismini de verememesine sebep olmuştu. Columbus’un keşfinden 5 yıl daha sonra İspanya ismine keşifte olan Floransalı kaşif Amerigo Vespucci, Columbus’un bilakis bu kıtanın Hindistan olmadığını ve büsbütün farklı bir kıta olduğunu fark etti. Olağan ki bu biçimde bir keşfin üzerine de Amerigo Vespucci kıtaya kendi ismini verdi.
Amerika’ya ismini veren kaşif: Amerigo Vespucci
Kendi vaktinin parlak kaşiflerinden biri olan Vespucci, 1497 ve 1504 yılları içinde hem İspanya hem Portekiz ismine Keşif Çağı’nın iki seferine katıldı. 1503 ve 1505’te Vespucci’nin ismi altında bahsi geçen keşiflerin ve Vespucci’nin yaptığı öteki keşiflerin anlatımlarını ve açıklamalarını içeren kitapçıklar basıldı. Tarihçiler genel olarak bu kitapçıkların doğruluğu konusunda olumsuz fikirlere sahip olsalar da kitaplar fazlaca tanınan olduğu için Vespucci’nin prestijini bir çok arttırmıştı.
1501 yılında yaptığı bir sefer esnasında Vespucci bir şeyin farkına vardı ya da en azından farkına vardığını sav etti. Portekiz seferi sırasında Brezilya’nın Avrupalılar için yeni bir kıtanın modülü olduğunu ve bu kıtaya ‘Yeni Dünya’ ismini verdiği en büyük tezlerinden bir tanesiydi. Bahsi geçen bu fikir, haritacı Martin Waldseemüller’e Vespucci’nin 1507’de “Amerika” formunu birinci defa Yeni Dünya’yı gösteren bir haritaya uygulayarak muvaffakiyetlerinin tanınmasını sağladı. Öteki haritacılar da birebir şeyi yaptılar ve 1532 yılında Amerika ismi artık resmi olarak yeni keşfedilen kıtalara yapıştırıldı. Vespucci’nin ise bu ödüllerden haberdar olup olmadığı bilinmiyor.
Biz de tam olarak bu gizemi aydınlatmak, aydınlatamasak bile başta kalan soru işaretlerini biraz daha azaltmak maksadıyla Amerika’yı kimin keşfettiği konusunda ayrıntılı bir araştırma yaptık. sıradançe bahsin ön kelamını anlattığımıza nazaran artık merak konusu olan ‘Amerika’yı kim keşfetti’ sorusuna dönebiliriz.
Herkes tarafınca bilinen o tarihi öykü:
Amerika’yı kimin keşfettiğinin yanıtı sahiden tam bir sırlar perdesi. O denli ki bu mevzu hakkında birfazlaca tez ve tartışma mevcut olsa da birçoğu düşüyor ve düşmeyenlerde hala tartışılmaya devam ediyor. Ama bilinen ve kabul nazarann en büyük argüman Christopher Columbus’un Amerika’yı keşfettiği tarafında. Yabancı ülkelerin okullarında bile bu türlü lanse edilmesi bu iddiayı çok esaslı hale getiriyor. Pekala nitekim Columbus birinci kaşifmiydi yoksa ondan fazlaca daha evvel Amerika topraklarına ayak basanlar oldu mu?
Christopher Columbus’un 1942 yılında yaptığı keşif ile Amerika’yı diğer avrupalılardan evvel keşfettiği en epey kabul goren savlardan bir tanesi. Bu hususun tersine keşfin Columbus’dan epey daha önceye dayandığını tez eden çağdaş araştırmacılar mevcut olsa da, kesin olarak kanıtlanan pek fazla bilgi mevcut değil. En bilinen argümanlara içinde ele başını çekenlerden biri ise bir küme izlandalı kaşifi mevzu alıyor. Leaf Erikson’ın liderliğinde ilerleyen bu kümenin Columbus’dan tamı tamına 500 yıl evvel Amerika’yı keşfettiği argüman ediliyor.
Doğal ki Erikson’ın, Columbus’dan evvel keşif yaptığı argümanları olduğu üzere birebir biçimde Erikson’ınında bu keşfi yapan birinci kişi olmadığı istikametinde biroldukca sav mevcut. Bu husus üzerinde fikir sahibi olan araştırmacılar, Asya ve Afrika kıtasından olan birfazlaca insanın hem Erikson’dan hem Columbus’dan daha evvel Amerika topraklarına ayak bastığını ortaya sürüyor. Bu var iseyımlar içinde Buz Dönemi Avrupası’ndan beşerler bile mevcut lakin bu biçimdeın şartları keşif yapıp kıta isimlendirmeye pek uygun olmadığı için yahut planlar o tarafta olmadığı için işler biraz farklı ilerlemiş.
Amerika’nın keşfedilmesi hakkındaki öbür teoriler:
19. yüzyılda katolikliğin çok yaygın olduğu devirlerde Columbus Şovalyeleri isimli bir katolik kuruluş Columubus’u başarılarından dolayı ödüllendirmek istedi. Columbus’un Amerika’nın Columbus tarafınca keşfediliğini resmileştiren bu durum, Columbus’un katolik bir kahraman olarak gözükmesinin yanı sıra ulusal Columbus gününün de başlamasını sağladı. Tahminen de Leaf Erikson’ın yarışta geri düşmesini sağlayan en büyük faktörlerden biri de bu durumdur.
Erikson’ın kıtaya birinci ulaşan kişi olduğu bilinen gerçeklerden biri olsa da bunun da aksini tez edenler olduğundan bahsetmiştik. Bu savlar içinde Çin devletinin bir filosu da mevcut. Ünlü tarihçi Gravin Manzies’in söylemiş olduklerine bakılırsa, başında Amiral Zhang He’nin olduğu bir Çin filosunun Amerika topraklarına 1421 yılında ulaştı ve keşfetti. İspat olarak da 1418 yılından kalma bir haritayı gösterdi. Manzies bu ispatla birlikte çok kuvvetli bir teoriyi öne sürmüş olsa da, bu teori çabucak hemen kanıtlanmamış durumda ve tartışılmaya devam ediyor.
Bilinen öbür ucu açık olan teorilerden biri ise İrlandalı keşiş St. Brenden’ın keşfi hakkında. M.S 500 civarında St. Brenden seyahat yapmaya pek uygun olmayan, tahminen bu biçimdeın şartlarındaki ilkel bir gemi ile Kuzey Amerika’ya gerçek seyahate çıktı. Alışılmış ki bu biçimde bir teori mevcut olsa da bu teoriyi tek destekleyen şey 9. yüzyıldan kalma bir kitaptan öbür birşey değil.
Amerika’yı sahiden kim keşfetti?
Avrupalı kaşifler tarihteki bilinen ismiyle Yeni Dünya’ya vardıklarında birfazlaca kişinin daha evvelde bu topraklara ayak bastığını hatta halihazırda orada yaşadıklarını fark ettiler. Bu durum onlardan evvel bu keşfi yapan birilerinin olduğunu kanıtlıyordu. Ama Amerika bir biçimde keşfedilmeliydi.
Yaşanan son buzul çağında Bering kara köprüsü pek büyük bir role sahipti. Günümüz Alaska’sını günümüz Rusya’sına bağlayan bu köprü, günümüzde sular altında olsa da kendi vaktinde ulaşım için kullanılan çok kıymetli bir yoldu. 30.000 yıl evvelden 16.000 yıl öncesine kadar fonksiyonunu sağlayan Bering köprüsü bu uzun müddet zarfında, doğal olarak merak eden birfazlaca insanında bu köprüyü kullanımını sağlıyor. Geçişi yapan birinci insanların tam olarak ne vakit karşıya geçtiği bilinmese de 20.000 ila 25.000 yıl öncesi yapılan en yakın varsayımlar içinde yer alıyor.
Keşif konusundaki bilgilendirmelerde arkeolojik kazıların tesirleri de çok büyük. Amerika’nın keşfi konusunda ortaya sunulan arkeolojik deliller, insanların 14.000 yıl evvel Yukon’a (Kuzey Amerika) ulaştığını gösteriyor. Hatta Yukon içerisinde keşfedilen mağaralarda 24.000 yıl evvel insanların orada hayatış olabileceğini kanıtlayacak bilgiler öne sürülse de bahsi geçen Amerika’nın keşfi konusunda bu bilgiler yerleşik olmaktan hayli uzak kaldılar.
Amerika’nın keşfi konusu sahiden o kadar muamma bir durum ki, vaktinde birinci inanılan Amerikalılar bile günümüzdekinden pek farklı. 1970’lere kadar Clovis halkı olarak bilinen birinci Amerikalılar, isimlerini New Mexico yakınlarındaki 11.000 yıllık bir yerleşimden alan bir halktı. daha sonradan ortaya çıkan bilgiler ile Clovis halkının birinci Amerikalı beşerler olmadığını kanıtlasa da hala biroldukça araştırmacı Amerika’nın keşfinde Clovis halkının büyük rolü olduğuna inanıyor. Yalnızca bahsi geçen bu durum bile Columbus’dan evvel diğerlerinin ayak bastığını deliller nitelikte.
Colombus çabucak hemen Amerika’yı keşfetmedilk evvel, mitlerde anlatılana nazaran yavaşça yerde yaşayan birfazlaca göçebe kabile mevcuttu. Son on yılda bu bahse yönelik yapılan araştırmalar Amerika topraklarında birinci bulunan insanların pek karmaşık ve organize toplumlarda yaşadığını belirtiyor.
Columbus yaptığı biroldukça keşiflerden birinde Amerika’yı keşfettiğini öğrenememiş bunun yerinde Hindistan açıklarında bir adaya ulaştığını düşünmüştü. Bu yanlış fikir formu kıtayı tanıyamamasını ve doğal olarak ismini de verememesine sebep olmuştu. Columbus’un keşfinden 5 yıl daha sonra İspanya ismine keşifte olan Floransalı kaşif Amerigo Vespucci, Columbus’un bilakis bu kıtanın Hindistan olmadığını ve büsbütün farklı bir kıta olduğunu fark etti. Olağan ki bu biçimde bir keşfin üzerine de Amerigo Vespucci kıtaya kendi ismini verdi.
Amerika’ya ismini veren kaşif: Amerigo Vespucci
Kendi vaktinin parlak kaşiflerinden biri olan Vespucci, 1497 ve 1504 yılları içinde hem İspanya hem Portekiz ismine Keşif Çağı’nın iki seferine katıldı. 1503 ve 1505’te Vespucci’nin ismi altında bahsi geçen keşiflerin ve Vespucci’nin yaptığı öteki keşiflerin anlatımlarını ve açıklamalarını içeren kitapçıklar basıldı. Tarihçiler genel olarak bu kitapçıkların doğruluğu konusunda olumsuz fikirlere sahip olsalar da kitaplar fazlaca tanınan olduğu için Vespucci’nin prestijini bir çok arttırmıştı.
1501 yılında yaptığı bir sefer esnasında Vespucci bir şeyin farkına vardı ya da en azından farkına vardığını sav etti. Portekiz seferi sırasında Brezilya’nın Avrupalılar için yeni bir kıtanın modülü olduğunu ve bu kıtaya ‘Yeni Dünya’ ismini verdiği en büyük tezlerinden bir tanesiydi. Bahsi geçen bu fikir, haritacı Martin Waldseemüller’e Vespucci’nin 1507’de “Amerika” formunu birinci defa Yeni Dünya’yı gösteren bir haritaya uygulayarak muvaffakiyetlerinin tanınmasını sağladı. Öteki haritacılar da birebir şeyi yaptılar ve 1532 yılında Amerika ismi artık resmi olarak yeni keşfedilen kıtalara yapıştırıldı. Vespucci’nin ise bu ödüllerden haberdar olup olmadığı bilinmiyor.